Λεπτοσπείρωση: Οι απαντήσεις στα βασικά ερωτήματα που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε

Αντιμέτωποι με την λεπτοσπείρωση μπορεί να βρεθούν όσοι εκτίθενται, εκούσια ή ακούσια, στη φύση και δη στο νερό ή/και το χώμα που έχει μολυνθεί από ούρα ζώων, όπως τα τρωκτικά και πολλά είδη θηλαστικών (χοίροι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, σκύλοι).

Στο 80% των περιπτώσεων η λεπτοσπείρωση προκαλεί ήπια νόσο. Ωστόσο στις πιο βαριές περιπτώσεις μπορεί να κινδυνεύσει ακόμα και η ζωή των πασχόντων (η θνησιμότητα φθάνει στο 10-20%).

Τα καταστροφικά πλημμυρικά φαινόμενα, όπως αυτά που βιώνει η Θεσσαλία, ευνοούν τη μετάδοση του υπαίτιου βακτηρίου. Επιστήμονες από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) απαντούν στα κυριότερα ερωτήματα για τη νόσο, που συμπεριλαμβάνουν τους τρόπους προστασίας από αυτήν.

Tι είναι η λεπτοσπείρωση;

Η λεπτοσπείρωση είναι μικροβιακή λοίμωξη. Προσβάλλει ανθρώπους και ζώα, και  προκαλείται από το βακτήριο λεπτόσπειρα (Leptospira).

Πώς μεταδίδεται η λεπτοσπείρωση;

Μπορεί να μεταδοθεί με άμεσο και έμμεσο τρόπο. Άμεσα μεταδίδεται μέσω της επαφής του τραυματισμένου δέρματος με ούρα ή ιστούς μολυσμένου ζώου (άγριου ή οικόσιτου)

Έμμεσα μεταδίδεται μέσω επαφής με μολυσμένο με ούρα περιβάλλον. Μπορεί, λ.χ., να μεταδοθεί αν το μολυσμένο νερό ή/και χώμα έρθει σε επαφή με τον βλεννογόνο σε μάτια, μύτη, στόμα. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί εμμέσως με κατανάλωση μολυσμένου νερού ή τροφίμων.

Ποια είναι τα συμπτώματά της;

Η λεπτοσπείρωση συνήθως έχει ήπια μορφή. Στο σχεδόν 20% των περιπτώσεων, όμως, είναι βαριά. Η ήπια μορφή εκδηλώνεται με:

• Πυρετό
• Ρίγος
• Πονοκέφαλο
• Πόνο στους μυς
• Έμετο

Αντίστοιχα, η βαριά μορφή της λεπτοσπείρωσης προκαλεί:

• Υψηλό πυρετό
• Ίκτερο
• Πόνο στην κοιλιά και τους μυς
• Διάρροια
• Εξάνθημα
• Χαρακτηριστικά έντονα κόκκινα μάτια

Η σοβαρή μορφή μπορεί να είναι θανατηφόρος!

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Στις ομάδες υψηλού κινδύνου να μολυνθούν από το βακτήριο που προκαλεί λεπτοσπείρωση ανήκουν:

• Οι απασχολούμενοι στην ύπαιθρο
• Οι εργαζόμενοι σε κτηνοτροφικές μονάδες, σφαγεία.
• Οι εργαζόμενοι στην αποκομιδή σκουπιδιών
• Οι εργαζόμενοι στις αποχετεύσεις
• Τα άτομα που ασχολούνται με κολύμβηση σε ποτάμια, λίμνες και με υπαίθριες ψυχαγωγικές δραστηριότητες

Πότε πρέπει να απευθυνθώ στον γιατρό;

Η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας είναι απαραίτητη εάν ενδέχεται να ήρθατε σε επαφή με τρωκτικά ή ασχοληθήκατε με υπαίθριες δραστηριότητες μέχρι και 1 μήνα πριν την εμφάνιση των εξής συμπτωμάτων:

• Πυρετού
• Ρίγους
• Μυαλγίας
• Αδυναμίας – καταβολής

Όταν πάτε στον γιατρό, μην αμελήσετε να τον ενημερώσετε για τον κίνδυνο λεπτοσπείρωσης λόγω της έκθεσής σας.

Ποια είναι τα μέτρα προφύλαξης από τη λεπτοσπείρωση;

• Καταπολέμηση τρωκτικών σε κατοικίες, αυλές, αποθήκες
• Απομάκρυνση απορριμμάτων γύρω από τις οικίες για να μην προσελκύονται τρωκτικά
• Καθαρισμός χώρων αποθήκευσης
• Απομάκρυνση υπολειμμάτων τροφών και νερού
• Περίφραξη και ασφαλής διατήρηση αποθηκευμένων τροφίμων, ζωοτροφών ή αγροτικών προϊόντων
• Φραγή πιθανών οπών/διόδων στο σπίτι, τοποθέτηση σητών
• Απολύμανση και σχολαστικός καθαρισμός πιθανώς μολυσμένων χώρων (στάβλοι, σφαγεία, κρεοπωλεία κ.α.)
• Χρήση προστατευτικού ρουχισμού κατά τη διάρκεια γεωργοκτηνοτροφικών εργασιών (γαλότσες, γάντια, αδιάβροχος ρουχισμός κλπ.)
• Πλύσιμο χεριών και καθαρισμός εκδορών του δέρματος (αν είναι δυνατόν με σαπούνι) μετά από επαφή με ούρα, ζώα, χώμα ή στάσιμα ύδατα
• Κάλυψη ανοιχτών πληγών με αδιάβροχα αυτοκόλλητα επιθέματα κατά τις υπαίθριες εργασίες
• Πολύ καλό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών πριν την κατανάλωση ή εμβάπτιση σε ζεστό νερό (πάνω από 50 βαθμοί Κελσίου) των λαχανικών και άλλων αγροτικών προϊόντων που είχαν επαφή με χώμα και που τρώγονται ωμά. Αποφυγή κατανάλωσης κατευθείαν από το χωράφι.
• Αποστράγγιση των στάσιμων νερών
• Αποφυγή κολύμβησης ή επαφής με πιθανώς μολυσμένα νερά (ποτάμια, λίμνες, συλλογές νερού)
• Τακτική κοπή γρασιδιού/χορταριού
• Προληπτικός εμβολιασμός κατοικίδιων

Φωτογραφία: Istock