Κορωνοϊός: Μπορούν τα εμβόλια να σταματήσουν την πανδημία;

Τα εμβόλια που αναπτύσσονται για να μας προφυλάξουν από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός Covid-19 φαίνεται ότι έχουν ικανοποιητική αποτελεσματικότητα, βάσει των ανακοινώσεων των τελευταίων ημερών. Πόσο πιθανό είναι όμως να σταματήσουν την πανδημία και να επιτρέψουν να ανακτήσουμε την παλιά μας ζωή;

Η απάντηση μάλλον δεν είναι αυτή που λαχταράμε να ακούσουμε, αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters. Και παραθέτει τις απαντήσεις ειδικών σε βασικά ερωτήματα για τα εμβόλια του κορωνοϊού.

Διαβάστε ακόμα COVID-19: Τι σημαίνει αυτό που λένε για την % αποτελεσματικότητα των εμβολίων

Τι σημαίνει το ποσοστό αποτελεσματικότητας των εμβολίων;

Ας πάρουμε ως παράδειγμα μια αποτελεσματικότητα 80%. Αυτή σημαίνει πως από τους 100 ανθρώπους που θα κάνουν τα εμβόλια και οι οποίοι δεν είχαν μολυνθεί ποτέ από τον νέο ιό, οι 80 δεν θα εκδηλώσουν την λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό αφορά εμβόλια που χορηγήθηκαν υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες, όπως αυτές στις κλινικές μελέτες.

Σημαίνει αυτό πως το ποσοστό προστασίας κάθε ατόμου είναι το ίδιο;

Όχι. Οι άνθρωποι που κάνουν εμβόλια με αποτελεσματικότητα ας πούμε 80%, είναι πολύ πιθανό να προστατευθούν από την εκδήλωση νόσου με συμπτώματα, ιδίως σοβαρά. Είναι επίσης πολύ πιθανό να είναι προστατευμένοι από την ασυμπτωματική μορφή της λοίμωξης.

Ακόμα και με εμβόλια που έχουν αποτελεσματικότητα 95% δεν υπάρχουν εγγυήσεις απόλυτης προστασίας για κάθε άτομο που θα τα κάνει.

Τι σημαίνουν όλ’ αυτά για τον αληθινό κόσμο;

Ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην αποτελεσματικότητα που έχουν τα εμβόλια στις κλινικές μελέτες και εκείνη στον αληθινό κόσμο.

«Στις κλινικές μελέτες προσπαθούμε να δούμε αν είναι αποτελεσματικά υπό πολύ αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες», λέει ο Dr Marcel Tanner, καθηγητής Επιδημιολογίας & Ιατρικής Παρασιτολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, στην Ελβετία.

Στον αληθινό κόσμο όμως υπεισέρχονται πολλοί αστάθμητοι παράγοντες. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:

• Η ταχύτητα εξάπλωσης ενός ιού
• Πόσοι άνθρωποι θα τηρήσουν αυστηρά το χρονοδιάγραμμα και τις δόσεις του εμβολιασμού
• Πόσων ανθρώπων το ανοσοποιητικό σύστημα θα ανταποκριθεί
• Αν διακινήθηκαν τα εμβόλια και αποθηκεύθηκαν στις σωστές θερμοκρασίες
• Αν γνωρίζουν θετικά οι εμβολιασθέντες κατά πόσον είχαν (ή δεν είχαν) εκτεθεί σε έναν ιό

Συνήθως, η αποτελεσματικότητα που έχουν τα εμβόλια στον αληθινό κόσμο τείνει να είναι λίγο χαμηλότερη απ’ ό,τι στις κλινικές μελέτες. Κάτι ανάλογο μπορεί κάλλιστα να συμβεί και με αυτά για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός.

Θα σταματήσουν τα εμβόλια την πανδημία που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός;

Δυστυχώς αυτό είναι απίθανο να συμβεί. Το πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι ότι θα μας βοηθήσουν να ζήσουμε μαζί με τον κορωνοϊό.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, τα έως τώρα επιστημονικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα εμβόλια προστατεύουν από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός. Με εξαίρεση το εμβόλιο της Οξφόρδης, όμως, δεν φαίνεται να εμποδίζουν την μετάδοση του ιού.

«Η προστασία από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, ασφαλώς είναι σημαντική», λέει η Dr Penny Ward, επισκέπτρια καθηγήτρια Φαρμακευτικής Ιατρικής στο King’s College του Λονδίνου (KCL). «Αν όμως τα εμβόλια δεν προλαμβάνουν την μετάδοση του ιού, τότε δεν μπορούν να σταματήσουν την πανδημία».

Η ουσία της υποθέσεως είναι πως δεν θα επιστρέψουμε στην παλιά μας ζωή, αν δεν φθάσει ο νέος κορωνοϊός κοντά στην εκρίζωση. «Θα εξακολουθήσουμε να χρειαζόμαστε τις μάσκες, την κοινωνική απόσταση και την καλή υγιεινή των χεριών», τονίζει ο Dr Stephen Evans, καθηγητής Φαρμακοεπιδημιολογίας στη Σχολή Υγιεινής & Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. «Τα μέτρα αυτά σε συνδυασμό με τα εμβόλια θα μειώσουν περαιτέρω την διασπορά του ιού».

Και καταλήγει: «Τα εμβόλια δεν παρέχουν όφελος εάν δεν τα κάνει ο πληθυσμός. Αλλά ακόμα και τότε, δεν θα εξαλείψουν ακαριαία την ανάγκη για τα άλλα προστατευτικά μέτρα».