Τι ξέρουμε, όμως για το εμβόλιο της AstraZeneca ενάντια στη νόσο COVID-19 (νέος κορονοϊός); Πώς λειτουργεί; Πόσο αποτελεσματικό είναι; Τι παρενέργειες παρουσίασε στις δοκιμαστικές φάσεις μέχρι να πάρει άδεια;
Κορονοϊός: Τα βασικά για το εμβόλιο της AstraZeneca
Η AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έφτιαξαν ένα εμβόλιο με βάση τον αδενοϊό. Το εμβόλιο έχει την ονομασία ChAdOx1 nCoV-19. Το εμβόλιο χρησιμοποιεί έναν τροποποιημένο αδενοϊό (τον ιό που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα) που περιέχει γενετικό υλικό από τον ιό SARS-CoV-2. Το ανασυνδυασμένο εμβόλιο με τον αδενοϊό ως φορέα αναπτύχθηκε γρήγορα καθώς αυτή η τεχνολογία εμβολίων υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Η Οξφόρδη είχε μελετήσει εμβόλια με βάση τον αδενοϊό για διάφορες άλλες ασθένειες, όπως ο ιός Zika, όταν εμφανίστηκε ο ιός SARS-CoV-2 στις αρχές του 2020. Οι ερευνητές προσάρμοσαν έναν εξασθενημένο αδενοϊό από χιμπατζή, για να αναπτύξουν το εμβόλιο και η δοκιμή φάσης 1 ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2020, με περισσότερους από 1.000 εμβολιασμούς στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τα αποτελέσματα της δοκιμαστικής φάσης 3 δημοσιεύθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου και διερεύνησαν το πόσο καλά λειτούργησε το εμβόλιο σε σχεδόν 24.000 ενηλίκους σε τέσσερις δοκιμαστικές ομάδες στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική. Υπήρξε κάποια διαμάχη γύρω από αυτό το εμβόλιο, με ασυμφωνίες στη δοσολογία σε ορισμένες ομάδες μελέτης. Ακολούθησε η απόφαση του αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να παύσει τη δοκιμή, λόγω μιας “ανεξήγητης” ασθένειας ενός εθελοντή.
Κορονοϊός: Πως λειτουργεί το εμβόλιο COVID-19 της AstraZeneca
Το εμβόλιο AstraZeneca-Oxford είναι ένα εμβόλιο ανασυνδυασμένου φορέα αδενοϊού (Recombinant adenoviral vector vaccine). Τα ανασυνδυασμένα εμβόλια χρησιμοποιούν ένα μικρό κομμάτι γενετικού υλικού από ένα παθογόνο, όπως ο ιός SARS-CoV-2, για να προκαλέσουν μια ανοσοαπόκριση. Ένα συγκεκριμένο κομμάτι του ιού μπορεί να στοχευτεί και αυτά τα εμβόλια είναι γενικά ασφαλή για χρήση σε μεγάλο πληθυσμό ανθρώπων, ακόμη και σε άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας ή σε άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα.
Ένα διάγραμμα (όπως το παρουσιάζει το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) που δείχνει πώς λειτουργεί το εμβόλιο COVID-19 της AstraZeneca/Oxford. Ένας αδενοϊός χιμπατζή χρησιμοποιείται στον ιικό φορέα ChAdOx1, σχεδιασμένος για να ταιριάζει με την πρωτεϊνική ακίδα στην επιφάνεια του ιού SARS-CoV-2.
Το εμβόλιο AstraZeneca-Oxford λοιπόν, είναι ένα ανασυνδυασμένο εμβόλιο αδενοϊού που χρησιμοποιεί ένα ζωντανό παθογόνο. Ένα μειονέκτημα των ανασυνδυασμένων εμβολίων φορέα αδενοϊού είναι ότι μπορεί να απαιτούνται ενισχυτικές λήψεις με την πάροδο του χρόνου. Παραδείγματα παρόμοιων τύπων εμβολίων (που δεν χρησιμοποιούν ζωντανά παθογόνα) είναι τα πνευμονιοκοκκικά εμβόλια και τα εμβόλια για μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο. Αν και τα ανασυνδυασμένα εμβόλια είναι κοινά, το μόνο διαθέσιμο στο εμπόριο με βάση αυτού του τύπου τον αδενοϊό είναι το εμβόλιο κατά της λύσσας. Τα εμβόλια αδενοϊού μπορεί να δημιουργήσουν κάποια δευτερευούσης σημασίας προβλήματα στο ότι ο αδενοϊός είναι τόσο συχνός που το εμβόλιο μπορεί να μην είναι τόσο αποτελεσματικό όταν χορηγούνται ενισχυτικές δόσεις, ή ότι ορισμένα άτομα μπορεί ήδη να έχουν ανοσία στον ιό που χρησιμοποιείται στο εμβόλιο.
Το εμβόλιο της AstraZeneca για την COVID-19 δοκιμάστηκε χρησιμοποιώντας δύο δόσεις που χορηγήθηκαν με απόσταση περίπου ενός μηνός. Η δοσολογία που χρησιμοποιείται στις δοκιμές είναι ασαφής. Εκεί εντοπίστηκε και το πρόβλημα στην δοκιμαστική φάση, όπως είχε αποκαλύψει για πρώτη φορά το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters. Οι δημοσιογράφοι του Reuters έλαβαν δύο διαφορετικές απαντήσεις από την AstraZeneca και την Οξφόρδη σχετικά με το εάν μια υποομάδα της δοκιμής που γινόταν στο Ηνωμένο Βασίλειο έλαβε σκόπιμα ή κατά λάθος μισές δόσεις του εμβολίου. Η ασυμφωνία αποκαλύφθηκε μετά τη δημοσίευση των προκαταρκτικών αποτελεσμάτων.
Διαβάστε επίσης: Κορωνοϊός: Τι συνέβη στην εθελόντρια που έκανε το εμβόλιο της AstraZeneca
Κορονοϊός: Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της AstraZeneca για την COVID-19
Είτε τυχαία είτε σκόπιμα, η αλλαγή της δοσολογίας αποδείχτηκε ένα “τυχερό λάθος”. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, το εμβόλιο AstraZeneca-Oxford είναι περίπου 70% αποτελεσματικό κατά μέσο όρο. Ωστόσο, αυτός ο μέσος όρος υπολογίστηκε αφότου παρατηρήθηκε ποσοστό αποτελεσματικότητας 62% σε άτομα που έλαβαν την πλήρη δόση εμβολίου σε σύγκριση με το 90% σε εκείνους που έλαβαν τη μισή δόση. Πρόσθετες αναλύσεις συνεχίζονται και παραμένει ασαφές αυτή τη στιγμή γιατί η μισή δόση του εμβολίου μπορεί να είχε λειτουργήσει καλύτερα από μια πλήρη δεύτερη δόση.
Κορονοϊός: Τι παρενέργειες έχει το εμβόλιο της AstraZeneca
Γενικά, οι παρενέργειες των εμβολίων COVID-19 περιλαμβάνουν πόνο, πρήξιμο και ερυθρότητα στο χέρι που γίνεται η ένεση. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί μερικές άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης μιας που είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της κλινικής δοκιμής.
Τέτοιες ανεπιθύμητες ενέργειες θεωρούνται φαρμακευτικές αντιδράσεις που προκαλούνται άμεσα από ένα εμβόλιο, ενώ μια παρενέργεια είναι μια φυσική αντίδραση σε ένα φάρμακο. Η προκαταρκτική έκθεση σχετικά με το εμβόλιο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet αποκάλυψε γενικά καλά αποτελέσματα όσον αφορά τις παρενέργειες, αλλά υπήρχαν μερικές αναφορές σχετικά με ανεπιθύμητες ενέργειες.
Υπήρχε μία περίπτωση αιμολυτικής αναιμίας και τρεις περιπτώσεις εγκάρσιας μυελίτιδας (μια κατάσταση όπου υπάρχει φλεγμονή του νωτιαίου μυελού) σε άτομα που έλαβαν το εμβόλιο. Αυτές οι ασθένειες κρίθηκαν απίθανο να έχουν προκληθεί από το εμβόλιο, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση. Ορισμένοι θάνατοι αναφέρθηκαν επίσης στην ομάδα μελέτης, αλλά αυτοί οι θάνατοι δεν σχετίζονται με το εμβόλιο και οφείλονταν σε περιστατικά όπως τροχαίο ατύχημα και ανθρωποκτονία.
Πηγές: https://www.research.ox.ac.uk, https://www.verywellhealth.com, https://www.nytimes.com
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Εμβόλιο κορονοϊού: Απαντήσεις από τον ΕΟΔΥ για κάθε απορία ή θεωρία έχει κανείς
Κορονοϊός: Τι πραγματικά συνέβη στη νοσοκόμα που λιποθύμησε μόλις έκανε εμβόλιο COVID-19
Κορονοϊός: Αυτή η ένδειξη στο τεστ δείχνει αν θα περάσετε ήπια, ή σοβαρή COVID-19