Αντιμέτωποι με την λεπτοσπείρωση μπορεί να βρεθούν όσοι εκτίθενται, εκούσια ή ακούσια, στη φύση και δη στο νερό ή/και το χώμα που έχει μολυνθεί από ούρα ζώων, όπως τα τρωκτικά και πολλά είδη θηλαστικών (χοίροι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, σκύλοι).
Στο 80% των περιπτώσεων η λεπτοσπείρωση προκαλεί ήπια νόσο. Ωστόσο στις πιο βαριές περιπτώσεις μπορεί να κινδυνεύσει ακόμα και η ζωή των πασχόντων (η θνησιμότητα φθάνει στο 10-20%).
Τα καταστροφικά πλημμυρικά φαινόμενα, όπως αυτά που βιώνει η Θεσσαλία, ευνοούν τη μετάδοση του υπαίτιου βακτηρίου. Επιστήμονες από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) απαντούν στα κυριότερα ερωτήματα για τη νόσο, που συμπεριλαμβάνουν τους τρόπους προστασίας από αυτήν.
Tι είναι η λεπτοσπείρωση;
Η λεπτοσπείρωση είναι μικροβιακή λοίμωξη. Προσβάλλει ανθρώπους και ζώα, και προκαλείται από το βακτήριο λεπτόσπειρα (Leptospira).
Πώς μεταδίδεται η λεπτοσπείρωση;
Μπορεί να μεταδοθεί με άμεσο και έμμεσο τρόπο. Άμεσα μεταδίδεται μέσω της επαφής του τραυματισμένου δέρματος με ούρα ή ιστούς μολυσμένου ζώου (άγριου ή οικόσιτου)
Έμμεσα μεταδίδεται μέσω επαφής με μολυσμένο με ούρα περιβάλλον. Μπορεί, λ.χ., να μεταδοθεί αν το μολυσμένο νερό ή/και χώμα έρθει σε επαφή με τον βλεννογόνο σε μάτια, μύτη, στόμα. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί εμμέσως με κατανάλωση μολυσμένου νερού ή τροφίμων.
Ποια είναι τα συμπτώματά της;
Η λεπτοσπείρωση συνήθως έχει ήπια μορφή. Στο σχεδόν 20% των περιπτώσεων, όμως, είναι βαριά. Η ήπια μορφή εκδηλώνεται με:
- Πυρετό
- Ρίγος
- Πονοκέφαλο
- Πόνο στους μυς
- Έμετο
Αντίστοιχα, η βαριά μορφή της λεπτοσπείρωσης προκαλεί:
- Υψηλό πυρετό
- Ίκτερο
- Πόνο στην κοιλιά και τους μυς
- Διάρροια
- Εξάνθημα
- Χαρακτηριστικά έντονα κόκκινα μάτια
Η σοβαρή μορφή μπορεί να είναι θανατηφόρος!
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Στις ομάδες υψηλού κινδύνου να μολυνθούν από το βακτήριο που προκαλεί λεπτοσπείρωση ανήκουν:
- Οι απασχολούμενοι στην ύπαιθρο
- Οι εργαζόμενοι σε κτηνοτροφικές μονάδες, σφαγεία.
- Οι εργαζόμενοι στην αποκομιδή σκουπιδιών
- Οι εργαζόμενοι στις αποχετεύσεις
- Τα άτομα που ασχολούνται με κολύμβηση σε ποτάμια, λίμνες και με υπαίθριες ψυχαγωγικές δραστηριότητες
Πότε πρέπει να απευθυνθώ στον γιατρό;
Η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας είναι απαραίτητη εάν ενδέχεται να ήρθατε σε επαφή με τρωκτικά ή ασχοληθήκατε με υπαίθριες δραστηριότητες μέχρι και 1 μήνα πριν την εμφάνιση των εξής συμπτωμάτων:
- Πυρετού
- Ρίγους
- Μυαλγίας
- Αδυναμίας – καταβολής
Όταν πάτε στον γιατρό, μην αμελήσετε να τον ενημερώσετε για τον κίνδυνο λεπτοσπείρωσης λόγω της έκθεσής σας.
Ποια είναι τα μέτρα προφύλαξης από τη λεπτοσπείρωση;
- Καταπολέμηση τρωκτικών σε κατοικίες, αυλές, αποθήκες
- Απομάκρυνση απορριμμάτων γύρω από τις οικίες για να μην προσελκύονται τρωκτικά
- Καθαρισμός χώρων αποθήκευσης
- Απομάκρυνση υπολειμμάτων τροφών και νερού
- Περίφραξη και ασφαλής διατήρηση αποθηκευμένων τροφίμων, ζωοτροφών ή αγροτικών προϊόντων
- Φραγή πιθανών οπών/διόδων στο σπίτι, τοποθέτηση σητών
- Απολύμανση και σχολαστικός καθαρισμός πιθανώς μολυσμένων χώρων (στάβλοι, σφαγεία, κρεοπωλεία κ.α.)
- Χρήση προστατευτικού ρουχισμού κατά τη διάρκεια γεωργοκτηνοτροφικών εργασιών (γαλότσες, γάντια, αδιάβροχος ρουχισμός κλπ.)
- Πλύσιμο χεριών και καθαρισμός εκδορών του δέρματος (αν είναι δυνατόν με σαπούνι) μετά από επαφή με ούρα, ζώα, χώμα ή στάσιμα ύδατα
- Κάλυψη ανοιχτών πληγών με αδιάβροχα αυτοκόλλητα επιθέματα κατά τις υπαίθριες εργασίες
- Πολύ καλό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών πριν την κατανάλωση ή εμβάπτιση σε ζεστό νερό (πάνω από 50 βαθμοί Κελσίου) των λαχανικών και άλλων αγροτικών προϊόντων που είχαν επαφή με χώμα και που τρώγονται ωμά. Αποφυγή κατανάλωσης κατευθείαν από το χωράφι.
- Αποστράγγιση των στάσιμων νερών
- Αποφυγή κολύμβησης ή επαφής με πιθανώς μολυσμένα νερά (ποτάμια, λίμνες, συλλογές νερού)
- Τακτική κοπή γρασιδιού/χορταριού
- Προληπτικός εμβολιασμός κατοικίδιων
Φωτογραφία: Istock