Λαϊκισμός και στην Ιατρική;

Του Στέφανου Αναστασόπουλου*

“….αναίμακτες και ανώδυνες τεχνικές…”, “…ρομπότ και laser για τέλεια αποτελέσματα…”, “…ατραυματικές χειρουργικές μέθοδοι…”, “…τραύμα μόνο 8 εκατοστά…”, “…με την έξοδο από το νοσοκομείο κατευθείαν στην εργασία…”
Τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο συχνά οι προτεινόμενες θεραπευτικές λύσεις παραπέμπουν σε μεθόδους και αποτελέσματα, που αγγίζουν τα όρια της ηθικής και δεοντολογικής εκτροπής. Ιατροί ανταγωνίζονται σε μια πλειοδοσία μετεγχειρητικών υποσχέσεων, άλλοτε απραγματοποίητων και άλλοτε χωρίς καμία ουσία.
Είναι διαφορετικό να μιλάς για ” αναίμακτο” χειρουργείο και διαφορετικό για περιορισμένης αιμορραγίας, είναι άλλο η “ανώδυνη” επέμβαση και άλλο η ελάττωση του πόνου, άλλο το” ατραυματικό” και άλλο η ελαχιστοποίηση του τραύματος.
Αποτελεί τεχνολογική κατάκτηση η εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής και των laser, αλλά συνιστά πλάνη η χρήση αυτών των όρων σε τομείς που εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να εφαρμοστούν, με μοναδικό σκοπό να καταστήσουν ελκυστικότερες τις προτεινόμενες θεραπευτικές μεθόδους.
Είναι καλοδεχούμενο το τραύμα των ” 8 εκατοστών ” ή η έξοδος από το νοσοκομείο σε “2 μόλις ώρες” από την επέμβαση, αρκεί να μην τονίζονται ως το “μείζον” και κυρίως να μη θίγουν και διακινδυνεύουν την επίτευξη του πραγματικού “μείζονος” που είναι το άμεσο, καλό και μόνιμο αποτέλεσμα.

Η εφαρμογή σύγχρονων και “δημοφιλών” μεθόδων σε παθήσεις χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη ένδειξη οδηγεί αφ΄ενός σε αποτυχία της θεραπείας και αφ΄ετέρου σε άδικη απαξίωση των μεθόδων αυτών.
Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας δεν αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα επίτευξης καλού αποτελέσματος, αλλά βοηθάει τον ιατρό που ασκεί το λειτούργημα του με σύνεση, γνώση, μεράκι και σεβασμό στις αρχές της ιατρικής να τελειοποιήσει το αποτέλεσμα του, συμπληρώνοντας και όχι ακυρώνοντας τον. Ο υπερθεματισμός της ψηφιακής τεχνολογίας κινδυνεύει να ακυρώσει και να καταργήσει τον γιατρό, να τον καταστήσει «χειριστή» ενός μηχανήματος.

Η λατρεία των ρομπότ και των laser απομακρύνει το γιατρό απο την αγάπη για τον ασθενή. Η προβολή της ψηφιακής «πραμάτειας» οδηγεί τον ασθενή αντί να ελέγχει το βιογραφικό του γιατρού να μελετάει το manual λειτουργείας κάποιου μηχανήματος. Είναι επιτακτική η ανάγκη τερματισμού του υπερθεματισμού στη “δημοπρασία των ψηφιακών ειδών” και έμφασης στην ιατρική γνώση και αριστεία – το αποτέλεσμα κρίνεται από τον ιατρό και όχι από την τεχνολογία που χρησιμοποιεί.
Οι ασθενείς αποτελούν μία ευάλωτη ομάδα, καθώς ο φόβος και η αγωνία αποδυναμώνουν την κριτική σκέψη -κρίσιμο παράγοντα για τη λήψη σωστών αποφάσεων- που ούτως ή άλλως έχει επηρεασθεί από τον γενικευμένο εθισμό στα μεγάλα λόγια και στις υποσχέσεις.
Είναι συνεπώς επιβεβλημένη η απομόνωση των φαινομένων του εντυπωσιασμού και της πλάνης από την πλειοψηφία του ποιοτικού ιατρικού κόσμου και η με έμφαση παρουσίαση πρότασης άσκησης της ιατρικής βασισμένης στην ειλικρίνεια και στα πραγματικά επιστημονικά δεδομένα.
Έτσι η δεοντολογία, η ηθική και η γνώση θα απωθήσουν το εκκολαπτόμενο “τέρας” του ιατρικού λαϊκισμού.

*Ο κ. Στέφανος Αναστασόπουλος είναι ορθοπαιδικός χειρουργός και οργάνωσε το 2011 το Τμήμα Ψηφιακής Επανορθωτικής Χειρουργικής στην ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ.