Μεταμοσχεύσεις: Τεχνική διατηρεί το ήπαρ ζωντανό για 1 εβδομάδα έξω από το σώμα

Μία νέα τεχνική που διατηρεί το ήπαρ ζωντανό επί μέρες πριν μεταμοσχευθεί, ανέπτυξαν επιστήμονες από την Ελβετία. Με τη μέθοδο αυτή εκτιμάται ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων ήπατος, δεδομένου ότι σήμερα, αν δεν γίνει η μεταμόσχευση μέσα σε 24 ώρες, το ήπαρ χάνεται.

Οι ερευνητές λένε επίσης ότι η διατήρηση του ήπατος επί μία εβδομάδα, δίνει στο ήπαρ τη δυνατότητα να αυτοεπιδιορθωθεί, εάν αυτό είναι εφικτό. Το πλεονέκτημα αυτό επίσης αυξάνει τον αριθμό των οργάνων που είναι διαθέσιμα για μεταμόσχευση.

«Ξέρουμε από εγχειρήσεις σε ασθενείς ότι το ήπαρ χρειάζεται μία εβδομάδα για να αναγεννηθεί πλήρως», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr Pierre-Alain Clavien, καθηγητής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης. «Η τεχνική που αναπτύξαμε, μας δίνει αυτό ακριβώς το χρονικό περιθώριο».

Ο Dr Clavien και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν την τεχνική τους στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Biotechnology.

Σαν το ανθρώπινο σώμα

Όπως εξηγούν, δημιούργησαν μία συσκευή η οποία διατηρεί υγιές το ήπαρ εκτελώντας λειτουργίες παρόμοιες με αυτές του ανθρώπινου σώματος. Μεταξύ άλλων, η συσκευή:

• Τροφοδοτεί το ήπαρ με αίμα, θρεπτικά συστατικά και ορμόνες.
• Ανακυκλώνει το αίμα και το καθαρίζει από τα άχρηστα υποπροϊόντα του μεταβολισμού
• Ρυθμίζει τα επίπεδα οξυγόνου και την πίεση του αίματος
• Επιτρέπει στο ήπαρ να κινείται ρυθμικά, καθώς μιμείται την αναπνοή.

Οι ερευνητές δοκίμασαν αρχικά το σύστημα σε ζώα. Πραγματοποίησαν σε χοίρους τρεις μεταμοσχεύσεις ήπατος έπειτα από διατήρηση των οργάνων για μία εβδομάδα. Λίγες ώρες μετά τις μεταμοσχεύσεις, δεν υπήρχε διαφορά στη λειτουργικότητα των οργάνων, σε σύγκριση με εκείνη που παρατηρείται με την κλασική μεταμόσχευση.

Οι επιστήμονες προχώρησαν ύστερα σε έλεγχο του συστήματος σε 10 ανθρώπινα ήπατα, τα οποία είχαν απορριφθεί για μεταμόσχευση επειδή είχαν φτωχή ποιότητα. Όλα παρουσίασαν μείωση του βάρους τους στη διάρκεια της εβδομάδας, ενώ η λειτουργία των 4 επιδεινώθηκε. Τα έξι όμως άρχισαν να βελτιώνονται και, στο τέλος της εβδομάδας, ήταν κατάλληλα για μεταμόσχευση.

Πιθανές χρήσεις για το συντηρημένο ήπαρ

Η όλη έρευνα έχει περιορισμούς, διότι ορισμένες παράμετροι της ηπατικής λειτουργίας μπορούν να αξιολογηθούν μόνο όταν περάσουν αρκετοί μήνες από τη μεταμόσχευση. Ωστόσο το σύστημα μπορεί αρχικά να χρησιμοποιηθεί για να βελτιώνεται η ποιότητα οργάνων που αρχικά φαίνονται φτωχής ποιότητας για μεταμόσχευση.

Μία άλλη πιθανή χρήση θα ήταν σε πάσχοντες από σοβαρά νοσήματα στο ήπαρ, όπως ο καρκίνος. Θα μπορούσε, λ.χ., να αφαιρείται ένα υγιές τμήμα του οργάνου, να καλλιεργείται στη συσκευή και ύστερα να μεταμοσχεύεται πίσω στο σώμα, έπειτα από αφαίρεση του καρκινικού ήπατος.

Οι γιατροί προγραμματίζουν τώρα τις πρώτες μεταμοσχεύσεις ήπατος χρησιμοποιώντας το νέο σύστημα.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Μεταμοσχεύσεων (GODT), το 2017 έγιναν σε όλο τον κόσμο 32.348 μεταμοσχεύσεις ήπατος. Στο 19% των περιπτώσεων η μεταμόσχευση έγινε από ζώντες δότες, δεδομένου ότι το ήπαρ είναι ένα από τα λιγοστά όργανα του σώματος που έχουν αναπλαστική ικανότητα.