Κορωνοϊός: Ερωτήσεις και απαντήσεις για τα νέα, επικαιροποιημένα εμβόλια

Σε τι διαφέρουν τα νέα εμβόλια για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, από εκείνα που έχουμε κάνει έως σήμερα; Εάν κάποιος είναι ανεμβολίαστος, μπορεί να κάνει το νέο εμβόλιο; Και τι ισχύει για τον ταυτόχρονο εμβολιασμό κατά της γρίπης;

Τις απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα για τα νέα εμβόλια κατά της COVID-19 δίνουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Ροδάνθη Συρίγου και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ).

Οι απαντήσεις βασίζονται στις επικαιροποιημένες οδηγίες των ομοσπονδιακών Κέντρων Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ, και τους επιδημιολόγους Keri Althoff και Andrew Pekosz από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins.

Ποιοι είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για τα νέα, επικαιροποιημένα εμβόλια;

Τα CDC ενέκριναν τη χορήγηση των νέων εμβολίων ως εξής:

• Το Pfizer/BioNTech για τα άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω
• Το Moderna για τα άτομα άνω των 18 ετών

Τα εμβόλια εγκρίθηκαν για όσους έχουν λάβει μία πλήρη σειρά εμβολίων (με ή χωρίς ενισχυτική δόση) τουλάχιστον 2 μήνες νωρίτερα.

Τα νέα, επικαιροποιημένα διδύναμα (δισθενή) εμβόλια δεν έχουν εγκριθεί προς το παρόν για τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών. Για αυτά εξακολουθεί να ισχύει η σύσταση για εμβολιασμό στις ηλικίες άνω των 5 ετών, με την βασική σειρά των εμβολίων και με μία αναμνηστική δόση.

Σε τι διαφέρουν τα νέα δισθενή εμβόλια από τα προηγούμενα;

Τα νέα εμβόλια χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία mRNA με τα προηγούμενα εμβόλια Moderna και Pfizer/BioNTech. Η διαφορά είναι ότι οι νέες, ενισχυτικές δόσεις έχουν αναβαθμιστεί για να στοχεύουν τα νεότερα στελέχη που έχει δημιουργήσει ο κορωνοϊός, δηλαδή την παραλλαγή Όμικρον.

Έτσι, τα νέα εμβόλια εμπεριέχουν την πρωτεΐνη-ακίδα S τόσο του αρχικού (προγονικού) στελέχους του κορωνοϊού, όσο και των πιο μεταδοτικών στελεχών Όμικρον 4 και 5 (BA.4, BA.5).

Είναι πιθανό (αλλά δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί) ότι τα νέα εμβόλια θα προσφέρουν προστασία και από ακόμα νεότερα στελέχη της Όμικρον. Αυτά είναι τα BA.4.6 και BA.2.75 (η λεγόμενη παραλλαγή Κένταυρος).

Ο κορωνοϊός και όλα τα στελέχη του χρησιμοποιούν την πρωτεΐνη-ακίδα S για να προσκολλώνται στα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος. Όταν προσκολληθούν, μπορούν στη συνέχεια να τα μολύνουν.

Πρέπει να εμβολιαστώ, εάν έχω κάνει προηγουμένως αναμνηστική δόση ή αν έχω νοσήσει;

Η απάντηση είναι «ναι». Ακόμα κι αν έχετε νοσήσει με COVID19 τον περασμένο χρόνο ή/και έχετε λάβει την πλήρη σειρά πρωτογενών και αναμνηστικών εμβολίων, θα πρέπει να λάβετε ένα νέο, δισθενές εμβόλιο Όμικρον.

Ο νέος εμβολιασμός θα οδηγήσει σε ευρύτερη ανοσία έναντι του κορωνοϊού και θα συμβάλει στον περιορισμό της εμφάνισης νέων παραλλαγών. Εν τούτοις, τα νέα  ενισχυτικά εμβόλια είναι πιο αποτελεσματικά όταν χορηγούνται αφού περάσει ένα χρονικό διάστημα από την τελευταία δόση. Η ελάχιστη περίοδος αναμονής που συνιστάται είναι 2-3 μήνες, αλλά ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι η παράτασή της σε 4-6 μήνες μπορεί επίσης να είναι κατάλληλη.

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες σχετικά με την περίοδο αναμονής μετά τη μόλυνση από τον κορωνοϊό. Αν, όμως, έχετε μολυνθεί από τον ιό τις τελευταίες 8 εβδομάδες, μπορεί να περιμένετε να περάσουν 8 εβδομάδες πριν λάβετε το δισθενές ενισχυτικό εμβόλιο. Με αυτό τον τρόπο θα επιτρέψετε στο ανοσοποιητικό σας σύστημα να αποκομίσει μεγαλύτερο όφελος από το εμβόλιο.

Εάν είμαι ανεμβολίαστος, μπορώ να κάνω μόνο το αναμνηστικό εμβόλιο;

Τα δισθενή εμβόλια έχουν εγκριθεί για χρήση ως αναμνηστική δόση και όχι για την πρωτογενή σειρά των εμβολιασμών. Στην πραγματικότητα, τα ενισχυτικά εμβόλια περιέχουν χαμηλότερη δόση mRΝΑ συγκριτικά με τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στην πρωτογενή σειρά εμβολίων.

Επιπλέον, τα νέα δισθενή εμβόλια που στοχεύουν τον αρχικό κορωνοϊό και τις υποπαραλλαγές Όμικρον, είναι πλέον οι μοναδικές διαθέσιμες αναμνηστικές δόσεις για άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω. Μπορούν να χορηγηθούν ανεξάρτητα από τον τύπο του εμβολίου που έχει χρησιμοποιηθεί κατά τον πρωταρχικό εμβολιασμό.

Μπορώ να κάνω ταυτοχρόνως τα εμβόλια για τη γρίπη και για τον κορωνοϊό;

Η απάντηση είναι ναι. Κατ’ αρχάς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εμβολιαστούμε εφέτος κατά της γρίπης. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι ενδέχεται να δούμε παράλληλη έξαρση της γρίπης και της COVID-19 αυτό το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Το φαινόμενο αυτό κάποιοι ονομάζουν ήδη «διδημία» (σ.σ. συντομογραφία της «διπλής επιδημίας»).

Η λήψη των εμβολίων της γρίπης και του αναμνηστικού για τον κορωνοϊό  (ταυτοχρόνως, ει δυνατόν) είναι ιδιαίτερα σημαντική, εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Και αυτό, διότι όσοι είναι επιρρεπείς στις σοβαρές επιπλοκές της COVID-19, είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι και στις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης. Στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν:

• Οι ηλικιωμένοι
• Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• Οι πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις

Φωτογραφία: iStock