Η δεύτερη δόση από το εμβόλιο για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός μπορεί να προκαλεί εντονότερες ανεπιθύμητες ενέργειες απ’ ό,τι η πρώτη και σε περισσότερους ανθρώπους. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Την απάντηση δίνει ο καθηγητής Ιατρικής Dr. Gregory A. Poland, διευθυντής στην Ερευνητική Ομάδα Εμβολίων της Mayo Clinic, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα. Όπως εξηγεί, και ο ίδιος «διαλύθηκε» μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου που έκανε. Επί πέντε ώρες είχε ρίγη, ενώ ανέβασε πυρετό 38,3 βαθμούς. Είχε επίσης δυνατό πονοκέφαλο, ναυτία, «κουδούνισμα» στα αυτιά και πονούσε αφόρητα το χέρι του.
«Ουδέποτε κατά το παρελθόν είχα τόσο έντονη αντίδραση σε εμβόλιο. Ούτε με την πρώτη δόση από αυτό για τον κορωνοϊό», είπε. «Ήξερα όμως ότι ήταν πιθανό να συμβεί αυτή τη φορά. Ήδη από τις κλινικές μελέτες με τα εμβόλια mRNA είχαν παρατηρηθεί ανάλογα περιστατικά μετά τη δεύτερη δόση».
Όπως λέει, η δεύτερη δόση από το εμβόλιο ενισχύει τις «διδαχές» της πρώτης, η οποία έμαθε στον οργανισμό να αναγνωρίζει τον κορωνοϊό ως εχθρό. Με άλλα λόγια, «τα έντονα συμπτώματα μετά τη δεύτερη δόση δεν σημαίνουν πως κάτι πάει λάθος ή ότι έχει συμβεί κάτι κακό», προσθέτει. «Είναι μία αναμενόμενη αντίδραση στο εμβόλιο, η οποία σε αρκετούς ανθρώπους γίνεται εμφανής».
Το γεγονός ότι δεν εκδηλώνουν όλοι οι άνθρωποι συμπτώματα ή ότι αυτά δεν είναι σε όλους έντονα, επίσης δεν αποτελεί ένδειξη προβλήματος. «Ναι μεν τα συμπτώματα αποτελούν ένδειξη έντονης ανοσοποιητικής αντίδρασης, αλλά η απουσία τους δεν σημαίνει πως το ανοσοποιητικό δεν αντιδρά», διευκρινίζει ο Dr. Poland. «Απλώς σε μερικούς από εμάς το ανοσοποιητικό αντιδρά πάρα πολύ έντονα. Το γιατί, δεν το ξέρει κανείς».
Εκπαιδευτική η πρώτη δόση
Το σίγουρο είναι ότι έως ότου έρθει η στιγμή για την δεύτερη δόση από το εμβόλιο, ο οργανισμός έχει αξιοποιήσει την πρώτη για να προετοιμαστεί για μελλοντική «συνάντηση» με τον κορωνοϊό.
«Η πρώτη δόση είναι εκπαιδευτική», λέει ο 65χρονος γιατρός. «Εκπαιδεύει τον οργανισμό να αναγνωρίζει έναν εισβολέα, όπως είναι ο νέος κορωνοϊός. Μόλις δεχθεί ο οργανισμός την δεύτερη δόση, το ανοσοποιητικό ξεσηκώνεται, γιατί ο εισβολέας επανεμφανίστηκε. Και εξαπολύει μαζική επίθεση για να τον εξοντώσει».
Οι αντιδράσεις αυτές είχαν γίνει αντιληπτές στις κλινικές μελέτες. Γι’ αυτό οι εταιρείες Pfizer και Moderna που παράγουν τα έως τώρα εγκεκριμένα εμβόλια mRNA, τις είχαν συμπεριλάβει στις εκθέσεις που υπέβαλλαν στις αρμόδιες Αρχές.
Η Moderna, λ.χ., το εμβόλιο της οποίας έκανε ο Dr. Poland, ανέφερε πως μετά τη δεύτερη δόση ήταν συχνότερες οι «βαρύτητας 3» ανεπιθύμητες ενέργειες. Δηλαδή έντονα συμπτώματα όπως:
- Πρήξιμο και πόνος στο σημείο της έγχυσης
- Πόνοι στο σώμα
- Πονοκέφαλος
- Πυρετός
Ενισχυτική η δεύτερη δόση
«Επειδή το γνώριζα εκ των προτέρων, φρόντισα για προληπτικούς λόγους να μην προγραμματίσω τίποτα για τα πρώτα 24ωρα από τη δεύτερη δόση», λέει ο Dr. Poland. «Συνήθως οι όποιες ανεπιθύμητες ενέργειες υποχωρούν σε 1-2 μέρες».
Όντως, προσθέτει, τα συμπτώματά του άρχισαν μέσα σε ένα 12ωρο από το επαναληπτικό εμβόλιο. Την επόμενη ημέρα, όμως, ένιωθε ήδη πολύ καλύτερα.
Ανεξάρτητα, όμως, από την ένταση και τη διάρκειά τους, ο Dr. Poland τόνισε πως δεν θα ήθελε να έχει παραλείψει τη δεύτερη δόση από το εμβόλιο. «Είναι απαραίτητη, διότι παρέχει κρίσιμης σημασίας ενίσχυση της ανοσοαπόκρισης που έχει προκληθεί με την πρώτη δόση», εξηγεί. «Εκπαιδεύοντας το ανοσοποιητικό και ύστερα «δοκιμάζοντάς» το, ετοιμάζουμε ουσιαστικά έναν «στρατό» από ανοσοποιητικά κύτταρα. Αυτά θα παραμείνουν σε ετοιμότητα για να αντιδράσουν άμεσα, εάν ο κορωνοϊός εισβάλλει στ’ αλήθεια στον οργανισμό μας».
Ποιοι άνθρωποι όμως είναι πιθανότερο να έχουν έντονη αντίδραση; Κανένας δεν το ξέρει αυτό εκ των προτέρων, λέει ο ειδικός. Ωστόσο οι αντιδράσεις του ανοσοποιητικού τείνουν να φθίνουν με την ηλικία. Επομένως, εκτιμά ότι ίσως είναι πιθανότερο να υπάρξουν έντονα συμπτώματα μετά τη δεύτερη δόση στους μεσήλικες και τους νεαρούς ενήλικες που θα εμβολιαστούν.