Κορωνοϊός: Τι να περιμένετε μετά το εμβόλιο. Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες

Χωρίς απρόοπτα και δυσάρεστες εκπλήξεις συνεχίζονται σε όλο τον κόσμο οι εμβολιασμοί εναντίον της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός Covid-19. Μόνο σε Βρετανία και ΗΠΑ έχουν πια λάβει την πρώτη δόση από το εμβόλιο περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι και καθημερινά προστίθενται σε αυτούς δεκάδες χιλιάδες άλλοι.

Σήμερα θα αρχίσουν οι εμβολιασμοί και στη χώρα μας. Επομένως, καλό είναι να γνωρίζουμε ποιες παρενέργειες μπορεί να παρουσιάσουμε μετά το εμβόλιο. Οι παρενέργειες αυτές (ή ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως λέγονται επιστημονικά) αποτελούν ένδειξη ότι το ανοσοποιητικό αντιδρά στο εμβόλιο και «χτίζει» ανοσία, αναφέρουν τα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ. Ωστόσο μπορεί να επηρεάσουν για μια-δυο ημέρες την ικανότητα διεκπεραίωσης καθημερινών δραστηριοτήτων.

Στο σημείο της ένεσης, λοιπόν, μπορεί να παρουσιαστούν πόνος, οίδημα (πρήξιμο) και κοκκίνισμα. Μπορεί επίσης να υπάρξουν συστηματικές αντιδράσεις, δηλαδή συμπτώματα που αφορούν το σύνολο του οργανισμού. Οι πιο συχνές από αυτές είναι κόπωση, πονοκέφαλος, πόνοι στους μυς και τις αρθρώσεις, ρίγη και πυρετός.

Λάθος ο αιφνιδιασμός

«Οι αντιδράσεις αυτές είναι παροδικές και υποχωρούν μόνες τους μέσα σε 1-2 μέρες», λέει ο καθηγητής Wilbur Chen, διευθυντής κλινικών μελετών ενηλίκων στο Κέντρο Ανάπτυξης Εμβολίων & Παγκόσμιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Μαίρυλαντ. «Έχει όμως ζωτική σημασία να γνωρίζει το κοινό τι πρέπει να περιμένει».

«Θα ήταν λάθος να αιφνιδιαστούν όσοι κάνουν το εμβόλιο για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός. Εξίσου λάθος θα ήταν να μην είναι προετοιμασμένοι για κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες», συνηγορεί ο Dr William Moss, εκτελεστικός διευθυντής στο Κέντρο Διεθνούς Πρόσβασης στα Εμβόλια της Σχολής Δημοσίας Υγείας Bloomberg του Πανεπιστημίου Τζωνς Χόπκινς.

Ο κόσμος ανησυχεί για την ασφάλεια των εμβολίων εναντίον της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός, παραδέχονται οι δύο ειδικοί. Και αυτό διότι παρήχθησαν πάρα πολύ γρήγορα.

Οι κυριότεροι λόγοι γι’ αυτό όμως ήταν πως κατ’ αρχάς δεν υπήρξε καμία καθυστέρηση λόγω γραφειοκρατίας. Αντιθέτως υπήρχε άφθονη χρηματοδότηση (από κυβερνήσεις και εταιρείες). Επιπλέον, όλες οι ερευνητές ομάδες του πλανήτη εργάστηκαν για ένα και μόνο εμβόλιο, χρησιμοποιώντας μάλιστα τεχνολογίες που ήδη υπήρχαν. Ουδέποτε κάτι απ’ όλα αυτά (πόσο μάλλον, όλα μαζί ταυτοχρόνως) είχε εφαρμοστεί σε τέτοια κλίμακα παγκοσμίως.

Δεν θυσιάστηκε η ασφάλεια

Όλ’ αυτά πρακτικά σημαίνουν πως το εμβόλιο για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός δεν παρήχθη εις βάρος της ασφάλειας. Δεδομένου λοιπόν ότι απαιτούνται δύο δόσεις για να αναπτυχθεί η μέγιστη προστασία, καλό είναι να ξέρουμε τα πάντα γι’ αυτό.

«Η γνώση πως ο πόνος στο χέρι ή ο πυρετός είναι πιθανές παρενέργειες από το εμβόλιο, μπορεί να καταστείλει τον πανικό του κοινού», προσθέτει η Dr Hana El Sahly, αναπληρώτρια καθηγήτρια Μοριακής Ιολογίας & Μικροβιολογίας στο Κολλέγιο Ιατρικής Baylor. «Όταν κάποιος έχει μια δυσάρεστη, αλλά αναμενόμενη αντίδραση, την αντιμετωπίζει ήρεμα, χωρίς άγχος. Είναι επίσης πιθανότερο να προχωρήσει μετά από μερικές εβδομάδες, στη δεύτερη δόση που χρειάζεται».

Εκτός από τις προαναφερθείσες παρενέργειες, αναφέρθηκαν ακόμα εννέα περιστατικά σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης σε Βρετανία και ΗΠΑ. Τα οκτώ αφορούν το εμβόλιο των εταιρειών Pfizer/BioNTech που θα κάνουμε σε πρώτη φάση και στην Ελλάδα. Το ένα περιστατικό αφορά το εμβόλιο της εταιρείας Moderna που έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ, αλλά όχι ακόμα στην Ευρώπη. Τα περιστατικά αυτά αντιμετωπίσθηκαν επιτόπου στα εμβολιαστικά κέντρα και οι ασθενείς ανέρρωσαν. Και αυτά όμως ήταν αναμενόμενα, αφού δυνητικά κάθε φάρμακο και εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.

Τι να κάνετε

Αν εκδηλώσετε συμπτώματα στο χέρι, τα CDC συνιστούν να τα καταπραΰνετε με ψυχρά επιθέματα (κρύες κομπρέσες). Αν παρουσιάσετε πόνους ή πυρετό, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για να σας συστήσει κάποιο παυσίπονο/αντιπυρετικό φάρμακο. Για να μειώσετε την δυσφορία από τον πυρετό, να πίνετε επίσης άφθονα υγρά και να ντύνεστε ελαφρά.

Αν πονάει το χέρι σας, μην το ακινητοποιήσετε. Είναι σημαντικό να συνεχίσετε να το κινείτε, συνιστούν επίσης τα CDC. Φυσιολογικά θα ελαττωθεί ο πόνος, μετά από περίπου μία ημέρα. Αν όμως ενταθεί, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας. Το ίδιο και αν εξακολουθείτε να έχετε συμπτώματά μετά από 1-2 ημέρες.