Κορωνοϊός: Πόσες δόσεις από το εμβόλιο χρειάζονται όσοι έχουν νοσήσει

Με εντατικούς ρυθμούς συνεχίζονται σε όλο τον κόσμο οι προσπάθειες για να αναχαιτιστεί η πανδημία που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός. Το ένα κράτος μετά το άλλο αρχίζει μαζικούς εμβολιασμούς εναντίον του. Ήδη έχουν κάνει εμβόλιο περισσότερα από 218 εκατομμύρια άνθρωποι. Πόσες δόσεις όμως χρειάζονται όσοι έχουν περάσει τη νόσο Covid-19;

Μια πρώτη απάντηση δίνει μικρή μελέτη, που πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία των Εθνικών Ιδρυμάτων Υγείας (National Institutes of Health) των ΗΠΑ. Τα ευρήματά της συνοψίζουν οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παναγιώτης Μαλανδράκης, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ).

Όπως εξηγούν οι καθηγητές, ευρέως διαθέσιμα σε εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως είναι τα εμβόλια mRNA των εταιρειών Pfizer/BionTech και Moderna. Και με τα δύο συνιστάται να γίνονται δύο δόσεις:

• Η πρώτη δόση προετοιμάζει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίσει και να «επιτεθεί» στην πρωτεΐνη spike που διαθέτει ο κορωνοϊός στην επιφάνειά του. Η πρωτεΐνη αυτή του επιτρέπει να προσκολλάται στα ανθρώπινα κύτταρα για να τα μολύνει.
• Η δεύτερη δόση από το εμβόλιο γίνεται λίγες εβδομάδες αργότερα. Έχει ως στόχο να ενισχύσει τον τίτλο των αντισωμάτων για να προσδώσει καλύτερη ανοσία.

Όσοι έχουν εκδηλώσει τη λοίμωξη COVID-19, πρέπει αδιαμφισβήτητα να εμβολιαστούν, τονίζουν οι καθηγητές. Αυτό είναι απαραίτητο για να αυξηθεί στο μέγιστο η προστασία τους έναντι της επαναλοίμωξης. Επειδή, όμως, ήδη έχουν φυσική ανοσία, δημιουργείται το ερώτημα εάν θα ήταν αρκετή μία δόση από το εμβόλιο.

Η νέα μελέτη

Για να διερευνήσουν το θέμα, οι αμερικανοί επιστήμονες μελέτησαν 109 ανθρώπους με ιστορικό της νόσου Covid-19. Οι 41 από αυτούς είχαν θετικό τίτλο αντισωμάτων πριν κάνουν μία δόση από ένα εμβόλιο mRNA.

Όπως έδειξαν οι αναλύσεις αίματος που όλοι έκαναν, 9 έως 12 ημέρες μετά τον εμβολιασμό οι εθελοντές είχαν αναπτύξει αντισώματα. Ωστόσο σε όσους είχαν περάσει τη νόσο Covid-19, οι τίτλοι των αντισωμάτων ήταν σχεδόν δεκαπλάσιοι απ’ ό,τι στους υπόλοιπους.

Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι «η ανοσολογική απάντηση των ασθενών που έχουν λάβει μία δόση εμβολίου και έχουν ιστορικό λοίμωξης COVID-19 είναι ίδια ή και καλύτερη από κάποιον που έχει λάβει δύο δόσεις χωρίς να έχει νοσήσει», σημειώνουν οι καθηγητές.

Οι ερευνητές εκτίμησαν πως η παρατηρούμενη διαφορά έχει μια απλή ερμηνεία. Η πρώτη δόση από το εμβόλιο σε έναν άνθρωπο που έχει αρρωστήσει ο κορωνοϊός, πιθανώς δρα όπως η δεύτερη δόση σε έναν άνθρωπο χωρίς αυτό το ιστορικό.

Η μελέτη έδειξε ακόμα πως μετά την πρώτη δόση από το εμβόλιο, όσοι είχαν περάσει τη νόσο Covid-19, παρουσίασαν συχνότερα συμπτώματα ανοσολογικής απόκρισης, όπως:

• Πόνο (άλγος) στο χέρι
• Πυρετό
• Κρυάδες
• Κόπωση

Πόσο προστατεύει η μία δόση

Εάν τα ευρήματα αυτά υποστηριχθούν και από άλλες μελέτες, είναι πιθανό να προταθεί να γίνεται μία δόση εμβολίου mRNA στα άτομα με ιστορικό της νόσου Covid-19. Ει μη τι άλλο, τα εμβόλια mRNA κατά της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός είναι πολύ αποτελεσματικά από την πρώτη δόση. Έχει βρεθεί ότι με την πρώτη δόση προκαλούν ισχυρή ανοσολογική αντίδραση:

• Στο 90% των ατόμων που κάνουν το εμβόλιο της Pfizer
• Στο 92,1% όσων κάνουν το εμβόλιο της Moderna

Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει στην σκέψη μήπως τελικά είναι αρκετή η μία δόση. Αν αυτό αποδειχθεί ότι ισχύει, μπορεί να εμβολιαστεί μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Προς το παρόν, όμως, όλοι ακολουθούν τη στρατηγική των δύο δόσεων. Και αυτό διότι μπορεί το ποσοστό της προστασίας να είναι υψηλό, αλλά χωρίς διάρκεια.

Τι προσφέρει η δεύτερη δόση από το εμβόλιο

Η δεύτερη δόση είναι αυτή που αυξάνει στο μέγιστο τα οφέλη του εμβολιασμού, υπογραμμίζουν οι καθηγητές. Ο τίτλος των εξουδετερωτικών αντισωμάτων δεκαπλασιάζεται με τη δεύτερη δόση. Αυτό είναι απαραίτητο, ειδικά την περίοδο αυτή που κυκλοφορούν διαφορετικά στελέχη του νέου κορωνοϊού.

Είναι πιθανό με τη δεύτερη δόση να προφυλάσσονται από τη σοβαρότερη μορφή της νόσου, ακόμα και αν τα καινούργια στελέχη έχουν εξελιχθεί ώστε να «ξεφεύγουν» από την προστασία του εμβολίου.

Ωστόσο δεδομένης της περιορισμένης διαθεσιμότητας των εμβολίων είναι εύλογη η σκέψη αναβολής της δεύτερης δόσης του εμβολίου. Και αυτό διότι ο κορωνοϊός αποτελεί ένα σοβαρό θέμα παγκόσμιας υγείας, που μπορεί να οδηγήσει σε χιλιάδες νοσηλείες και θανάτους τους επόμενους μήνες.