Τα εμβόλια για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός αποτελούν τον κυριότερο τρόπο για να σταματήσουμε την ξέφρενη πορεία του. Τι μπορεί να συμβεί, όμως, αν κάποιος καθυστερήσει τη δεύτερη δόση του εμβολίου; Μήπως είναι προτιμότερο να αναβάλλει τον εμβολιασμό του έως ότου μπορεί να τηρήσει απαρέγκλιτα το εμβολιαστικό πρόγραμμα;
Όπως εξηγούν οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ), έχει μελετηθεί εκτεταμένα η βέλτιστη χρονική απόσταση των δόσεων των εμβολίων που οδηγεί στην μέγιστη δυνατή ανοσία.
Οι βασικές αρχές της Ανοσολογίας επιτάσσουν να μεσολαβεί χρονικό διάστημα 2-3 μηνών μεταξύ πρώτης και ενισχυτικής δόσης. Και αυτό διότι χρειάζονται αρκετές εβδομάδες για να μορφοποιηθούν τα Τ-κύτταρα μνήμης με υψηλή πολλαπλασιαστική ικανότητα. Ομοίως, χρειάζονται μερικούς μήνες για να αναπτυχθούν τα Β-κύτταρα μνήμης.
Μαθηματικά μοντέλα, βασισμένα στις ανοσολογικές αποκρίσεις σε πειραματόζωα, υποδηλώνουν ότι η ενισχυτική δόση οποιουδήποτε εμβολίου θα έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν χορηγηθεί 45-90 ημέρες μετά την πρώτη δόση.
Ο ρόλος του χρόνου
Με όλα τα εμβόλια, το χρονικό διάστημα που προτείνεται μεταξύ των δόσεων, είναι το ελάχιστο που απαιτείται για να επιτευχθεί η αναμενόμενη ανοσία. Από αυτόν τον γενικό κανόνα δεν εξαιρούνται τα εμβόλια για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός.
Ένα παράδειγμα: Ένας εμβολιασμός απαιτεί 2 δόσεις, με χρονική απόσταση 1 μηνός μεταξύ τους. Αν η δεύτερη δόση δεν γίνει στον μήνα, ο εμβολιασμός μπορεί να ολοκληρωθεί οποτεδήποτε, ακόμα και μήνες ή χρόνια αργότερα. Σε καμία περίπτωση δεν χρειάζεται να ξαναρχίσει το εμβολιαστικό σχήμα.
Αυτή είναι μια βασική αρχή της ανοσοποίησης, η οποία εφαρμόζεται σε όλους τους εμβολιασμούς. Είναι καταγεγραμμένη:
- Στις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
- Στις οδηγίες των αμερικανικών Κέντρων Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC)
- Στην Πράσινη Βίβλο για τους εμβολιασμούς της Αρχής για τη Δημόσια Υγεία της Αγγλίας (PHE)
Ευρήματα από κλινικές μελέτες
Σημαίνουν άραγε όλ’ αυτά πως είναι καλύτερη η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος όταν καθυστερεί η δεύτερη δόση; Πιθανώς ναι, σύμφωνα με τις βασικές αρχές ανοσοποίησης, αλλά και τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα.
Ειδικά όσον αφορά τα εμβόλια για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, υπάρχουν αρκετά στοιχεία που συνηγορούν υπέρ αυτού. Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet, επικύρωσε τα σχετικά ευρήματα προγενέστερων.
Η μελέτη αυτή αφορούσε το εμβόλιο της Οξφόρδης/AstraZeneca. Όπως έδειξε, η καθυστερημένη τρίτη δόση οδηγεί σε ισχυρότερες ανοσολογικές αποκρίσεις σε επίπεδο αντισωμάτων και σε επίπεδο κυτταρικής ανοσίας.
Πρακτικά αυτά σημαίνουν πως αν κάνει κάποιος με καθυστέρηση τη δεύτερη δόση από τα εμβόλια για την COVID-19, θα έχει επαρκή ανοσία. Μάλιστα είναι πιθανό να είναι καλύτερη απ’ ό,τι αν είχε ολοκληρώσει τον εμβολιασμό στο προτεινόμενο χρονικό διάστημα.
«Η ανοσία είναι επαρκής και ο εμβολιασμός θεωρείται πλήρης οποτεδήποτε ολοκληρωθεί η δεύτερη δόση μετά από το προτεινόμενο χρονικό διάστημα», τονίζουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ.
Όχι στην αναβολή
Αυτό σημαίνει πως καθένας από εμάς θα είναι ασφαλέστερος εάν δεν αναβάλλει τον εμβολιασμό του, έως ότου μπορεί να τηρήσει απαρέγκλιτα το εμβολιαστικό πρόγραμμα.
Οι ειδικοί του ΕΚΠΑ συνιστούν να προχωρήσει στην πρώτη δόση από τα εμβόλια το συντομότερο δυνατό και να ολοκληρώσει τον εμβολιασμό αργότερα. «Οι βασικές αρχές ανοσοποίησης λένε ότι το αποτέλεσμα θα είναι τουλάχιστον το ίδιο», υπογραμμίζουν. Ωστόσο με βάση τις πιο πρόσφατες μελέτες, «θα έχετε σημαντικά καλύτερη προστασία», καταλήγουν.
Φωτογραφία: iStock