Η συνύπαρξή μας με τα κουνούπια δεν είναι μόνο ενοχλητική, αλλά μπορεί να αποδειχθεί και επικίνδυνη. Στη φύση υπάρχουν περισσότερα από 3.500 διαφορετικά είδη κουνουπιών. Ορισμένα από αυτά μεταδίδουν στους ανθρώπους ιούς, βακτήρια και παράσιτα που προκαλούν από ελονοσία έως λοίμωξη από ιό Δυτικού Νείλου.
Τα τσιμπήματα προέρχονται από τα θηλυκά κουνούπια. Αυτά μας εντοπίζουν από απόσταση δεκάδων μέτρων. Και σπεύδουν να μας τσιμπήσουν επειδή χρειάζονται το αίμα μας για να κάνουν γόνιμα αυγά.
Ευτυχώς είναι πολλά αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατευθούμε. Ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης, από τον ΕΔΟΕΑΠ, δίνει μερικές χρήσιμες συμβουλές για να προστατεύσετε το δέρμα σας.
Να χρησιμοποιείτε το κατάλληλο εντομοαπωθητικό
Στο εκτεθειμένο δέρμα και πάνω από τα ρούχα πρέπει να εφαρμόζετε εγκεκριμένα εντομοαπωθητικά προϊόντα. Τα προϊόντα αυτά θα περιέχουν αποτελεσματικές δραστικές ουσίες που θα απωθούν τα κουνούπια. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τέτοιες ουσίες είναι:
- Το DEET
- Η πικαριδίνη (ικαριδίνη)
- Το IR 3535
Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε την κιτριοδιόλη (citriodiol) ή έλαιο του δέντρου κορυμβία η κίτροσμος (Eucalyptus citriodora oil). Η δραστική ένωση του ελαίου αυτού λέγεται π-μενθανο-3,8-διόλη (PMD). Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Insect Science έδειξε ότι η PMD απωθεί τα κουνούπια εξίσου αποτελεσματικά με το DEET, αν και η απωθητική δράση της είναι λίγο πιο σύντομη.
Για να χρησιμοποιήσετε σωστά το εντομοαπωθητικό φροντίστε να ακολουθείτε τις οδηγίες χρήσης που αναγράφει στη συσκευασία του. Να επαναλαμβάνετε επίσης την επάλειψη με την απαιτούμενη συχνότητα. Μην ξεχνάτε να αλείφετε με εντομοαπωθητικό χαμηλά τα πόδια σας (τα κουνούπια προσελκύονται από τη μυρωδιά των ποδιών). Αντιθέτως, δεν πρέπει να αλείφετε με εντομοαπωθητικό τις παλάμες σας.
Αν θέλετε να βάλετε εντομοαπωθητικό μαζί με αντηλιακό, αλείψτε πρώτα το δέρμα σας με το αντηλιακό και περιμένετε να απορροφηθεί. Μην παραλείψετε να κάνετε ντους καθημερινά ντους πριν μπείτε για ύπνο, για να αφαιρείτε το εντομοαπωθητικό από πάνω σας.
Ανάψτε τον ανεμιστήρα
Τα κουνούπια χρησιμοποιούν ένα πολύπλοκο σύστημα για να εντοπίζουν τα θύματά τους. Σύμφωνα με έρευνα που είχε δημοσιευτεί το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology το σύστημα αυτό βασίζεται:
- Στην όσφρηση. Τα κουνούπια διαθέτουν εξαιρετικά ευαίσθητους οσφρητικούς υποδοχείς
- Στην όραση. Τα κουνούπια την χρησιμοποιούν όταν πλησιάσουν αρκετά κοντά στο θύμα τους
- Στους ανιχνευτές θερμότητας που διαθέτουν
Η όσφρησή τους είναι η πρώτη που ενεργοποιείται. Με τη βοήθειά της αντιλαμβάνονται διάφορες χημικές ουσίες που εκπέμπουμε με την αναπνοή (διοξείδιο του άνθρακα) και με την εφίδρωση. Έτσι μπορούν να μας αντιληφθούν από απόσταση τουλάχιστον 10-15 μέτρων. Η απόσταση αυτή φτάνει τα 35-50 μέτρα, σύμφωνα με κάποιες μελέτες.
Ο ανεμιστήρας εμποδίζει την υπερθέρμανση και την εφίδρωση και διασκορπίζει το διοξείδιο του άνθρακα. Με αυτό τον τρόπο, μας προστατεύει αρκετά από τις επιθέσεις των κουνουπιών, όπως έχουν δείξει αρκετές μελέτες. Για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, να συνδυάζετε την χρήση ανεμιστήρα με το κατάλληλο εντομοαπωθητικό στο δέρμα και στα ρούχα σας.
Ντυθείτε έξυπνα
Τα μακριά, ελαφριά και ανοικτόχρωμα ρούχα παρέχουν την μεγαλύτερη προστασία από τα κουνούπια. Αρκεί το ύφασμα να είναι αρκετά πυκνό, ώστε να μην μπορούν να σας τσιμπήσουν πάνω από αυτό.
Αντιθέτως, τα σανδάλια, τα σορτσάκια και τα αμάνικα μπλουζάκια δεν είναι οι καλύτερες επιλογές.
Να θυμάστε ότι τα κουνούπια ξεχωρίζουν πιο εύκολα τις σκούρες σιλουέτες όπως φεγγίζουν στο πάτωμα ή στον ορίζοντα, απ’ ό,τι τις ανοικτόχρωμες.
Προσπαθήστε να μην κινείστε πολύ
Όσο περισσότερο κινείστε, τόσο περισσότερο θα ζεσταίνεστε, θα ιδρώνετε και θα λαχανιάζετε. Το τρίπτυχο αυτό είναι ό,τι πρέπει για να σας αντιληφθούν τα κουνούπια. Και αυτό, διότι θα μπορούν να σας μυρίσουν πιο εύκολα, αφού ο ιδρώτας είναι ιδιαίτερα ελκυστικό στοιχείο γι’ αυτά.
Εξίσου ελκυστικό όμως είναι και το γαλακτικό οξύ, το οποίο παράγεται κατά την άσκηση. Το γαλακτικό οξύ βρίσκεται στο αίμα, στο δέρμα και στον ιδρώτα. Μελέτες έχουν δείξει πως η προσθήκη του σε ανθρώπινα δείγματα ιδρώτα, προσελκύει έντονα τα κουνούπια.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το γαλακτικό οξύ είναι ένας από τους λόγους που προσελκύουν πολύ τα κουνούπια οι ασκούμενοι και όσοι ιδρώνουν πολύ.
Αποφύγετε το αλκοόλ
Η κατανάλωση αλκοόλ καθιστά τους ανθρώπους ελκυστικούς στα κουνούπια, σύμφωνα με μερικές μελέτες. Μία από αυτές έδειξε ότι ένα ποτήρι μπύρα (περιεκτικότητα 5,5% σε αλκοόλ) είναι αρκετό για να μετατραπεί κάποιος σε «μαγνήτη» για τα κουνούπια.
Δεν είναι ακόμα γνωστό γιατί συμβαίνει αυτό. Θα μπορούσε όμως να παίζει ρόλο το γεγονός ότι το αλκοόλ διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει την ροή αίματος στο δέρμα.
Επειδή εξάλλου τα αναψυκτικά με ανθρακικό εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα, ίσως πρέπει να προτιμάτε τις εκδοχές τους χωρίς ανθρακικό στους υπαίθριους χώρους.
Να κάνετε χλιαρά ντους
Τα χλιαρά ντους απαλλάσσουν το δέρμα από τον ιδρώτα και μειώνουν τη θερμοκρασία του σώματος. Με αυτό τον τρόπο ελαττώνεται ο κίνδυνος να σας τσιμπήσει κάποιο κουνούπι.
Φροντίστε μόνο να μην χρησιμοποιείτε αφρόλουτρα και σαπούνια με αρώματα. Μερικές μελέτες έχουν δείξει πως τα κουνούπια προσελκύονται από πολλές αρωματικές ουσίες.
Χρησιμοποιήστε μια κουνουπιέρα
Αν το πρόγραμμά σας έχει ύπνο κάτω απ’ τα άστρα, ίσως πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να καλύψετε τον χώρο γύρω σας με μια κουνουπιέρα. Βεβαιωθείτε μόνο ότι δεν θα εγκλωβιστεί κάποιο κουνούπι μέσα της.