Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να προβλέπει με ακρίβεια ποιοι ασθενείς με την πνευμονία που προκαλεί ο κορωνοϊός κινδυνεύουν να παρουσιάσουν αναπνευστική ανεπάρκεια, ενώ ένα ήδη εγκεκριμένο φάρμακο μπορεί να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο αυτό, αναφέρουν Έλληνες επιστήμονες.
Σε μελέτη που πραγματοποίησαν με συναδέλφους τους από την Ιταλία και την Ολλανδία, υπό τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο συνδυασμός αυτός μπορεί:
- Να τριπλασιάσει σχεδόν τις πιθανότητες ίασης
- Να μειώσει στο μισό τις πιθανότητες εισαγωγής στην εντατική
- Να μειώσει κατά περισσότερο από το ήμισυ τον κίνδυνο θανάτου
Τα οφέλη αυτά είναι τα σημαντικότερα που έχουν έως στιγμής αναφερθεί με οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση, λένε οι ειδικοί. Επιπλέον, βρίσκονται ήδη για αξιολόγηση στον ΕΜΑ, ο οποίος αναμένεται να αποφασίσει τον Οκτώβριο εάν το φάρμακο θα λάβει πρόσθετη ένδειξη για την πνευμονία που προκαλεί ο κορωνοϊός.
Τα στοιχεία έχουν αρχίσει επίσης να παρουσιάζονται στην αρμόδια επιτροπή της Υπηρεσίας Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας.
Για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Τις επισημάνσεις αυτές έκανε ο καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων Ευάγγελος Γιαμαρέλλος – Μπουρμπούλης, παρουσιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης. Όπως εξήγησε, ήδη από τον Μάρτιο 2020 ήταν γνωστό πως η αιματολογική εξέταση suPAR ανιχνεύει με ακρίβεια 85% ποιοι ασθενείς είναι υψηλού κινδύνου για αναπνευστική δυσχέρεια.
Η εξέταση γίνεται στους ασθενείς που διακομίζονται στα νοσοκομεία, με συμπτώματα της πνευμονίας που προκαλεί ο κορωνοϊός. Οι ασθενείς πρέπει να έχουν απεικονιστικά ευρήματα της πνευμονίας:
- Είτε στην ακτινογραφία θώρακος
- Είτε στην αξονική τομογραφία πνευμόνων
Εάν η εξέταση suPAR βγει θετική, αρχίζει η χορήγηση του φαρμάκου ανακίνρα (anakinra). Το φάρμακο είναι ένας ανοσοτροποποιητικός παράγοντας που χορηγείται, μεταξύ άλλων, σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Στην περίπτωση της COVID-19, χορηγείται με την ελπίδα ότι θα σταματήσει την υπερφλεγμονώδη αντίδραση που προκαλεί ο κορωνοϊός. Η αντίδραση αυτή ευθύνεται για πολλές από τις απειλητικές επιπλοκές της νόσου.
Η νέα μελέτη
Ο συνδυασμός της εξέτασης suPAR με το anakinra δοκιμάστηκε σε μελέτη που άρχισε τον Δεκέμβριο 2020 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο 2021. Η μελέτη ονομάστηκε SAVE MORE και ήταν η τελική φάση των κλινικών δοκιμών (μελέτη φάσης 3). Σχεδιάστηκε και διεξήχθη υπό τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, ούτως ώστε να πληροί τις προδιαγραφές του σε περίπτωση θετικών αποτελεσμάτων.
Συνολικά εντάχθηκαν σε αυτήν 606 ασθενείς που νοσηλεύονταν σε 37 νοσοκομειακές κλινικές (29 στην Ελλάδα, 9 στην Ιταλία). Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται πανεπιστημιακές κλινικές όλων των Ιατρικών Σχολών της χώρας μας, καθώς και 16 κλινικές του ΕΣΥ.
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στις 3 Σεπτεμβρίου στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση Nature Medicine.
Όπως εξήγησε ο κ. Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης, οι ασθενείς υποβλήθηκαν στην εξέταση suPAR που έδειξε ότι ήσαν υψηλού κινδύνου για αναπνευστική ανεπάρκεια. Στη συνέχεια, χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες. Το ένα τρίτο έλαβαν την καθιερωμένη θεραπεία μαζί με ένα εικονικό φάρμακο. Στους υπόλοιπους ασθενείς χορηγήθηκε η καθιερωμένη θεραπεία μαζί με το φάρμακο anakinra. Το anakinra χορηγήθηκε επί έως 10 ημέρες.
Τα αποτελέσματα
Σχεδόν ένα μήνα μετά την έναρξη της θεραπείας (στις 28 ημέρες) διαπιστώθηκε ότι η συνδυασμένη προσέγγιση με το anakinra είχε βελτιώσει κατά 64% την κλινική έκβαση των ασθενών. Ειδικότερα:
- Είχε αυξήσει κατά 2,78 φορές τις πιθανότητες ίασης
- Είχε μειώσει κατά 50% τις πιθανότητες εισαγωγής στην εντατική
- Είχε μειώσει κατά 55% τον κίνδυνο θανάτου
Στην πραγματικότητα, μόνο με την καθιερωμένη θεραπεία:
- Είχε ιαθεί το 26,5% των ασθενών
- Το 6,9% των ασθενών εξακολουθούσαν να νοσηλεύονται με οξυγόνο (σε κοινό θάλαμο)
- Το 6,3% νοσηλεύονταν στην εντατική
- Το 6,9% των ασθενών είχαν χάσει τη ζωή τους
Με την καθιερωμένη θεραπεία μαζί με anakinra όμως:
- Είχε ιαθεί το 50,4% των ασθενών
- Το 4,2% των ασθενών νοσηλεύονταν υπό οξυγόνο αλλά σε απλό θάλαμο
- Το 3,1% των ασθενών νοσηλεύονταν στην εντατική
- Το 3,2% των ασθενών είχαν χάσει τη ζωή τους
Φωτογραφία: iStock