Τον λόγο για τον οποίο η λοίμωξη με τον ιό Epstein-Barr μπορεί να πυροδοτήσει την σκλήρυνση κατά πλάκας ή να επιταχύνει την εξέλιξή της, πιστεύουν ότι ανακάλυψαν επιστήμονες από τη Σουηδία.
Σε μελέτη με εκατοντάδες ασθενείς και υγιείς εθελοντές διαπίστωσαν ότι το κλειδί είναι ορισμένα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός όταν μολύνεται από τον ιό. Τα αντισώματα αυτά παράγονται για να τον καταστρέψουν. Ωστόσο ως φαίνεται επιτίθενται λανθασμένα και σε μία πρωτεΐνη που υπάρχει στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Το ΚΝΣ αποτελείται από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό.
Ο ιός Epstein-Barr ανήκει στην οικογένεια των ερπητοϊών. Είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους ιούς στον άνθρωπο, καθώς αργά ή γρήγορα μολύνει τους περισσότερους ανθρώπους.
Είναι γνωστός και ως «ιός του φιλιού», διότι μεταδίδεται με τα σωματικά υγρά, ιδίως με το σάλιο. Συνήθως παραμένει σε λανθάνουσα (ανενεργή) κατάσταση στον οργανισμό. Όταν, όμως, ενεργοποιηθεί, δημιουργεί πολλά προβλήματα.
Μεταξύ άλλων προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση. Έχει επίσης σχετισθεί εδώ και χρόνια με την σκλήρυνση κατά πλάκας, αλλά έως τώρα οι επιστήμονες δεν γνώριζαν πως ακριβώς δρούσε για να την προκαλέσει.
Το μυστήριο φαίνεται πως έλυσαν επιστήμονες από το ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Καρολίνσκα, στη Στοκχόλμη. Οι επιστήμονες ανέλυσαν δείγματα αίματος που είχαν λάβει από:
- 713 πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας (ή πολλαπλή σκλήρυνση, όπως είναι η σύγχρονη ονομασία της)
- 722 υγιείς συνομηλίκους τους
Τα ευρήματα
Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Science Advances. Όπως έδειξε, ο οργανισμός πολλών ασθενών παρήγαγε ορισμένα αντισώματα που συνδέονταν με μία συγκεκριμένη πρωτεΐνη του ιού (λέγεται πρωτεΐνη EBNA1). Ενώνονταν, όμως, και με μία παρόμοια πρωτεΐνη του ΚΝΣ των ασθενών (πρωτεΐνη CRYAB).
Με αυτή τη λάθος σύνδεση τα «παραπλανημένα» αντισώματα προκαλούν βλάβες στο νευρικό σύστημα, οδηγώντας σε σοβαρά συμπτώματα, όπως:
- Προβλήματα ισορροπίας και κινητικότητας
- Κόπωση
Τα συμπτώματα αυτά είναι χαρακτηριστικά της σκληρύνσεως κατά πλάκας, λένε οι ερευνητές. Οι αναλύσεις έδειξαν πως τα εν λόγω αντισώματα έφερε το 23% των πασχόντων από σκλήρυνση κατά πλάκας, αλλά μόνο το 7% των υγιών εθελοντών.
«Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μία πολύπλοκη ασθένεια. Η μελέτη μας παρέχει ένα σημαντικό κομμάτι στο παζλ της ανάπτυξής της, καθώς εξηγεί γιατί μερικοί ασθενείς την εκδηλώνουν», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Olivia G. Thomas, ερευνήτρια στο Τμήμα Κλινικής Νευροεπιστήμης του Καρολίνσκα. «Στην πραγματικότητα, τα ευρήματά μας υποδηλώνουν πως τα αντισώματα μπορεί να εμπλέκονται στην ανάπτυξη ή/και την πορεία της νόσου στο σχεδόν ένα τέταρτο των ασθενών».
Οι αναλύσεις κατέδειξαν ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος των ασθενών. Έτσι, συνεχίζουν την έρευνά τους για να εξακριβώσουν εάν βρήκαν την αιτία για την έναρξη της νόσου και σε άλλους ασθενείς.
Φωτογραφία: iStock