Ο εμβολιασμός εναντίον της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός είναι ο μοναδικός τρόπος για να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία, αφού πολλοί αρνούνται να τηρήσουν τα απαιτούμενα μέτρα. Ωστόσο υπάρχουν μερικές ιατρικές πράξεις, θεραπείες και φάρμακα που χρειάζονται καλό προγραμματισμό πριν κάνετε το εμβόλιο.
Η Dr. Neha Vyas, επίκουρη καθηγήτρια Οικογενειακής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve, στο Οχάιο, εξηγεί τι πρέπει να γνωρίζουμε.
Τι ισχύει για τα χρόνια νοσήματα
Κατά την Dr. Vyas, τα φάρμακα που χορηγούνται για συνηθισμένες χρόνιες παθήσεις δεν φαίνεται να δημιουργούν πρόβλημα. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται, λ.χ.,:
- Η υπέρταση
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Το άσθμα
«Οι μελέτες για τα εμβόλια mRNA (της Pfizer και της Moderna) συμπεριέλαβαν μεγάλο αριθμό πασχόντων από χρόνια νοσήματα. Δεν διαπιστώθηκε να υπάρχει κάποια αλληλεπίδραση», εξηγεί. «Αν πάσχετε από υπέρταση ή άλλο συνηθισμένο πρόβλημα υγείας, αυτό θα σας καθησυχάσει. Επομένως, μην αλλάξετε την ρουτίνα σας, επειδή πρόκειται να κάνετε το εμβόλιο έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός». Αν, όμως, θέλετε να αισθανθείτε ακόμα μεγαλύτερη σιγουριά, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, προσθέτει.
Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για τους πάσχοντες από ορισμένα χρόνια νοσήματα. «Οι ασθενείς με καρκίνο, ανοσοκαταστολή ή ρευματικά νοσήματα καλό είναι να μιλάνε πρώτα με τον γιατρό τους», λέει. «Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αλλάξουν ή να καθυστερήσουν μόνοι την θεραπεία τους. Πρέπει εκείνος να τους πει πότε είναι ασφαλές να κάνουν το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, γιατί κάθε κανόνας έχει και εξαιρέσεις».
Φάρμακα για τον πόνο και τις αλλεργίες
Υπάρχουν όμως ορισμένα φάρμακα που απαιτούν μεγάλη προσοχή. Τα στεροειδή (κορτιζόνη) είναι μια τέτοια περίπτωση. Αν ήδη τα λαμβάνετε για χρόνια πάθηση, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Αν όμως σκέφτεστε να κάνετε εγχύσεις στεροειδών, η Dr. Vyas συνιστά να τις αναβάλλετε για μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού.
«Αν προγραμματίζετε να αρχίσετε θεραπεία με στεροειδή και είναι εφικτή η αναβολή της, καλό είναι να το συζητήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας», συνιστά. «Αν, λ.χ., πρέπει να κάνετε ενέσεις στεροειδών για πόνο στη μέση, καλό είναι να περιμένετε περίπου 2 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού. Πρέπει όμως μαζί με τον γιατρό σας να ζυγίσετε τα υπέρ και τα κατά της αναβολής. Αν, λ.χ., ο πόνος είναι ανυπόφορος και δεν μπορείτε να περπατήσετε, μάλλον πρέπει να τις κάνετε αμέσως».
Εκείνο που σίγουρα δεν πρέπει να κάνετε είναι να πάρετε προληπτικά κάποια φάρμακα πριν από το εμβόλιο. Μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να πάρετε ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη ή άλλο αντιφλεγμονώδες παυσίπονο, για να μην πονέσετε μετά το εμβόλιο. Ή μπορεί να θελήσετε να πάρετε προληπτικά κάποιο αντισταμινικό, για τυχόν αλλεργική αντίδραση. Μην το κάνετε.
Η προληπτική λήψη τέτοιου είδους φαρμάκων μπορεί να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό, προειδοποιεί η ειδικός. Και αυτό διότι μπορεί να αμβλύνει την αντίδραση του ανοσοποιητικού στο εμβόλιο. Αν πονέσετε, πάρτε μετά ένα παυσίπονο. Κι αν παρουσιάσετε συμπτώματα αλλεργίας, θα σας βοηθήσουν στο εμβολιαστικό κέντρο.
Τι να προσέχετε με τα άλλα εμβόλια
Προς το παρόν δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων κατά του κορωνοϊού όταν χορηγούνται μαζί με άλλα εμβόλια.
Αν πρόκειται να κάνετε το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα ή άλλο νόσημα, τα αμερικανικά ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) συνιστούν γενικώς να μεσολαβούν 14 ημέρες ανάμεσα στα εμβόλια. Υπάρχουν όμως και ορισμένες εξαιρέσεις.
«Αν πατήσετε ένα καρφί και χρειαστείτε αντιτετανικό ορό ή εμβόλιο, εννοείται ότι θα το κάνετε», λέει η Dr. Vyas. «Ακόμα και δυο μέρες να έχουν περάσει από το εμβόλιο του κορωνοϊού, δεν μπορείτε να καθυστερήσετε το αντιτετανικό. Το ίδιο ισχύει για τη λύσσα ή αν υπάρξει έξαρση ιλαράς στην κοινότητα και όλοι πρέπει να εμβολιαστούν. Σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης, δεν υπάρχει χρόνος για αναμονή».
Μετά το επείγον περιστατικό, μπορείτε να συνεχίσετε τον εμβολιασμό σας όπως αρχικά είχε προγραμματιστεί, προσθέτει.
Fillers
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) ανέφερε ότι δύο άνθρωποι παρουσίασαν διόγκωση του προσώπου κατά την κλινική μελέτη Φάσης ΙΙΙ με το εμβόλιο της Moderna. Ο ένας ασθενής είχαν κάνει filler στο πρόσωπο έξι μήνες πριν από το εμβόλιο. Το πρόσωπό του διογκώθηκε την ημέρα μετά τον εμβολιασμό.
Ο δεύτερος ασθενής είχε κάνει filler δύο εβδομάδες πριν από το εμβόλιο εναντίον της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Η διόγκωση εμφανίστηκε δύο ημέρες μετά τον εμβολιασμό του.
Υπήρχε και ένας τρίτος ασθενής, που είχε κάνει filler στα χείλη και αυτά πρήστηκαν δύο ημέρες μετά το εμβόλιο. Δεν έγινε γνωστό πόσος καιρός είχε μεσολαβήσει ανάμεσα στην αισθητική μικροεπέμβαση και στον εμβολιασμό.
Η γενική σύσταση πλέον είναι να προγραμματίζονται οι εγχύσεις των fillers δύο εβδομάδες πριν ή μετά το εμβόλιο, λέει η Dr. Vyas.
Και μία εξέταση
Η μαστογραφία είναι μία εξέταση που χρειάζεται προσεκτικό προγραμματισμό. Πρόσφατα δεδομένα έδειξαν πως και τα δύο mRNA εμβόλια (της Pfizer και της Moderna) μπορεί να έχουν ως παρενέργεια πρήξιμο στους λεμφαδένες της μασχάλης. Αυτό έχει παρατηρηθεί σε μερικούς ασθενείς κυρίως στην πλευρά του σώματος όπου έγινε το εμβόλιο.
Σε αρκετές περιπτώσεις το πρήξιμο αυτό εκληφθεί ως ένδειξη ύποπτη για καρκίνο του μαστού. Γι’ αυτό τον λόγο, η αμερικανική Εταιρεία Απεικόνισης Μαστού (Society of Breast Imaging) συνιστά να γίνεται η μαστογραφία:
- Πριν από την πρώτη δόση από το εμβόλιο κατά της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός
- 4-6 εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση από το εμβόλιο, εάν δεν δημιουργεί πρόβλημα η αναμονή