Λεμφοπενία: Τι είναι, πώς προκαλείται και τι συμπτώματα έχει

Μιχάλης Θερμόπουλος
18 Φεβρουαρίου 2022 | 13:00

Η λεμφοπενία (γνωστή και ως λεμφοκυτταροπενία) εμφανίζεται όταν ο αριθμός των λεμφοκυττάρων στην κυκλοφορία του αίματος είναι χαμηλότερος από το κανονικό.

Σοβαρή, ή χρόνια λεμφοπενία μπορεί να υποδηλώνει πιθανή λοίμωξη, ή άλλη σημαντική ασθένεια και θα πρέπει να σας εξετάσει γιατρός.

Τα λεμφοκύτταρα είναι ένα είδος λευκών αιμοσφαιρίων. Αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτά τα απαραίτητα κύτταρα κυκλοφορούν στο αίμα και στο λεμφικό υγρό. Προστατεύουν το σώμα με το να επιτίθενται στο πρώτο σημάδι εισβολής επιβλαβών οργανισμών. Τα λεμφοκύτταρα παίζουν επίσης βασικό ρόλο στην ενεργοποίηση άλλων ανοσολογικών ενεργειών και βοηθούν στην οικοδόμηση του ανοσοποιητικού μέσω προηγούμενων λοιμώξεων και εμβολιασμών.

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι λεμφοκυττάρων που συνεργάζονται για να βοηθήσουν στον εντοπισμό και την εξάλειψη λοιμώξεων και άλλων ασθενειών:

Τα Β κύτταρα παράγουν αντισώματα και πρωτεΐνες σηματοδότησης που βοηθούν στην επισήμανση ή την επίθεση στα εισβάλλοντα βακτήρια, ιούς και τοξίνες.
Τα Τ κύτταρα αναζητούν και καταστρέφουν τα κύτταρα που έχουν μολυνθεί ή είναι καρκινικά και επικοινωνούν επίσης με τα Β κύτταρα.
Τα φυσικά “κύτταρα-δολοφόνοι” περιέχουν ενώσεις που μπορούν να σκοτώσουν καρκινικά κύτταρα και κύτταρα μολυσμένα με ιό.

Τα χαμηλά επίπεδα Τ-λεμφοκυττάρων ή των κυττάρων-δολοφόνων μπορεί να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες ιογενείς, μυκητιασικές και παρασιτικές λοιμώξεις. Η λεμφοπενία των Β κυττάρων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των επιβλαβών και διαφορετικών τύπων λοιμώξεων.

Λεμφοπενία: Συνήθεις αιτίες

Η λεμφοπενία μπορεί να είναι σημάδι μιας υποκείμενης ασθένειας, πάθησης ή άλλου παράγοντα. Οι περισσότερες αιτίες είναι επίκτητες. Αυτό σημαίνει ότι είναι πάθηση που αναπτύσσεται αντί να κληρονομείται.

Τα Τ κύτταρα είναι η πλειοψηφία των λεμφοκυττάρων και η λεμφοπενία των Τ-κυττάρων είναι η πιο κοινή. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεάσει και τους τρεις τύπους κυττάρων.

Αυτοάνοσες διαταραχές

Οι αυτοάνοσες διαταραχές συμβαίνουν εάν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εσφαλμένα στα κύτταρα και τους ιστούς του ίδιου του σώματος. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν:

Ορισμένα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία αυτοάνοσων διαταραχών μπορεί επιπλέον να προκαλέσουν λεμφοπενία.

Καρκίνος και θεραπείες για τον καρκίνο

Ο καρκίνος (ειδικά καρκίνοι του αίματος, ή του λεμφικού συστήματος, το σάρκωμα Kaposi και η λευχαιμία) μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα λεμφοκυττάρων.

Οι ακόλουθες θεραπείες για τον καρκίνο μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε λεμφοπενία:

χημειοθεραπεία
ακτινοθεραπεία

Ασθένειες που επηρεάζουν το αίμα και τον μυελό των οστών

Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν χαμηλά επίπεδα λεμφοκυττάρων:

απλαστική αναιμία
λεμφοπολλαπλασιαστικές διαταραχές

Λοιμώξεις

Οι ιογενείς, βακτηριακές, παρασιτικές και μυκητιασικές λοιμώξεις είναι μια κοινή αιτία λεμφοκυτταροπενίας. Οποιοσδήποτε τύπος σοβαρής λοίμωξης μπορεί να προκαλέσει μείωση του αριθμού των λεμφοκυττάρων. Για παράδειγμα:

HIV (ιός του AIDS)
ιστοπλάσμωση
γρίπη
ελονοσία
ιογενής ηπατίτιδα
φυματίωση
τυφοειδής πυρετός

Η λεμφοπενία μπορεί να είναι σημάδι σήψης, ή οξείας βακτηριαιμίας. Η πρώτη είναι μια σοβαρή λοίμωξη, που προκαλεί συστηματική φλεγμονή. Η δεύτερη είναι μια βακτηριακή παρουσία στο αίμα, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σήψη. Και οι δύο περιπτώσεις απαιτούν επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Κληρονομικά αίτια

Οι κληρονομικές ή συγγενείς αιτίες της λεμφοκυτταροπενίας είναι σπάνιες. Μερικές από αυτά είναι:

αταξία-τελαγγειεκτασία
ανωμαλία DiGeorge
σοβαρό σύνδρομο συνδυασμένης ανοσοανεπάρκειας
Σύνδρομο Wiskott-Aldrich

Διατροφικά αίτια

Ο υποσιτισμός είναι μια κοινή παγκόσμια αιτία λεμφοκυτταροπενίας. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα στερείται πρωτεΐνης και άλλων θρεπτικών συστατικών, που είναι απαραίτητα για την παραγωγή λεμφοκυττάρων.

Μια διατροφική διαταραχή, όπως η νευρική ανορεξία, μπορεί να οδηγήσει σε λεμφοπενία.

Γαστρεντερικά προβλήματα

Καταστάσεις που βλάπτουν το τοίχωμα του εντέρου μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το σώμα και μπορεί να οδηγήσουν σε λεμφοπενία σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτές περιλαμβάνουν:

αμυλοείδωση
κοιλιοκάκη
φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (π.χ. νόσος του Crohn, ή ελκώδης κολίτιδα)
περιφερειακή εντερίτιδα

Σύμφωνα με έρευνες, μια ανεπάρκεια ψευδαργύρου στη διατροφή σας μπορεί να αποδυναμώσει την υγεία του ανοσοποιητικού προκαλώντας λεμφοπενία των Τ-κυττάρων και άλλη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Φάρμακα

Εκτός από τις θεραπείες για τον καρκίνο, πολλά φάρμακα μπορούν να μειώσουν τα λεμφοκύτταρα. Η λεμφοπενία που προκαλείται από φάρμακα κυμαίνεται από μικρή έως σοβαρή.

Τα ακόλουθα φάρμακα μπορεί να μειώσουν το επίπεδο των λεμφοκυττάρων σας:

αζαθειοπρίνη
καρβαμαζεπίνη
σιμετιδίνη
κορτικοστεροειδή
φουμαρικός διμεθυλεστέρας
ιμιδαζόλες
ιντερφερόνες
μεθοτρεξάτη
οπιοειδή
κάποιες θεραπείες με διφωσφονικά για την οστεοπόρωση

Νεφρική Νόσος

Η νεφρική νόσος, ιδιαίτερα σε προχωρημένο στάδιο, μπορεί να μειώσει τον αριθμό των Τ κυττάρων στο αίμα, αλλά η λεμφοπενία μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε οξεία νεφρική βλάβη.

Τραύμα και χειρουργική επέμβαση

Τραυματισμός, ή οξεία έκτακτη ανάγκη, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, μπορεί να μειώσει τον αριθμό των λεμφοκυττάρων. Το να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση, όπως το καρδιακό bypass, μπορεί επίσης να προκαλέσει λεμφοπενία.

Άλλες αιτίες

Άλλες αιτίες της λεμφοκυτταροπενίας περιλαμβάνουν την κατάχρηση αλκοόλ και το αυξημένο στρες.

Επιπλέον, υπάρχει μια σπάνια κατάσταση, γνωστή ως ιδιοπαθής θετική CD4 Τ-λεμφοπενία, στην οποία η αιτία είναι άγνωστη.

Λεμφοπενία: Συμπτώματα

Μπορεί να μην παρατηρήσετε κανένα σύμπτωμα λεμφοκυτταροπενίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανίσετε συμπτώματα της υποκείμενης αιτίας ή πάθησης. Για παράδειγμα: