Πώς εμφανίζονται τα παράσιτα στους ανθρώπους; Και τι μπορούν να κάνουν στον εγκέφαλο;
Τα παράσιτα του εγκεφάλου δεν περιορίζονται στα σκουλήκια. Υπάρχουν «λεγεώνες» οργανισμών που μπορούν να επηρεάσουν τον εγκέφαλο, λέει ο Scott Gardner, καθηγητής Βιοεπιστημών στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα-Λίνκολν που ειδικεύεται στα παράσιτα. Εκτός από τα σκουλήκια, στα κοινά παράσιτα του εγκεφάλου περιλαμβάνονται μονοκύτταροι οργανισμοί, όπως το τοξόπλασμα (Toxoplasma gondii) και μερικές αμοιβάδες.
Η βλάβη ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του παρασίτου και το πού καταλήγει στον εγκέφαλο.
«Κάποια από αυτά εισβάλλουν ενεργά στους ιστούς και καταστρέφουν τους ιστούς», λέει ο Δρ Daniel Pastula, επικεφαλής νευρο-μολυσματικών ασθενειών και νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. Άλλα προκαλούν προβλήματα λόγω της φλεγμονώδους αντίδρασης που προκαλούν.
Ταινίες
Οι άνθρωποι εκτίθενται συνήθως σε ταινίες όταν καταναλώνουν ωμές ή κακομαγειρεμένες τροφές ή μέσω τροφών που έχουν μολυνθεί με κόπρανα.
«Πολλά από αυτά τα πράγματα μεταδίδονται στον άνθρωπο μέσω των περιττωμάτων», λέει η Δρ Edith L. Graham, νευρολόγος στο Northwestern Medicine.
Οι γιατροί που συμβουλεύτηκαν οι New York Times υπέθεσαν ότι ο κ. Κένεντι περιέγραψε συμπτώματα μόλυνσης από προνύμφες ταινίας των χοίρων, Taenia solium, έναν από τους πολλούς τύπους ταινίας που μπορεί να μολύνουν τον εγκέφαλο. Όταν ένα άτομο καταπιεί κατά λάθος αυγά ταινίας των χοίρων, τα αυγά εκκολάπτονται στα έντερα και οι προνύμφες μπορεί να ταξιδέψουν σε άλλα όργανα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Εκεί, σχηματίζουν κύστεις, προκαλώντας μια πάθηση γνωστή ως νευροκυστικέρκωση.
Μπορεί να χρειαστούν μήνες, ή και χρόνια, για να εμφανίσουν σημάδια μόλυνσης στον άνθρωπο. Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το πόσες κύστεις αναπτύσσονται και το πού βρίσκονται αυτές. (Μπορεί να σχηματιστούν κύστεις στα μάτια, στους μύες και στο νωτιαίο μυελό.) Γενικά, ωστόσο, τα άτομα με νευροκυστικέρκωση εμφανίζουν πονοκεφάλους και επιληπτικές κρίσεις και μερικές φορές αισθάνονται σύγχυση, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και έχουν προβλήματα με την ισορροπία. Η κατάσταση μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Αμοιβάδες
Ένας άλλος τύπος παρασίτου που μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο είναι γνωστός ως αμοιβάδα που τρώει τον εγκέφαλο. Αυτού του είδους οι λοιμώξεις είναι εξαιρετικά σπάνιες, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε δυνητικά θανατηφόρο πρήξιμο του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού, λέει η Tajie H. Harris, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια.
Οι οργανισμοί εισέρχονται στο σώμα από τη μύτη όταν οι άνθρωποι κολυμπούν σε λίμνες και ποτάμια και στη συνέχεια ταξιδεύουν στον εγκέφαλο.
Επίσης, έχουν υπάρξει άνθρωποι που μολύνθηκαν από ρινικές πλύσεις με ακατέργαστο ή μη αποστειρωμένο νερό.
Τοξόπλασμα
Μία από τις πιο κοινές παρασιτικές λοιμώξεις του εγκεφάλου είναι η τοξοπλάσμωση. Πάνω από 40 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να έχουν μολυνθεί από το παράσιτο που προκαλεί τη συγκεκριμένη μόλυνση, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Οι άνθρωποι μπορούν να μολυνθούν τρώγοντας κρέας που δεν έχει μαγειρευτεί καλά ή οστρακοειδή που είναι μολυσμένα, πίνοντας μολυσμένο νερό ή καταπίνοντας κατά λάθος το παράσιτο από κόπρανα γάτας, π.χ. κατά το καθάρισμα της αμμοδόχου.
Το παράσιτο που προκαλεί τοξοπλάσμωση μπορεί να βρίσκεται σε έναν άνθρωπο για χρόνια -ενδεχομένως, για ολόκληρη τη ζωή του- αλλά οι περισσότεροι δεν θα εμφανίσουν συμπτώματα. «Ως επί το πλείστον, το ανοσοποιητικό μας σύστημα κάνει καταπληκτική δουλειά στον χειρισμό και την αντιμετώπιση αυτού του παράσιτου, επιτρέποντάς μας να ζήσουμε τη ζωή μας χωρίς να το πάρουμε ποτέ είδηση», λέει η καθηγήτρια Harris.
Αλλά μπορεί και να κάνει μερικούς ανθρώπους να αισθάνονται ότι έχουν γρίπη. Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό διατρέχουν κίνδυνο σοβαρής ασθένειας και εγκεφαλικής βλάβης εάν μολυνθούν και τα αναπτυσσόμενα έμβρυα μπορεί να επηρεαστούν σοβαρά εάν εκτεθούν έγκυες γυναίκες. (Γι’ αυτό οι γιατροί μερικές φορές συμβουλεύουν τις έγκυες γυναίκες να αποφεύγουν να έρχονται σε επαφή με τις ακαθαρσίες γάτας.)
Πώς καταλαβαίνει κανείς αν έχει σκουλήκι στον εγκέφαλο;
«Αν δεν το ψάξει κάποιος, δεν το καταλαβάνει κανείς», λέει ο Δρ Gardner. Μερικές φορές μπορεί να γίνει έλεγχος στο αίμα ενός ασθενούς για αντισώματα. Σε άλλες περιπτώσεις, οι γιατροί διαγιγνώσκουν λοιμώξεις με μαγνητική ή αξονική τομογραφία.
Οι επιλογές θεραπείας ποικίλλουν επειδή οι λοιμώξεις καλύπτουν μεγάλο εύρος. Πολλές αντιμετωπίζονται με αντιπαρασιτικά φάρμακα, τα οποία οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να παίρνουν για εβδομάδες. Οι γιατροί μπορεί επίσης να συνταγογραφήσουν στεροειδή για να βοηθήσουν με τη φλεγμονή. Μερικοί ασθενείς θα υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση κύστεων.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι σοβαρές λοιμώξεις από παράσιτα του εγκεφάλου είναι σπάνιες, λέει ο Δρ Pastula, «αλλά σε άλλα μέρη του κόσμου, είναι πιο συνηθισμένες».
Ευτυχώς, πολλές από αυτές τις λοιμώξεις μπορούν να προληφθούν. Για να μειώσετε τον κίνδυνο, ειδικά όταν ταξιδεύετε διεθνώς, συμβουλεύει να πλένετε καλά τα χέρια πριν φάτε ή πριν ξεκινήσετε να ετοιμάζετε το φαγητό, να μαγειρεύετε σωστά το φαγητό και να σιγουρεύεστε ότι το νερό που πίνετε είναι καθαρό.
Πηγή: New York Times
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αθηνά Λινού για εμβόλιο AstraZeneca: «Είχα πει να δοθεί σε ηλικιωμένους, όχι σε νέους και γυναίκες»
Παλμοί καρδιάς: Οι φυσιολογικές τιμές ανά ηλικία και τι να προσέχετε