Το λέμφωμα Χότζκιν δεν είναι από τους πιο συχνούς ούτε από τους πιο απειλητικούς καρκίνους. Κάθε χρόνο καταγράφονται στη χώρα μας 350 νέες περιπτώσεις, με τους ασθενείς να έχουν διάμεση ηλικία τα 35-40 χρόνια.
«Το λέμφωμα Χότζκιν δεν είναι πολύ απειλητικό αλλά ούτε και αθώο», λέει ο αιματολόγος Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής στην Αιματολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Λαϊκό» στην Αθήνα. «Αν και τα ποσοστά ιάσεως είναι πολύ υψηλά, ακόμα κι όταν είναι προχωρημένο, σημαντικό ποσοστό ασθενών είτε είναι εξ αρχής ανθεκτικοί είτε υποτροπιάζουν και χρειάζονται πρόσθετη θεραπεία».
Το ποσοστό ιάσεως όταν το λέμφωμα Χότζκιν είναι αρχικού σταδίου φθάνει το 90%, σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS). Αντίστοιχα, φθάνει το 65% στο στάδιο IV, δηλαδή όταν η νόσος είναι προχωρημένη.
Οι υποτροπές μπορεί να συμβούν τόσο σε πάσχοντες από αρχικό λέμφωμα Χότζκιν, όσο και από προχωρημένο. Παρότι, δε, οι περισσότερες εκδηλώνονται μέσα στην πρώτη πενταετία από τη διάγνωση, μπορεί να εμφανιστούν και πολύ αργότερα.
Έως ένας στους τρεις
«Από τους ασθενείς με αρχικό λέμφωμα Χότζκιν υποτροπιάζουν ο ένας στους πέντε», εξηγεί ο κ. Βασιλακόπουλος. «Και από εκείνους με προχωρημένο, ο ένας στους τρεις. Η πιθανότητα υποτροπής στα 20 έτη είναι 20% στα αρχικά στάδια και 34% στα προχωρημένα».
Συνολικά, το 20-30% των ασθενών υποτροπιάζουν έπειτα από την θεραπεία 1ης γραμμής, δηλαδή την αρχική χημειοθεραπεία, με ή χωρίς ακτινοθεραπεία.
Όταν συμβεί η πρώτη υποτροπή, «η θεραπεία εκλογής είναι η νέα χημειοθεραπεία και ακολούθως η αυτόλογη μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων», λέει ο κ. Βασιλακόπουλος. «Με αυτή τη μέθοδο ιάται το 45-50% των ασθενών. Δυστυχώς οι υπόλοιποι υποτροπιάζουν εκ νέου και έως πρότινος η πρόγνωσή τους δεν ήταν πολύ καλή. Είχαν διάμεση επιβίωση 2,5 χρόνια και 5ετή συνολική επιβίωση περίπου 30%».
Μονοκλωνικά αντισώματα
Την τελευταία πενταετία, όμως, άρχισαν να εφαρμόζονται ανοσοθεραπείες που έδωσαν νέες ελπίδες στους ασθενείς με λέμφωμα Χότζκιν που υποτροπιάζουν μετά τη μεταμόσχευση.
Οι ανοσοθεραπείες αυτές είναι μονοκλωνικά αντισώματα που στοχεύουν τα μόρια CD30 στην επιφάνεια των κυττάρων των όγκων και πιο πρόσφατα ακόμα οι αναστολείς των σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού (check-point inhibitors).
Ο πρώτος τύπος ανοσοθεραπείας, που χορηγείται ως 3ης γραμμής θεραπεία, περιλαμβάνει το φάρμακο brentuximab vedotin. Σε αυτό ανταποκρίνεται το 70-75% των ασθενών. Από τους ασθενείς αυτούς, σχεδόν εννέα στους δέκα ζουν επί τουλάχιστον έναν χρόνο, με την 5ετή συνολική επιβίωση να είναι 41%.
Αναστολείς των «φρένων» του ανοσοποιητικού
Στους ασθενείς που υποτροπιάζουν και πάλι, χορηγείται η νέου τύπου ανοσοθεραπεία, οι αναστολείς των σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού nivolumab και pembrolizumab. Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν τα «φρένα» του ανοσοποιητικού, δηλαδή τα μόρια PD-1 στην επιφάνεια των κυττάρων του.
Από τους ασθενείς που παίρνουν αυτά τα φάρμακα, σε όλους σχεδόν μειώνεται το φορτίο της νόσου. Έτσι, το 70% επιτυγχάνουν μερική ύφεση και το 20% πλήρη ύφεση.
Με βάση εξάλλου τα έως τώρα στοιχεία, οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς (το 80-90%) διατηρούν την ύφεση για τουλάχιστον μία διετία. Στους 18 μήνες, για παράδειγμα, η συνολική επιβίωση είναι περίπου 90%, έναντι περίπου 60% με τις συμβατικές θεραπείες, κατά τον κ. Βασιλακόπουλο.
Ακόμα, όμως, κι αν δεν ανταποκριθούν οι ασθενείς, βελτιώνεται η ποιότητα της ζωής τους διότι επιτυγχάνουν παρατεταμένη σταθεροποίηση της νόσου τους.
«Τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ ελπιδοφόρα και ήδη διεξάγονται κλινικές μελέτες για την αξιολόγηση του θεραπευτικού οφέλους των αναστολέων αυτών σε πρωιμότερες γραμμές θεραπείας και ιδίως σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με λέμφωμα Hodgkin», καταλήγει ο κ. Βασιλακόπουλος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: Ο καρκίνος δεν είναι πια επάρατη νόσος
Παχυσαρκία, διαβήτης: Δύο σοβαρές, κρυφές αιτίες του καρκίνου
Καρκίνος: Αυξανόμενες ελπίδες για τους ασθενείς με μεταστάσεις
Καρκίνοι κεφαλής & τραχήλου: Τι αλλάζει με την ανοσοθεραπεία