Λεπτοσπείρωση: Πως εκδηλώνεται η λοίμωξη που απειλεί τους κατοίκους της Θεσσαλίας

Σε επιφυλακή έχουν τεθεί οι υγειονομικές υπηρεσίες μετά το καταστροφικό πέρασμα της κακοκαιρίας Daniel  από τον θεσσαλικό κάμπο, καθώς οι πρωτοφανείς πλημμύρες κρύβουν κίνδυνο σοβαρών λοιμώξεων, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η λεπτοσπείρωση.

Η λεπτοσπείρωση είναι μία μικροβιακή λοίμωξη. Παρατηρείται σε ανθρώπους και ζώα που μολύνονται από ένα βακτήριο που λέγεται λεπτόσπειρα (Leptospira spp), αναφέρει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).

Το βακτήριο αυτό συνήθως φέρουν τα τρωκτικά (ποντίκια, αρουραίοι), αλλά και πολλά είδη θηλαστικών, είτε είναι άγρια είτε οικόσιτα. Μεταξύ άλλων έχει εντοπιστεί σε:

• Χοίρους
• Βοοειδή
• Αιγοπρόβατα
• Σκύλους

Τα ζώα αυτά αποβάλλουν το μικρόβιο στα ούρα τους και το απελευθερώνουν στο περιβάλλον. Όταν οι άνθρωποι έρθουν σε επαφή με αυτά ή με μολυσμένο νερό και χώμα, μπορεί να μολυνθούν:

• Φέρνοντας τα βρώμικα χέρια τους στα μάτια
• Καταπίνοντας μολυσμένο νερό ή φαγητό
• Από την επαφή του μολυσμένου νερού, χώματος ή βλάστησης με ανοιχτές πληγές στο δέρμα τους

Το υγρό περιβάλλον και η παρουσία οργανικών υλικών, όπως συμβαίνει σε περίπτωση πλημμύρας, συντελούν στην παρατεταμένη επιβίωση του μικροβίου.

Ποιοι κινδυνεύουν υπό κανονικές συνθήκες

Η λεπτοσπείρωση θεωρείται ότι έχει την ευρύτερη γεωγραφική εξάπλωση μεταξύ των νοσημάτων που μεταδίδονται από τα ζώα στους ανθρώπους.

Στη χώρα μας, υπό κανονικές συνθήκες καταγράφονται περίπου 20 κρούσματα λεπτοσπείρωσης τον χρόνο. Η εμφάνισή της σχετίζεται με το είδος της εργασίας. Έτσι, αυξημένες πιθανότητες να μολυνθούν και να νοσήσουν έχουν όσοι εργάζονται στην ύπαιθρο ή έχουν γεωργικές ασχολίες ή επαφή με τη φύση. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι:

• Γεωργοί
• Ξυλοκόποι
• Κυνηγοί
• Στρατιωτικό προσωπικό
• Εργάτες στη γεωργία

Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν επίσης οι εργαζόμενοι στις κτηνοτροφικές μονάδες, στα σφαγεία, στην αποκομιδή των σκουπιδιών και στα συστήματα αποχετεύσεων. Ευάλωτοι στη λεπτοσπείρωση μπορεί να είναι και όσοι κολυμπούν σε μολυσμένα ποτάμια και λίμνες, οι κατασκηνωτές και όσοι αθλούνται σε περιβάλλον με στάσιμα ύδατα.

Σε πόσο καιρό εμφανίζονται συμπτώματα

Από τη στιγμή της μόλυνσης έως ότου εκδηλωθούν συμπτώματα (περίοδος επωάσεως) μπορεί να μεσολαβήσουν 2 έως 30 ημέρες, αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Κατά μέσον όρο, όμως, μεσολαβούν 5-14 ημέρες.

Η λεπτοσπείρωση στα αρχικά στάδιά της θυμίζει γριπώδη συνδρομή, καθώς εκδηλώνεται με:

• Πυρετό
• Ρίγος
• Πόνους στους μυς κ.λπ.

Οι ασθενείς μπορεί να έχουν ήπια συμπτώματα ή και καθόλου. Στο 85-90% των περιπτώσεων η νόσος αυτοπεριορίζεται και έχει καλή πρόγνωση. Αυτή είναι η λεγόμενη ανικτερική λεπτοσπείρωση.

Σε μερικές περιπτώσεις, όμως, εκδηλώνεται μια πιο σοβαρή μορφή, η ικτερική λεπτοσπείρωση. Αυτή χαρακτηρίζεται από υψηλό πυρετό (38,5-39 βαθμούς Κελσίου), πονοκέφαλο που δεν υποχωρεί με παυσίπονα, έντονους πόνους στους μυς, ρίγος και δερματικό εξάνθημα.

Οι περισσότεροι πάσχοντες από αυτή τη μορφή έχουν επίσης ανορεξία, ναυτία, εμέτους και πόνο στην κοιλιά. Η μορφή αυτή προκαλεί επιπλοκές σε διάφορα όργανα (π.χ. σπλήνα, ήπαρ όπου προκαλεί ίκτερο) και μπορεί να έχει θνησιμότητα 10-20%.

Πότε να πάτε στον γιατρό

Η λεπτοσπείρωση αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση και μπορεί να συμπεριλαμβάνει αντιβιοτική αγωγή. Ωστόσο είναι σημαντικό να γίνει εγκαίρως η διάγνωση. Γι’ αυτό και συνιστάται στα άτομα που έρχονται σε επαφή με τρωκτικά ή με επικίνδυνο περιβάλλον να επισκεφθούν το ταχύτερο έναν γιατρό εάν εκδηλώσουν:

• Πυρετό
• Ρίγος
• Πόνους στους μυς (μυαλγία)

Οι ασθενείς πρέπει να αναφέρουν την επαφή τους με το επικίνδυνο περιβάλλον ή/και τα τρωκτικά αν συνέβη έως και 1 μήνα πριν την έναρξη των συμπτωμάτων τους (συνήθως μέχρι 1-3 εβδομάδες πριν από αυτά).

Φωτογραφία: iStock