Κορωνοϊός-Μεταμόσχευση: Οδηγίες για τους ασθενείς από τον ΕΟΜ

Μέτρα προφύλαξης έναντι του νέου κορωνοϊού πρέπει να λαμβάνουν οι άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι μεταμοσχευμένοι. Παρότι δεν υπάρχουν ξεκάθαρα δεδομένα ότι τους απειλεί ο κορονοϊός Covid-19, είναι διάχυτη η εκτίμηση ότι αν μολυνθούν κινδυνεύουν να αρρωστήσουν σοβαρά.

Αυτό τονίζει ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), σε έκτακτη ανακοίνωση που εξέδωσε προς τους ασθενείς. Σε αυτήν παραθέτει τα συμπτώματα που εγείρουν υπόνοιες για λοίμωξη από τον κορωνοϊό. Απαντά επίσης στα συνηθέστερα ερωτήματα των ασθενών.

Ο κορωνοϊός Covid-19 ονομάζεται και κορωνοϊός σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου 2 (SARS-CoV-2). Στα συμπτώματα που προκαλεί συμπεριλαμβάνονται πυρετός, βήχας, δυσκολία στην αναπνοή και άλλα συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη. Ενδέχεται επίσης οι ασθενείς να εκδηλώσουν και συμπτώματα γαστρεντερικού, όπως διάρροια, ναυτία, έμετο, κοιλιακό πόνο.

Πνευμονία παρατηρείται πιο συχνά σε άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, όπως οι μεταμοσχευμένοι.

Ακολουθούν οι ερωτήσεις των μεταμοσχευθέντων ασθενών και των οικογενειών τους, καθώς και οι απαντήσεις του ΕΟΜ. Ο Οργανισμός επισημαίνει ότι οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται βασίζονται στα έως αυτή τη στιγμή διαθέσιμα στοιχεία.

Διατρέχουν οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς μεγαλύτερο κίνδυνο από τον κορωνοϊό;

Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα δεδομένα για το αν ο κορωνοϊός Covid-19 προσβάλλει συχνότερα τους μεταμοσχευμένους ασθενείς. Ούτε αν τους προκαλεί πιο συχνά σοβαρή λοίμωξη. Επειδή, όμως, οι άνθρωποι με ανοσοκαταστολή νοσούν συχνά πιο σοβαρά από διάφορους ιούς, οι μεταμοσχευμένοι πρέπει να λαμβάνουν προφυλάξεις.

Ο κορωνοϊός Covid-19 μεταδίδεται κυρίως μέσω στενής, άμεσης επαφής με κάποιον που τον έχει. Πιστεύεται ότι οι φορείς του είναι πιο μεταδοτικοί όταν έχουν συμπτώματα. Εντούτοις, μερικοί άνθρωποι φέρουν και μεταδίδουν τον ιό ακόμα και όταν δεν έχουν συμπτώματα ή είναι μόνο ελαφρώς άρρωστοι.

Υπάρχει επίσης κίνδυνος μόλυνσης από επιφάνειες που αγγίζουν οι φορείς με μολυσμένα χέρια. Παραδείγματος χάριν, αν προηγουμένως αγγίξουν τη μύτη, το στόμα ή τα μάτια τους και πιάσουν το χερούλι μιας πόρτας χωρίς να πλύνουν τα χέρια τους, μπορεί να το μολύνουν.

Πολύ πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, εξ άλλου, υποδηλώνουν ότι μπορεί να μεταδοθεί και μέσω των κοπράνων. Δυστυχώς κάποιοι άνθρωποι δεν σαπουνίζονται καλά μετά την τουαλέτα. Αν συμβεί αυτό, τότε υπάρχει κίνδυνος διασποράς του ιού ακόμα και με το ωμό φαγητό (π.χ. αν φτιάξουν με μολυσμένα χέρια μια σαλάτα ωμών λαχανικών).

Γενικώς, οι πιθανότητες μόλυνσης εξαρτώνται από το εάν υπάρχουν μολυσμένα άτομα στο περιβάλλον του μεταμοσχευμένου ασθενούς.

Μπορούν να κάνουν ταξίδια οι ασθενείς;

Αυτή τη στιγμή υπάρχει εκτεταμένη ή συνεχής μετάδοση στην κοινότητα σε πολλές χώρες του κόσμου. Οπότε προτείνεται στους μεταμοσχευμένους και στους οικείους τους να αποφεύγουν γενικώς τις μετακινήσεις αυτή την περίοδο.

Δεν πρέπει επίσης να ταξιδεύουν για οποιονδήποτε λόγο σε περιοχές με υψηλή επίπτωση της λοίμωξης.  Τέλος, πρέπει να αποφεύγουν τον συνωστισμό με άλλους ανθρώπους.

Τι πρέπει να κάνει ο ασθενής, αν μέλος της οικογένειάς του επιστρέψει από περιοχή όπου ο κορωνοϊός είχε πολλά κρούσματα;

Είναι καλύτερο να αποφύγει την επαφή μαζί του για 14 ημέρες. Αν δεν νοσήσει το άτομο αυτό στο μεσοδιάστημα, μπορεί στη συνέχεια να ανακτήσει επαφή μαζί του. Εάν η αποφυγή δεν είναι εφικτή, συνιστάται:

• Συχνό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι ή αλκοολούχο αντισηπτικό χεριών
• Όλα τα μέλη της οικογένειας να αποφεύγουν να αγγίζουν το στόμα, τα μάτια και τη μύτη τους
• Όλα τα μέλη της οικογένειας να βήχουν και να φταρνίζονται στην εσωτερική επιφάνεια του λυγισμένου αγκώνα τους

Στους δημόσιους χώρους οι ασθενείς πρέπει να φορούν μάσκα;

Το όφελος από τη χρήση μάσκας στο κοινό είναι αμφιλεγόμενο ακόμα και για τους μεταμοσχευμένους. Είναι άγνωστο αν η χρήση της συμβάλλει στην πρόληψη της λοίμωξης. Οι περισσότερες χειρουργικές μάσκες δεν είναι στεγανές και τα αεροζόλ μπορούν να τις διαπεράσουν. Ωστόσο, μπορεί να σας εμποδίσουν να αγγίξετε τη μύτη και το στόμα σας.

Οι μεταμοσχευμένοι πρέπει να αποφεύγουν το συγχρωτισμό με κόσμο. Γενικά, εάν θέλετε να φορέσετε μάσκα για να προστατευθείτε, συνιστάτε να προτιμήσετε την χειρουργική. Να την χρησιμοποιείτε, όμως, σε συνδυασμό με την καλή υγιεινή των χεριών.

Τί πρέπει να κάνω αν εκδηλώσω συμπτώματα γρίπης ή γενικά από το αναπνευστικό;

Ο κορωνοϊός Covid-19 δεν είναι ο μόνος που προκαλεί συμπτώματα από το αναπνευστικό. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές αιτίες για τον πυρετό, τον βήχα, τη δύσπνοια και τα άλλα συμπτώματα που θυμίζουν γρίπη. Παρ’ όλα αυτά, εάν έχετε πυρετό, φτάρνισμα ή βήχα, να κάνετε τα εξής:

• Ενημερώστε τον θεράποντα ιατρό σας ή επικοινωνήστε με τον ΕΟΔΥ. Η τηλεφωνική γραμμή 24ωρης λειτουργίας είναι το 1135.
• Να φοράτε μάσκα όταν βρίσκεστε μαζί με άλλους ανθρώπους, για να αποφύγετε τη μετάδοση της λοίμωξης
• Μην επισκέπτεστε την Μονάδα Μεταμόσχευσης, εάν είναι πιθανό να έχετε λοίμωξη από τον κορωνοϊό

Αν τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά και πρέπει να επισκεφτείτε νοσοκομείο, μην μεταβείτε σε Μονάδα Μεταμοσχεύσεων. Μεταβείτε σε νοσοκομεία αναφοράς για τον κορωνοϊό, έχοντας λάβει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να μην διασπείρετε ενδεχομένως τον κορωνοϊό (μάσκα, γάντια κ.λπ.). Οι ιατροί στα νοσοκομεία αναφοράς μπορεί επικοινωνήσουν με τις Μονάδες Μεταμοσχεύσεων ή τους θεράποντες ιατρούς σας για ρύθμιση της αγωγής σας σχετικά με τη μεταμόσχευση, εφ’ όσον χρειαστεί.

Τι να κάνω, αν διαγνωστεί με κορωνοϊό οικείο μου πρόσωπο;

Αν ο κορωνοϊός προσβάλλει κάποιο άτομο με το οποίο διατηρείτε στενή επαφή ή υπάρχει υποψία πως έχει μολυνθεί, πρέπει να αποφύγετε κάθε περαιτέρω επαφή μαζί του. Επιπλέον, πρέπει να ενημερώσετε τον θεράποντα ιατρό σας ότι ήρθατε σε επαφή με κρούσμα κορωνοϊού.

Για τις επόμενες 14 ημέρες πρέπει να παρακολουθείτε προσεκτικά την κατάσταση της υγείας σας. Σκόπιμο είναι επίσης να παραμείνετε σε κατ’ οίκον περιορισμό γι’ αυτό το χρονικό διάστημα. Αν εμφανίσετε πυρετό, βήχα ή δύσπνοια ή ακόμα διάρροια, έμετο κ.λπ., επικοινωνήσετε αμέσως με τον γιατρό σας.

Πώς μπορώ να εξεταστώ για να μάθω αν έχω λοίμωξη από τον κορωνοϊό;

Εάν πιστεύετε ότι σας έχει μολύνει ο κορωνοϊός Covid-19, καλέστε στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας και τον θεράποντα ιατρό σας για περαιτέρω οδηγίες. Επικοινωνήστε με τον ΕΟΔΥ στο τηλέφωνο 210.521 2054 ή στο 1135.

Είναι ασφαλές να πάω στο νοσοκομείο για προγραμματισμένο ραντεβού;

Ο κίνδυνος να μολύνει ο κορωνοϊός ένα άτομο σε νοσοκομείο της χώρας μας εξακολουθεί να είναι χαμηλός. Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης αξιολογούν τους ασθενείς για τον κίνδυνο του COVID-19 και, αν η υποψία είναι υψηλή, οι ασθενείς αυτοί απομονώνονται.

Παρόλα αυτά, επειδή οι συνθήκες λειτουργίες των νοσοκομείων αυτή την περίοδο μεταβάλλονται διαρκώς, να ελέγχετε αν ισχύει το προγραμματισμένο σας ραντεβού. Εάν η κατάσταση της υγείας σας το επιτρέπει, ίσως σκεφθείτε να μεταθέσετε το ραντεβού σας για αργότερα.

Έχω προγραμματισμένο ραντεβού στο κέντρο του εξωτερικού όπου έκανα τη μεταμόσχευση. Τί να κάνω;

Επιβεβαιώστε κατ’ αρχάς ότι ισχύει το ραντεβού σας. Πολλά κέντρα στην Ευρώπη αναστέλλουν προσωρινά τη λειτουργία των τακτικών ιατρείων τους. Επίσης, αυτή την περίοδο είναι φρόνιμο να αποφεύγονται οι μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς, εφόσον δεν υπάρχει επείγουσα ανάγκη. Για οτιδήποτε επείγον, μπορείτε να απευθύνεστε στον θεράποντα ιατρό σας στις εγχώριες Μονάδες Μεταμοσχεύσεων.

Τί μπορώ να κάνω για να προετοιμαστώ για ενδεχόμενο ξέσπασμα του κορωνοϊού στην περιοχή μου;

Ο ΕΟΜ συνιστά να έχετε επίγνωση του τι συμβαίνει στην κοινότητά σας, ελέγχοντας τις σχετικές επίσημες ανακοινώσεις. Πρέπει επίσης να φροντίσετε για τα εξής:

• Βεβαιωθείτε ότι έχετε αρκετές προμήθειες και φάρμακα. Εάν είναι δυνατόν, να έχετε στη διάθεσή σας φάρμακα που θα σας καλύψουν για τουλάχιστον 2 εβδομάδες. Συζητήστε με το γιατρό σας και το φαρμακοποιό τις δυνατότητες συνταγογράφησης και προμήθειας των φαρμάκων σας για διαστήματα μεγαλύτερα από τα συνηθισμένα. Αναθέστε σε άλλο πρόσωπο την παραλαβή των φαρμάκων σας από το φαρμακείο, ώστε να αποφεύγετε τους πολυσύχναστους χώρους
• Αποφύγετε τις περιοχές με συνωστισμό και τα άρρωστα άτομα
• Να πλένετε συχνά τα χέρια σας

Είμαι σε αναμονή για μεταμόσχευση. Μπορεί να μεταδοθεί ο κορωνοϊός από το μόσχευμα;

Ο κίνδυνος λοίμωξης από τον κορωνοϊό μέσω της δωρεάς οργάνων είναι πολύ χαμηλός. Οι ζώντες δότες δεν πρέπει να έχουν πιθανή έκθεση στον COVID-19 τις τελευταίες 28 ημέρες πριν από τη μεταμόσχευση. Πιθανή έκθεση μπορεί λ.χ. να συμβεί με ταξίδι σε περιοχή υψηλού κινδύνου ή με επαφή με άτομο θετικό στον ιό. Συνιστάται επίσης να ελέγχονται για τον ιό (πρέπει να είναι αρνητικοί για COVID-19).

Από πού μπορώ να ενημερωθώ περισσότερο για τον κορωνοϊό Covid-19;

Ανατρέξτε στους φορείς/οργανισμούς που παρατίθενται στη συνέχεια. Οι φορείς αυτοί εργάζονται σκληρά για να διατηρούν ενημερωμένες τις πληροφορίες σχετικά με τη διασπορά του ιού COVID-19, συμπεριλαμβανομένων των μεταβαλλόμενων συνθηκών στη χώρα μας:

• Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας www.eody.gov.gr
• Υπουργείο Υγείας www.moh.gov.gr
• Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων www.eom.gr
• Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC, European Centre for Disease Prevention and Control) www.ecdc.europa.eu
• Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO, World Health Organization) www.who.int