Λύκος: Τι ρόλο παίζει η κληρονομικότητα στο αν κάποιος εκδηλώσει τη νόσο

Μιχάλης Θερμόπουλος
14 Ιουνίου 2023 | 14:30

Αν και ένα άτομο δεν μπορεί να κληρονομήσει τον λύκο, υπάρχει μια γενετική συνιστώσα στην πάθηση.

Ο λύκος είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά λάθος σε υγιή ιστό.

Οι ειδικοί υγείας θεωρούν τον λύκο μια πολύπλοκη ασθένεια. Αυτό συμβαίνει επειδή ο λύκος μπορεί να προκύψει από τη συμβολή πολλαπλών παραλλαγών γονιδίων με σημαντική επίδραση από το περιβάλλον.

Αν και ένα άτομο δεν μπορεί να κληρονομήσει τον λύκο, υπάρχει μια γενετική συνιστώσα στην πάθηση. Οι αυτοάνοσες παθήσεις τείνουν να εμφανίζονται σε οικογένειες, αλλά δεν υπάρχει κάποιο απλό μοτίβο κληρονομικότητας.

Αν και κάποιος μπορεί να κληρονομήσει γονίδια που σχετίζονται με τον λύκο, δεν θα κληρονομήσει απαραίτητα τον λύκο.

Σε αυτό το άρθρο, κοιτάμε τους πιθανούς γενετικούς παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη του λύκου.

Είναι κληρονομικός ο λύκος;

Αν και η γενετική προδιάθεση παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του λύκου, δεν είναι αυστηρά μια κληρονομική κατάσταση. Αυτό συμβαίνει επειδή η κατάσταση εμφανίζεται συνήθως λόγω της αλληλεπίδρασης πολλών διαφορετικών παραγόντων.

Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει περισσότερα από 50 γονίδια τα οποία συσχετίζουν με τον λύκο. Μερικά γονίδια που σχετίζονται με τον λύκο περιλαμβάνουν:

IRF5
NCF2
PTPN22
STAT4
TREX1

Ως εκ τούτου, οι ερευνητές περιγράφουν τον λύκο ως πολυγονιδιακή ασθένεια. Αυτό σημαίνει ότι πολλά διαφορετικά γονίδια συμβάλλουν στην ανάπτυξη της πάθησης.

Ωστόσο, κανένα μεμονωμένο γονίδιο ή ομάδα γονιδίων δεν προκαλεί λύκο.

Αν και ο λύκος μπορεί να εμφανιστεί σε ορισμένες οικογένειες, οι περισσότερες περιπτώσεις είναι σποραδικές. Αυτό σημαίνει ότι κανένας άλλος γνωστός συγγενής δεν έχει λύκο. Μπορεί να αναπτυχθεί σε άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό, αλλά καταγράφονται συχνά άλλες αυτοάνοσες καταστάσεις και σε άλλα μέλη της οικογένειας.

Η επιστημονική έρευνα για τον εντοπισμό νέων γονιδίων που μπορεί να παίζουν ρόλο στην πάθηση συνεχίζεται. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2022 υποδηλώνει ότι το γονίδιο TLR7 θα μπορούσε να είναι η κύρια γενετική αιτία του λύκου. Το γονίδιο TLR7 υπάρχει στο χρωμόσωμα Χ και παίζει κρίσιμο ρόλο στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο, απαιτείται ακόμη περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί ο ρόλος αυτού του γονιδίου στην ανάπτυξη του λύκου.

Ο λύκος, και πολλές άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, τείνουν να εμφανίζονται σε οικογένειες. Ωστόσο, οι αυτοάνοσες παθήσεις δεν ακολουθούν συνήθως ένα απλό μοτίβο κληρονομικότητας.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι μερικοί ενδεχομένως να κληρονομήσουν μια γονιδιακή παραλλαγή που μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης λύκου.

Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, αν και μπορεί να κληρονομήσει γονίδια υψηλού κινδύνου, ένα άτομο δεν κληρονομεί απαραίτητα την ίδια την πάθηση.

Ωστόσο, υπάρχει ένας σπάνιος τύπος λύκου που ακολουθεί ένα αυτοσωμικό πρότυπο κληρονομικότητας (autosomal recessive inheritance pattern). Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει συστηματικό ερυθηματώδη λύκο-16, εάν κληρονομήσει μια γονιδιακή παραλλαγή στο γονίδιο DNASE1L3 και από τους δύο γονείς του.

Επιπλέον, άλλες έρευνες υπογραμμίζουν επίσης τον ρόλο της επιγενετικής στην ανάπτυξη του λύκου. Αυτός ο όρος αναφέρεται στο πώς το περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που λειτουργούν τα γονίδια.

λύκος

Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες του λύκου

Μια ποικιλία παραγόντων πιθανώς συμβάλλουν στην ανάπτυξη του λύκου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο λύκος εμφανίζεται λόγω μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης:

γονιδίων
ορμονών
περιβαλλοντικών παραγόντων

Η επιστημονική έρευνα έχει εντοπίσει πολλαπλούς γενετικούς παράγοντες οι οποίοι σχετίζονται με τον λύκο και παίζουν ρόλο στην λειτουργία του ανοσοποιητικού. Είναι πιθανό ότι οι αλλαγές σε αυτά τα γονίδια συμβάλλουν στην ανοσολογική απόκριση που οδηγεί στον λύκο.

Ωστόσο, η παρουσία αυτών των γονιδίων δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ένα άτομο θα αναπτύξει λύκο.

Ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα, και μια ποικιλία περιβαλλοντικών παραγόντων (όπως λοιμώξεις, φάρμακα, στρες και ηλιακό φως) πιθανότατα παίζουν επίσης ρόλο στην εκδήλωση του λύκου.

Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε το πώς αυτοί οι διαφορετικοί παράγοντες αλληλεπιδρούν και οδηγούν στην ανάπτυξη της πάθησης.

Λανθασμένη διάγνωση

Ως σύνθετη πάθηση με ποικίλα πιθανά συμπτώματα, μπορεί να είναι δύσκολη η διάγνωση του λύκου. Καθώς μπορεί να εμφανιστεί με συμπτώματα παρόμοια με άλλες, πιο εύκολα αναγνωρίσιμες καταστάσεις, ένας ασθενής μπορεί να λάβει λάθος διάγνωση, τουλάχιστον αρχικά.

Καθώς δεν υπάρχει επί του παρόντος τρόπος ίασης, είναι σημαντικό να λάβετε έγκαιρη θεραπεία για τη διαχείριση των συμπτωμάτων. Ως εκ τούτου, μια καθυστερημένη διάγνωση μπορεί να σημαίνει ότι οι ασθενείς ζουν με συμπτώματα για χρόνια χωρίς να λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπεία.

Επίσης, προς το παρόν, κανένα τεστ δεν μπορεί να διαγνώσει τον λύκο. Για να βοηθήσει στη διαγνωστική διαδικασία, ένας γιατρός μπορεί να: