Ορισμένα εμβόλια για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως ενός σπάνιου αυτοάνοσου συνδρόμου, κατά το οποίο ο οργανισμός επιτίθεται στα νεύρα του σώματος, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.
Το σύνδρομο λέγεται Guillain-Barré. Συνήθως αρχίζει με «μυρμηγκιάσματα» και αδυναμία στους άκρους πόδες και τα πόδια, που εξαπλώνονται στον κορμό και στα χέρια. Καθώς το σύνδρομο εξελίσσεται, η αδυναμία μπορεί να εξελιχθεί σε παράλυση.
Οι περισσότεροι πάσχοντες αναρρώνουν πλήρως από αυτό, αλλά μερικοί υφίστανται μόνιμες νευρολογικές βλάβες.
Επιστήμονες από τα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) και την Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, θέλησαν να δουν εάν το σύνδρομο μπορεί να σχετίζεται με τα εμβόλια κατά COVID-19. Τα ευρήματά τους δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open.
Όπως εξηγούν στο άρθρο τους, το σύνδρομο Guillain-Barré είναι μία διαταραχή του περιφερειακού νευρικού συστήματος. Η συχνότητά του είναι περίπου 1-2 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού (3.000 έως 6.000 περιστατικά ετησίως στις ΗΠΑ).
Η ακριβής αιτία του παραμένει άγνωστη. Εν τούτοις, έχει διαπιστωθεί ότι στα δύο τρίτα των περιπτώσεων εκδηλώνεται μέσα σε 3 εβδομάδες (21 ημέρες) από κάποια γαστρεντερική ή αναπνευστική λοίμωξη.
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις έχει προηγηθεί κάποιος εμβολιασμός τις ημέρες ή εβδομάδες πριν τη νόσηση. Η πρώτη παρατήρηση επ’ αυτού χρονολογείται το 1976, όταν παρουσιάσθηκαν μερικά περιστατικά μετά από εμβολιασμό εναντίον της γρίπης των χοίρων.
Δεδομένης αυτής της πιθανής συσχέτισης, οι επιστήμονες είχαν εξ αρχής το νου τους για πιθανά περιστατικά του συνδρόμου μετά από τα εμβόλια κατά της COVID-19. Μερικές χρονιές, με τα εμβόλια της γρίπης υπήρχαν 1-2 πρόσθετα κρούσματα ανά 1 εκατομμύριο εμβόλια.
487,6 εκατομμύρια εμβολιασμοί
Σύμφωνα με τους ερευνητές, από τις 14 Δεκεμβρίου 2020 που άρχισε στις ΗΠΑ ο εμβολιασμός εναντίον της COVID έως τις 28 Ιανουαρίου 2022, χορηγήθηκαν 487,6 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω.
Τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ ήταν τα mRNA των εταιρειών Pfizer/BioNTech και Moderna, και το εμβόλιο αδενοϊού της Janssen. Ειδικότερα, χορηγήθηκαν:
- 17,9 εκατομμύρια δόσεις από το εμβόλιο Janssen (το 3,7% των συνολικών εμβολιασμών)
- 266,8 εκατομμύρια από το εμβόλιο Pfizer/BioNTech (το 54,7%)
- 202,8 εκατομμύρια από το εμβόλιο Moderna (το 41,6%)
Σύνδρομο Guillain-Barré εκδήλωσαν 295 άτομα. Οι 275 από τους ασθενείς (το 93,2%) χρειάσθηκαν νοσηλεία στο νοσοκομείο. Οι ασθενείς στους οποίους εκδηλώθηκε το σύνδρομο είχαν ηλικία 46 ετών και άνω.
Οι επιστήμονες εξέτασαν τους ιατρικούς φακέλους τους, διαπιστώνοντας ότι το 85,8% είχαν παρουσιάσει συμπτώματα μέσα σε 42 ημέρες από τον εμβολιασμό.
Περισσότεροι από επτά στους δέκα όμως (το 70,8%) τα εκδήλωσαν μέσα στις πρώτες 21 ημέρες. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 209 περιστατικά.
Τα ευρήματα
Οι ερευνητές εξέτασαν ποια εμβόλια είχαν κάνει οι ασθενείς, διαπιστώνοντας ότι μέσα σε 21 ημέρες από τον εμβολιασμό, τα περιστατικά του συνδρόμου Guillain-Barré ήταν:
- 3,29 ανά 1 εκατομμύριο δόσεις με το εμβόλιο Janssen
- 0,29 ανά 1 εκατομμύριο δόσεις με το εμβόλιο Pfizer/BioNTech
- 0,35 ανά 1 εκατομμύριο δόσεις με το εμβόλιο Moderna
Οι αναλογίες αυτές στις 42 ημέρες από τα εμβόλια ήταν 4.07, 0.34 και 0.44 αντιστοίχως.
Δέκα από τους ασθενείς έχασαν τη ζωή τους. Η ηλικία τους κυμαινόταν από 57 έως 88 ετών (μέσος όρος: 70 ετών) και οι επτά ήσαν άνδρες. Το σύνδρομο Guillain-Barré ήταν η αιτία θανάτου στους 7 από αυτούς.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η συχνότητα του συνδρόμου ήταν 2-3 φορές μεγαλύτερη από την αναμενόμενη με το εμβόλιο Janssen, σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους. Την ίδια αναλογία είχαν καταδείξει και προγενέστερες μελέτες, προσθέτουν.
Προγενέστερες μελέτες είχαν δείξει ανάλογη συσχέτιση και με το άλλο εμβόλιο αδενοϊού, αυτό της AstraZeneca. Το εμβόλιο αυτό όμως δεν χορηγείται στις ΗΠΑ, γι’ αυτό δεν συμπεριλήφθηκε στην παρούσα ανάλυση.
Όσον αφορά τους 7 θανάτους, οι ασθενείς που κατέληξαν είχαν πάρει είτε mRNA εμβόλια είτε το εμβόλιο του αδενοϊού. Οι επιστήμονες σημειώνουν στο άρθρο τους πως η προχωρημένη ηλικία γενικώς σχετίζεται με φτωχότερη πρόγνωση του συνδρόμου Guillain-Barré και αυξημένο κίνδυνο θανάτου από αυτό. Ωστόσο είναι δύσκολο να λεχθεί με απόλυτη βεβαιότητα ότι τα εμβόλια προκάλεσαν το σύνδρομο και επομένως ευθύνονταν για τους θανάτους.
Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν πως το εμβόλιο αδενοϊού για την COVID σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο συνδρόμου Guillain-Barré. Ανάλογη συσχέτιση με τα εμβόλια mRNA δεν παρατηρήθηκε, γράφουν.
Φωτογραφία: iStock