Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Οι αιτίες, τα συνήθη συμπτώματα και η θεραπεία

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι ένα οξύ λοιμώδες σύνδρομο, του οποίου ο συνηθέστερος αιτιολογικός παράγοντας είναι ο ιός Epstein-Barr (EBV), ο οποίος είναι εξαιρετικά μεταδοτικός ανάμεσα στους ανθρώπους.

Άλλες αιτίες που έχουν «ενοχοποιηθεί» για την κλινική εκδήλωση της λοιμώδους μονοπυρήνωσης, ίσως σε λιγότερες περιπτώσεις, είναι ο ανθρώπινος κυτταρομεγαλοϊός (CMV), ο HIV, οι ιοί της ηπατίτιδας Α,B και C, διάφοροι αδενοϊοί, ο ιός της ερυθράς, όπως και το πρωτόζωο τοξόπλασμα.

Εμφανίζεται παγκοσμίως και είναι πιο συχνή κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και αργά κατά την εφηβεία με αποτέλεσμα το 90% των ενηλίκων να έχουν προσβληθεί από τον ιό και να έχουν αντισώματα. Πιο συχνά συμβαίνει σε νεαρούς ενήλικες. Στις πιο ανεπτυγμένες χώρες, η λοίμωξη συνήθως πλήττει εφήβους ή νεαρούς ενηλίκους. Τουλάχιστον 1 στους 4 εφήβους και νεαρούς ενήλικες που μολύνονται με EBV θα αναπτύξουν λοιμώδη μονοπυρήνωση.

Πως μεταδίδεται η λοιμώδης μονοπυρήνωση

Ο τρόπος μετάδοσής της είναι μέσω των σωματικών εκκρίσεων, ιδιαιτέρως του σάλιου γι’ αυτό και η λοιμώδης μονοπυρήνωση αποκαλείται και «νόσος του φιλιού».

Ωστόσο, αυτοί οι ιοί μπορούν επίσης να εξαπλωθούν μέσω του αίματος και του σπέρματος κατά τη σεξουαλική επαφή, τις μεταγγίσεις αίματος και τις μεταμοσχεύσεις οργάνων.

Οι ασθενείς μπορεί να είναι μεταδοτικοί επί 7 εβδομάδες (από μερικές ημέρες πριν εκδηλώσουν συμπτώματα έως ότου αυτά υποχωρήσουν πλήρως).

Συμπτώματα

Η λοίμωξη από EBV είναι κατά κύριο λόγο ασυμπτωματική στα παιδιά. Τα τυπικά συμπτώματα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης εμφανίζονται συνήθως για 4 έως 6 εβδομάδες μετά τη μόλυνση με EBV. Τα συμπτώματα μπορεί να αναπτυχθούν αργά και μπορεί να μην εμφανιστούν όλα ταυτόχρονα.

Τα συμπτώματα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης περιλαμβάνουν:

• Έντονη κούραση
• Πυρετός
• Πονόλαιμος, οξεία φαρυγγίτιδα / αμυγδαλίτιδα
• Πονοκέφαλοι και πόνοι στο σώμα
• Πρησμένοι λεμφαδένες στο λαιμό και τις μασχάλες
• Πρησμένο ήπαρ ή σπλήνα ή και τα δύο
• Εξανθήματα, παρόμοια με εκείνα της ιλαράς

Δείτε επίσης: Πονόλαιμος: Φυσικοί τρόποι για να τον αντιμετωπίσετε

Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Διάγνωση και θεραπεία

Συνήθως δεν απαιτούνται εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωση της λοιμώδους μονοπυρήνωσης. Ωστόσο, μπορεί να χρειαστούν ειδικές εξετάσεις για ασθενείς που δεν έχουν τυπική περίπτωση λοιμώδους μονοπυρήνωσης.

Οι εξετάσεις αίματος ασθενών που έχουν λοιμώδη μονοπυρήνωση λόγω μόλυνσης από EBV μπορεί να δείξει:

• Περισσότερα λευκά αιμοσφαίρια (λεμφοκύτταρα) από το κανονικό
• Λευκά αιμοσφαίρια με ασυνήθιστη εμφάνιση (άτυπα λεμφοκύτταρα)
• Λιγότερα αιμοπετάλια
• Μη φυσιολογική ηπατική λειτουργία

Μόνο-Τεστ: Ανιχνεύει ετερόφιλα αντισώματα που παράγονται ως απόκριση στη μόλυνση από EBV χρησιμοποιώντας ερυθρά αιμοσφαίρια από πρόβατα ή άλογα. Προτιμάται η εξέταση να μην γίνεται πρόωρα, καθώς τα αντισώματα αυτά αποκτούν την μέγιστη συγκέντρωση τους 2-6 εβδομάδες μετά την λοίμωξη.

Σκοπός της διάγνωσης είναι η διάκριση της λοιμώδους μονοπυρήνωσής προκαλούμενη από EBV, από άλλα αίτια όπως ιογενής ηπατίτιδα, HIV λοίμωξη, λοίμωξη από CMV, τοξοπλάσμωση καθώς και από την στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, τη διφθερίτιδα και την οξεία λευχαιμία, ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη δυνατή θεραπευτική προσέγγιση.

Δείτε επίσης: Η πιο θανατηφόρος λοίμωξη στον κόσμο μεταδίδεται με την ανάσα, λένε οι ειδικοί

Θεραπεία και ανάρρωση

Οι περισσότεροι άνθρωποι βελτιώνονται σε 2 έως 4 εβδομάδες, καθώς η νόσος κάνει τον κύκλο της. Καθ’όλη την διάρκεια της μόλυνσης, είναι απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση. Τι μπορείτε να κάνετε εσείς για να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα;

• Να πίνετε αρκετά υγρά για να παραμείνετε ενυδατωμένοι. Το χαμομήλι μπορεί να βοηθήσει και στον πονόλαιμο
• Να ξεκουράζεστε αρκετά. Περιορίστε στο ελάχιστο τις σωματικές δραστηριότητες.
• Μπορείτε να πάρετε φάρμακα που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή για τον πονόλαιμο και τον πυρετό, όπως αντιφλεγμονώδη.

Αντιβιοτικά δίνονται από τον γιατρό σας μόνο σε περίπτωση επιμόλυνσης από μικρόβια, οπότε λόγω της μειωμένης άμυνας του οργανισμού, υπάρχει κίνδυνος να παρουσιαστεί αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα ή  ακόμα και πνευμονία.

Με πληροφορίες από: ΕΟΔΥ, CDC / Φωτογραφία iStock