Κορωνοϊός: Τέσσερις παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο για μακροχρόνια συμπτώματα

Είναι ένα από τα μυστήρια που συνοδεύουν την εμμένουσα μορφή της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός: Ποιος θα εκδηλώσει συμπτώματα που θα διαρκέσουν για μήνες και ποιος θα γίνει σύντομα καλά; Το ερώτημα είναι σημαντικό διότι μελέτες έχουν δείξει πως σχεδόν ένας στους δέκα ασθενείς ταλαιπωρείται από τουλάχιστον ένα σύμπτωμα για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις 12 εβδομάδες.

Μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα δίνει μια νέα μελέτη. Σε αυτήν συμμετείχαν περισσότεροι από 300 εθελοντές τους οποίους παρακολούθησαν οι ερευνητές επί τρεις μήνες μετά τη διάγνωση της COVID-19. Όπως διαπίστωσαν, τέσσερις βιολογικοί παράγοντες μπορούσαν να προβλέψουν με μεγάλη ακρίβεια ποιος θα είχε επίμονα συμπτώματα.

Οι ερευνητές δημοσιεύουν τα ευρήματά τους στην επιστημονική επιθεώρηση Cell. Όπως εξηγούν, οι τέσσερις παράγοντες που εντόπισαν συσχετίζονται με τα επίμονα συμπτώματα είτε η αρχική λοίμωξη που προκάλεσε ο κορωνοϊός ήταν ήπια είτε σοβαρή.

Αναφέρουν επίσης ότι τα ευρήματά τους μπορεί να ανοίξουν τον δρόμο για πρόληψη των επίμονων συμπτωμάτων. Θα μπορούσε π.χ. να χορηγούνται νωρίς στην πορεία της λοίμωξης αντιϊικά φάρμακα στους ασθενείς υψηλού κινδύνου. Ωστόσο αυτό το στάδιο αργεί ακόμα πολύ. Πρέπει να προηγηθεί, λένε, η επαλήθευση των ευρημάτων τους σε πολύ μεγαλύτερους πληθυσμούς ασθενών.

«Είναι η πρώτη, άρτια επιστημονική προσπάθεια να εντοπιστούν κάποιοι βιολογικοί μηχανισμοί για τα επίμονα συμπτώματα», σχολιάζει στους New York Times ο Dr. Steven Deeks, καθηγητής Λοιμωξιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF), ο οποίος δεν συμμετείχε στην όλη έρευνα. «Πρέπει όμως να επιβεβαιωθεί από πολλές ακόμα μελέτες».

Ποιοι είναι οι παράγοντες

Ο Dr. Deeks τόνισε πως η νέα μελέτη εντόπισε «τέσσερις σημαντικούς παράγοντες». Κάθε ένας από αυτούς είναι «ταιριαστός» από βιολογικής πλευράς. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως και για τους τέσσερις μπορούν να ληφθούν μέτρα. Αρκεί να επιβεβαιωθεί πως αυτοί όντως αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο ο κορωνοϊός να προκαλέσει επίμονα συμπτώματα.

Ποιοι είναι λοιπόν οι τέσσερις παράγοντες που ως φαίνεται κάνουν τη διαφορά στην πορεία της COVID;

1. Ο πρώτος είναι το επίπεδο του γενετικού υλικού (RNA) του κορωνοϊού κατά την έναρξη της λοίμωξης. Το επίπεδο αυτό αποτελεί δείκτη του ιικού φορτίου στο αίμα.
2. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η παρουσία ορισμένων αυτοαντισωμάτων. Πρόκειται για πρωτεΐνες που παράγει ο οργανισμός και εσφαλμένα επιτίθενται στους υγιείς ιστούς του σώματος.
3. Ο τρίτος παράγοντας είναι η επαναενεργοποίηση του ιού Έπσταϊν-Μπαρ. Ο ιός αυτός προσβάλλει πολλούς ανθρώπους, συνήθως νωρίς στη ζωή τους. Ύστερα παραμένει στον οργανισμό συνήθως σε λανθάνουσα (ανενεργή) κατάσταση.
4. Ο τέταρτος παράγοντας είναι ο διαβήτης τύπου 2. Δεν αποκλείεται όμως να υπάρχουν και άλλα χρόνια νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο για εμμένουσα  COVID.

Η μελέτη

Στη μελέτη εντάχθηκαν 309 ασθενείς, ηλικίας άνω των 18 ετών. Ο κορωνοϊός τους είχε μολύνει το 2020 έως τις αρχές του 2021. Πολλοί είχαν νοσηλευτεί για την αρχική COVID τους, ενώ άλλοι όχι

Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματος αίματος και ρινικού εκκρίματος των ασθενών:

• Κατά την αρχική λοίμωξη
• Στην πορεία της
• Δύο και τρεις μήνες αργότερα

Ρώτησαν επίσης τους ασθενείς για 20 συμπτώματα που σχετίζονται με την επίμονη μορφή της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός, όπως:

• Κόπωση
• Θολωμένο μυαλό
• Δύσπνοια
• Πονοκέφαλο

Το 37% των ασθενών ανέφεραν ότι δύο ή τρεις μήνες μετά την αρχική λοίμωξη, εξακολουθούσαν να έχουν τρία ή περισσότερα επίμονα συμπτώματα. Το 95% από αυτούς τους ασθενείς είχαν έναν ή περισσότερους από τους τέσσερις βιολογικούς παράγοντες κινδύνου για εμμένουσα COVID.

Ο πιο σημαντικός παράγοντας φάνηκε να είναι τα αυτοαντισώματα. Ανιχνεύθηκαν στα δύο τρίτα αυτών των ασθενών. Κάθε ένας από τους υπόλοιπους τρεις παράγοντες, παρατηρήθηκε στο περίπου ένα τρίτο των ασθενών. Πολλοί ασθενείς όμως είχαν περισσότερους του ενός παράγοντες κινδύνου.

Φωτογραφία: iStock