Αύξηση παρουσιάζουν τους τελευταίους μήνες οι τραυματισμοί κατά την άσκηση, παρά την πεποίθηση ότι η πανδημία και το lockdown που έχει επιβληθεί σε πολλές χώρες του κόσμου θα τους περιόριζε.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι ασκούνται εντός και εκτός σπιτιού, χωρίς την καθοδήγηση και την επίβλεψη γυμναστών ή προπονητών. Το αποτέλεσμα είναι να γίνονται συχνά οι ασκήσεις λανθασμένα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού.
«Η ποδηλασία και το τζόκινγκ έχουν γίνει ο αγαπημένος τρόπος άσκησης μικρών και μεγάλων τους τελευταίους μήνες. Η αιτία είναι η κοινωνική αποστασιοποίηση που έχουμε κληθεί να εφαρμόσουμε, ως μέτρο προστασίας από τον νέο κορωνοϊό», λέει ο ορθοπεδικός-χειρουργός Δημήτρης Τριανταφυλλόπουλος, διευθυντής του Τμήματος Αναίμακτης-Μη Μεταγγιστικής Ορθοπεδικής στο Ιατρικό Κέντρο Περιστερίου. «Παγκοσμίως, όμως, παρατηρείται αύξηση στους τραυματισμούς του αστραγάλου, του καρπού και του αγκώνα στη διάρκειά τους».
Στην πραγματικότητα, τραυματισμοί όπως διαστρέμματα, κατάγματα και κακώσεις των μαλακών μορίων είναι πλέον καθημερινά φαινόμενα. Κύρια αιτία τους, οι πτώσεις και τα στραβοπατήματα κατά την άσκηση σε υπαίθριους χώρους.
Πολλοί τραυματισμοί, όμως, σημειώνονται και μέσα στα σπίτια, όπου πολλοί δημιουργούν πρόχειρα γυμναστήρια. Οι χώροι αυτοί δεν πληρούν τις προδιαγραφές σταθερότητας και ασφάλειας που παρέχουν οι επαγγελματικοί χώροι άσκησης. Έτσι, οι ασκούμενοι κινδυνεύουν από ρήξεις δικέφαλων, τρικέφαλων και τετρακέφαλων, πρόσθιων και οπίσθιων χιαστών, στροφικού πετάλου του ώμου κ.λπ.
Δεν είναι, εξ άλλου, λίγοι εκείνοι που γυμνάζονται με τη βοήθεια online προγραμμάτων άσκησης ή κάνοντας ασκήσεις που συνιστούν άλλα άτομα. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, η συνέπεια μπορεί να είναι διάφοροι τραυματισμοί.
Τι έδειξε πρόσφατη έρευνα
Προσφάτως, δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Medicine Clinica ισπανική μελέτη σε 1.902 άτομα που γυμνάζονταν στη διάρκεια του lockdown. Η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων (το 77%) είχαν ηλικία κάτω των 45 ετών.
Το 35% δήλωσαν ότι μετά την απαγόρευση των μετακινήσεων γυμνάζονταν περισσότερο απ’ ό,τι πριν από αυτήν. Το 61% είπαν ότι γυμνάζονταν μόνοι τους και το 39% παρακολουθώντας εφαρμογές στο διαδίκτυο. Όσον αφορά το είδος των ασκήσεων, οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι ασχολούνταν κυρίως:
- Με διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης, όπως το CrossFit (το 45% των συμμετεχόντων)
- Με βάρη (το 30%)
- Με γιόγκα/πιλάτες (το 14%)
- Με περπάτημα (το 11%)
Το 12% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι υπέστησαν μυοσκελεκτικό τραυματισμό κατά την άσκηση. Στο 50% των περιπτώσεων επρόκειτο για μυϊκό τραυματισμό. Στο 25% των περιπτώσεων αναφέρθηκαν τραυματισμοί στο γόνατο και στο 16% τενοντοπάθειες. Τέλος, στο 9% των περιπτώσεων οι συμμετέχοντες είχαν υποστεί διάστρεμμα.
Οι τραυματισμοί αυτοί δεν ήταν πάντοτε απλοί. Αντιθέτως, στο 5% των περιπτώσεων ήταν τόσο σοβαροί, ώστε χρειάσθηκαν χειρουργική θεραπεία.
Διαστέμματα και εξαρθρήματα
Ο κ. Τριανταφυλλόπουλος εκτιμά ότι πολλοί από τους τραυματίες εκτέλεσαν την εκάστοτε άσκηση τυχαία, χωρίς τη σωστή σειρά και πιέζοντας πολύ τον εαυτό τους να ξεπεράσει τα όριά του. Με αυτό τον τρόπο, όμως, η άσκηση όχι μόνο είναι αναποτελεσματική, αλλά και επικίνδυνη.
Σύμφωνα με τον ειδικό, το κύριο μέλημα κάθε ασκουμένου πρέπει να είναι ο τυχόν μικροτραυματισμός να μην εξελιχθεί σε έναν μεγαλύτερο. Και αυτό διότι θα είναι πιο επώδυνος και πιο δύσκολος στην αντιμετώπισή του. Γι’ αυτό συνιστά τα εξής:
- Μην αμελείτε τα διαστρέμματα (στραμπούληγμα) κατά την άσκηση. Μπορεί να φαίνονται ήσσονος σημασίας, αλλά εάν δεν θεραπευτούν εγκαίρως και σωστά μπορεί να προκαλέσουν δια βίου αστάθεια, αδυναμία και πόνο.
- Ένα εξάρθρημα (ακόμα κι αν δεν είναι το πρώτο) θα πρέπει να εξεταστεί από έναν ειδικό. Μπορεί να υπάρχει βλάβη στο συνδετικό ιστό.
Οι τραυματισμοί στο γόνατο
Όλοι οι τραυματισμοί στο γόνατο είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζονται γρήγορα, επειδή ο πόνος σε αυτήν την άρθρωση είναι ένδειξη προβλήματος. Συμπτώματα που πρέπει να σας θορυβήσουν είναι:
- Η ξαφνική αδυναμία πλήρους έκτασης του γόνατος
- Η παρουσία οιδήματος ή/και
- Ο περιορισμός του εύρους κίνησης
Η παρουσία πόνου μετά από έναν ήχο ή αίσθηση απότομου σπασίματος ίσως είναι αποτέλεσμα ρήξης συνδέσμων του γόνατος. Πρέπει να αξιολογείται αμέσως από γιατρό, διότι μπορεί να απαιτηθεί άμεση χειρουργική επέμβαση αφού η καθυστέρηση μειώνει τις πιθανότητες επιτυχίας.
Στον ώμο
Ο πόνος και ο περιορισμός των κινήσεων στην άρθρωση του ώμου, ακόμα και σε ηρεμία ή κατά τον ύπνο, αποτελούν ενδείξεις ρήξης στροφικού πετάλου.
Η ρήξη αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά ή με την τοποθέτηση υπακρωμιακού αποστάτη (είναι ένα «μπαλόνι» που τοποθετείται ανάμεσα στο ακρώμιο και την κεφαλή του βραχιονίου).
Άμεση εξέταση από τον γιατρό
Οποιοδήποτε μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα μπορεί να είναι ένδειξη νευρικής βλάβης. Οι βλάβες αυτές όσο πιο γρήγορα αντιμετωπιστούν, τόσο το καλύτερο. Άμεση αξιολόγηση από τον γιατρό χρειάζεται επίσης και κάθε τραυματισμός στο κεφάλι.
«Η “απειλή” ενός πιθανού τραυματισμού δεν πρέπει, φυσικά, να αποθαρρύνει τους ανθρώπους να γυμνάζονται όσο διαρκέσουν τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού», τονίζει ο κ. Τριανταφυλλόπουλος. «Ωστόσο πρέπει να λαμβάνουν ορισμένα μέτρα προστασίας κατά την άσκηση». Τέτοια μέτρα είναι:
- Να αρχίζετε πάντοτε την άσκηση με καλή προθέρμανση
- Να μην πιέζετε πολύ τον εαυτό σας
- Να ακολουθείτε όλους τους κανόνες ασφαλείας
- Να εμπιστεύεστε τις συμβουλές των επαγγελματιών γυμναστών