Λαμβλίαση: Προσοχή αν έχετε φούσκωμα, ναυτία, ή διάρροια – Πότε οφείλεται σε παράσιτα!

Μιχάλης Θερμόπουλος
24 Αυγούστου 2021 | 11:30

Η λαμβλίαση είναι μια εντερική λοίμωξη που χαρακτηρίζεται από κράμπες στο στομάχι, φούσκωμα, ναυτία και κρίσεις υδαρή διάρροιας. Η λαμβλίαση προκαλείται από ένα μικροσκοπικό παράσιτο που βρίσκεται κυρίως σε περιοχές με κακή υγιεινή και μη ασφαλές νερό.

Η λαμβλίαση (giardiasis) είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες υδατογενούς νόσου. Τα παράσιτα βρίσκονται σε ρέματα και λίμνες, αλλά και σε δημόσιες πηγές νερού, πισίνες, υδρομασάζ και πηγάδια. Η λαμβλίαση μπορεί να μεταδοθεί μέσω τροφής, αλλά και επαφής από άτομο σε άτομο.

Οι μολύνσεις από το παράσιτο Giardia συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες. Αλλά μπορεί να έχετε εντερικά προβλήματα πολύ μετά την εξαφάνιση των παρασίτων. Αρκετά φάρμακα είναι γενικά αποτελεσματικά κατά των παρασίτων giardia, αλλά δεν ανταποκρίνονται όλοι σε αυτά. Η πρόληψη είναι η καλύτερη άμυνά σας.

Λαμβλίαση: Συμπτώματα

Μερικοί άνθρωποι με λαμβλίαση δεν αναπτύσσουν ποτέ συμπτώματα, αλλά εξακολουθούν να μεταφέρουν το παράσιτο και μπορούν να το μεταδώσουν σε άλλους μέσω των κοπράνων τους. Για όσους ασθενούν, τα συμπτώματα εκδηλώνονται συνήθως μία έως τρεις εβδομάδες μετά την έκθεση στο παράσιτο και μπορεί να περιλαμβάνουν:

υδαρή, μερικές φορές δύσοσμη διάρροια που μπορεί να εναλλάσσεται με μαλακά, λιπαρά κόπρανα
κόπωση
κράμπες στο στομάχι
φούσκωμα
αέρια στο έντερο
ναυτία
απώλεια βάρους

Τα συμπτώματα της λαμβλίασης μπορεί να διαρκέσουν δύο έως έξι εβδομάδες, αλλά σε μερικούς ανθρώπους διαρκούν περισσότερο, ή υποτροπιάζουν.

Πότε να δείτε έναν γιατρό

Καλέστε τον γιατρό σας εάν έχετε χαλαρά κόπρανα, κράμπες στο στομάχι και φούσκωμα και ναυτία που διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα, ή εάν αφυδατωθείτε. Φροντίστε να ενημερώσετε τον γιατρό σας εάν έχετε παιδί, ή έχετε ταξιδέψει πρόσφατα σε μια περιοχή, όπου οι συνθήκες υγιεινής δεν ήταν ιδανικές, ή αν ήπιατε νερό από μια λίμνη, ή ποτάμι, ή ρυάκι.

Λαμβλίαση: Αίτια

Τα παράσιτα Giardia ζουν στα έντερα των ανθρώπων και των ζώων. Πριν περάσουν τα μικροσκοπικά παράσιτα στα κόπρανα, περικλείονται μέσα σε σκληρά κελύφη (κύστεις), γεγονός που τους επιτρέπει να επιβιώσουν έξω από τα έντερα για μήνες. Μόλις βρεθούν μέσα σε έναν ξενιστή, αυτές οι κύστεις διαλύονται και τα παράσιτα απελευθερώνονται.

Η μόλυνση συμβαίνει όταν κατά λάθος καταπιείτε τις κύστεις των παρασίτων. Αυτό μπορεί να συμβεί με κατάποση μη ασφαλούς νερού, με κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, ή μέσω επαφής με ήδη μολυσμένο άτομο.

Κατάποση μολυσμένου νερού

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μόλυνσης με λαμβλίαση είναι μετά από κατάποση μη ασφαλούς (μολυσμένου) νερού. Τα παράσιτα Giardia βρίσκονται σε λίμνες, ποτάμια και ρέματα, καθώς και σε δημόσιες παροχές νερού, πηγάδια, στέρνες, πισίνες, υδάτινα πάρκα και ιαματικά λουτρά. Τα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα μπορεί να μολυνθούν με παράσιτα από αγροτικές απορροές, απορρίμματα λυμάτων, ή περιττώματα ζώων. Παιδιά με πάνες και άτομα με διάρροια μπορεί να μολύνουν κατά λάθος πισίνες και σπα.

Κατανάλωση μολυσμένων τροφών

Τα παράσιτα Giardia μπορούν να εξαπλωθούν μέσω των τροφίμων, είτε επειδή οι χειριστές τροφίμων με λαμβλίαση δεν πλένουν καλά τα χέρια τους, είτε επειδή τα ακατέργαστα προϊόντα ποτίζονται, ή πλένονται με μη ασφαλές (μολυσμένο) νερό. Επειδή το μαγείρεμα των τροφίμων σκοτώνει τα παράσιτα, τα μαγειρεμένα φαγητά είναι μια λιγότερο κοινή πηγή μόλυνσης.

Επαφή από άτομο σε άτομο

Μπορεί να πάθετε λαμβλίαση, εάν λερωθούν τα χέρια σας με περιττώματα. Οι γονείς που αλλάζουν τις πάνες ενός παιδιού κινδυνεύουν ιδιαίτερα. Το ίδιο και οι εργαζόμενοι παιδικής μέριμνας και τα παιδιά σε κέντρα παιδικής φροντίδας, όπου τα κρούσματα είναι ολοένα και συχνότερα. Το παράσιτο giardia μπορεί επίσης να εξαπλωθεί μέσω του πρωκτικού σεξ.

Λαμβλίαση: Επιπλοκές

Η λαμβλίαση δεν είναι σχεδόν ποτέ θανατηφόρα στις βιομηχανικές χώρες, όπου η παροχή ιατρικής φροντίδας είναι πολύ καλή. Αλλά μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένα συμπτώματα και σοβαρές επιπλοκές, ειδικά σε βρέφη και παιδιά. Οι πιο συχνές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

Αφυδάτωση: Συχνά ως αποτέλεσμα σοβαρής διάρροιας, η αφυδάτωση συμβαίνει όταν το σώμα δεν έχει αρκετό νερό για να εκτελέσει τις φυσιολογικές του λειτουργίες.
Μειωμένη ανάπτυξη: Η χρόνια διάρροια από λαμβλίαση μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό και να βλάψει την σωματική και ψυχική ανάπτυξη των παιδιών.
Δυσανεξία στην λακτόζη: Πολλοί ασθενείς με λαμβλίαση αναπτύσσουν δυσανεξία στην λακτόζη, την αδυναμία να αφομοιώσουν σωστά τα σάκχαρα του γάλακτος. Το πρόβλημα μπορεί να επιμείνει πολύ μετά την εξάλειψη της λαμβλίασης.

Λαμβλίαση: Πρόληψη

Κανένα φάρμακο, ή εμβόλιο δεν μπορεί να αποτρέψει την λαμβλίαση. Αλλά τα συνήθη μέτρα πρόληψης μπορούν να βοηθήσουν πολύ στην μείωση των πιθανοτήτων να μολυνθείτε, ή να μεταδώσετε το παράσιτο σε άλλους.

Πλύσιμο χεριών: Αυτός είναι ο απλούστερος και καλύτερος τρόπος για την πρόληψη των περισσότερων ειδών μόλυνσης. Πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα μετά την χρήση της τουαλέτας, ή αν αλλάζετε πάνες σε βρέφη και προτού φάτε, ή χειριστείτε φαγητό. Όταν το νερό και το σαπούνι δεν είναι διαθέσιμα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε απολυμαντικά με βάση το αλκοόλ. Ωστόσο, αυτά δεν είναι αποτελεσματικά στην καταστροφή της κύστης του παρασίτου, που επιβιώνει στο περιβάλλον.
Καθαρίστε το νερό που βρίσκετε σε φυσικά, ερημικά τοπία: Αποφύγετε να πίνετε νερό απευθείας από ρηχά πηγάδια, λίμνες, ποτάμια, πηγές, λίμνες και ρυάκια, εκτός εάν το φιλτράρετε ή το βράσετε για τουλάχιστον 10 λεπτά στους 70°C πρώτα.
Καλό πλύσιμο σε ωμά φρούτα και λαχανικά: Πλύνετε τα ωμά φρούτα και λαχανικά με ασφαλές, μη μολυσμένο νερό. Ξεφλουδίστε τα φρούτα πριν τα φάτε. Αποφύγετε την κατανάλωση ωμών φρούτων, ή λαχανικών εάν ταξιδεύετε σε χώρες, όπου ενδέχεται να έχουν επαφή με μη ασφαλές νερό.
Προσοχή στο κολύμπι: Προσπαθήστε να μην καταπίνετε νερό όταν κολυμπάτε σε πισίνες, λίμνες, ή ποτάμια.
Προτιμήστε εμφιαλωμένο νερό: Όταν ταξιδεύετε σε μέρη του κόσμου όπου η παροχή νερού είναι πιθανό να μην είναι ασφαλής, πιείτε και βουρτσίστε τα δόντια σας με εμφιαλωμένο νερό που ανοίγετε μόνοι σας. Μην χρησιμοποιείτε πάγο.

Πηγή: https://www.mayoclinic.org

φωτό: iStock