Λευχαιμία και λέμφωμα: Πόσα είδη υπάρχουν

Ρούλα Τσουλέα
10 Οκτωβρίου 2018 | 12:48

Η πιο συχνή μορφή καρκίνου στο αίμα είναι το λέμφωμα, ενώ δεύτερη σε συχνότητα είναι η λευχαιμία. Ωστόσο και οι δύο παθήσεις έχουν πολλούς υποτύπους.

Περισσότεροι από 4.500 Έλληνες μαθαίνουν κάθε χρόνο ότι πάσχουν από κάποια κακοήθη πάθηση του αίματος. Συνήθως πρόκειται για λέμφωμα ή λευχαιμία, δύο παθήσεις που δεν είναι ενιαίες αλλά έχουν πολλούς και διαφορετικούς τύπους.

Η πιο συχνή μορφή είναι το λέμφωμα. Με τον όρο αυτό περιγράφονται σχεδόν 50 διαφορετικές μορφές αιματολογικών κακοήθων νοσημάτων, που χωρίζονται σε δύο ευρείες κατηγορίες. Οι κατηγορίες αυτές είναι το λέμφωμα Hodgkin και το μη-Hodgkin λέμφωμα.

Τα λεμφώματα χαρακτηρίζονται από την παρουσία ενός είδους παθολογικών κυττάρων, που λέγονται κύτταρα Reed-Sternberg.

Όταν ελεγχθεί ένας όγκος στο μικροσκόπιο και εντοπιστούν αυτά τα κύτταρα, η διάγνωση είναι λέμφωμα Hodgkin (Χότζκιν). Αν δεν βρεθούν τέτοια κύτταρα, η διάγνωση είναι μη-Hodgkin λέμφωμα.

Το 85% των λεμφωμάτων είναι μη-Hodgkin λεμφώματα, τα οποία υποδιαιρούνται σε λεμφώματα χαμηλής κακοηθείας και σε λεμφώματα υψηλής κακοηθείας.

2.500 νέα κρούσματα τον χρόνο

Υπολογίζεται ότι ετησίως καταγράφονται στη χώρα μας περίπου 350 νέες περιπτώσεις λεμφώματος Hodgkin και 2.200 περιπτώσεις μη-Hodgkin λεμφώματος.

Το λέμφωμα, που είναι ο πέμπτος συχνότερος καρκίνος στην Ευρώπη, αναπτύσσεται όταν υπάρξει σφάλμα στη διαδικασία ωρίμανσης ενός λεμφοκυττάρου.

Το σφάλμα αυτό έχει ως συνέπεια τον ανεξέλεγκτο, μη φυσιολογικό πολλαπλασιασμό του κυττάρου αυτού. Τα παθολογικά κύτταρα συσσωρεύονται και τελικά δημιουργούνται «όγκοι» σε διάφορα σημεία του σώματος.

Έτσι ο ασθενής μπορεί να έχει λεμφαδενοπάθεια, σπληνομεγαλία, ηπατομεγαλία ή/και διήθηση του μυελού των οστών και διαφόρων άλλων οργάνων (π.χ. στομάχι, έντερο, πνεύμονας κ.λπ.).

Δεν υπάρχουν μεταστάσεις

Η παρουσία παθολογικών κυττάρων σε πολλά σημεία δεν σημαίνει ότι το λέφωμα έχει γίνει μεταστατικό.

Στην πραγματικότητα, η έννοια της μετάστασης δεν υπάρχει στα λεμφώματα (ούτε στις λευχαιμίες). Και αυτό, διότι οι αιματολογικοί «καρκίνοι» αφορούν εξ ορισμού όλο το σώμα, αφού αναπτύσσονται στο αίμα.

Επιπλέον, δυνητικά είναι ιάσιμοι, ανεξάρτητα από τον βαθμό εξάπλωσης στο σώμα.

Τέσσερις βασικές μορφές λευχαιμίας

Η λευχαιμία είναι μια κακοήθης νόσος του αίματος, που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό ορισμένων κυττάρων που παράγονται στο μυελό των οστών.

Ανάλογα με τον τύπο αυτών των παθολογικών κυττάρων, η λευχαιμία διακρίνεται σε μυελογενή και λεμφογενή, εξηγεί η αιματολόγος δρ Μαρία Παγώνη, διευθύντρια της Αιματολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός».

Επιπλέον, αναλόγως με το αν έχει γρήγορη εξέλιξη ή πιο αργή πορεία στο χρόνο, διακρίνεται σε οξεία και χρόνια.

Με άλλα λόγια, υπάρχουν τέσσερις βασικές μορφές λευχαιμίας:

* Η οξεία μυελογενής λευχαιμία (ΟΜΛ). Είναι η πιο συχνή μορφή λευχαιμίας στους ενήλικες. Αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο περίπου των κρουσμάτων λευχαιμίας.

* Η χρόνια μυελογενής λευχαιμία (ΧΜΛ). Είναι μία σπάνια νόσος. Κάθε χρόνο καταγράφονται 1-2 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.

* Η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΛΛ). Είναι μία σχετικά σπάνια νόσος, αλλά αποτελεί την πιο συχνή λευχαιμία στα μικρά παιδιά. Αρκετά συχνή είναι και στους ηλικιωμένους.

* Η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία (ΧΛΛ). Λέγεται και χρόνια λεμφογενής λευχαιμία. Είναι η πιο συχνή μορφή λευχαιμίας στους ηλικιωμένους. Αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο όλων των περιπτώσεων λευχαιμίας.

Υποκατηγορίες

Εκτός από αυτές τις βασικές μορφές λευχαιμίας, υπάρχουν και διάφοροι υπότυποι (υποκατηγορίες). Οι υπότυποι αυτοί αυξάνονται, όσο πληθαίνουν οι γνώσεις για τις κυτταρογενετικές και μοριακές βλάβες της λευχαιμίας.

Ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας είναι η χημειοθεραπεία και η μεταμόσχευση μυελού των οστών. Ωστόσο οι στοχευμένες θεραπείες και οι ανοσοθεραπείες προσφέρουν τα τελευταία χρόνια λύσεις για τις πιο δύσκολες και ανθεκτικές περιπτώσεις.

Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας καταγράφονται ετησίως 1.400 νέες περιπτώσεις λευχαιμίας.