Μικ Τζάγκερ: Τι είναι η εγχείρηση καρδιάς που έκανε σήμερα

Ανησυχία είχε σκορπίσει στους φαν των Rolling Stones η είδηση ότι ο Μικ Τζάγκερ θα υποβληθεί σήμερα σε εγχείρηση καρδιάς. Θα χαρούν όμως μαθαίνοντας πως στη σύγχρονη εποχή, η αντικατάσταση βαλβίδας που χρειάσθηκε ο θρυλικός τραγουδιστής, διενεργείται συχνά χωρίς να απαιτηθεί μεγάλο χειρουργείο.

Αυτό αναφέρει η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (AHA), η οποία σε ανακοίνωση που εξέδωσε εξηγεί όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την εγχείρηση αυτή.

Κατ’ αρχάς, γράφει, η αντικατάσταση βαλβίδας είναι μία πολύ συχνή καρδιοχειρουργική επέμβαση. Μόνο στις ΗΠΑ πραγματοποιούνται ετησίως 100.000 τέτοιου είδους επεμβάσεις.

Τέσσερις βαλβίδες

Τί είναι, όμως, οι βαλβίδες της καρδιάς και πώς μπορεί να διαταραχθεί η λειτουργία τους; Όπως εξηγεί η δρ Catherine M. Otto, καθηγήτρια Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, στο Σηάτλ, η καρδιά διαθέτει τέσσερις βαλβίδες. Όταν αυτές είναι υγιείς, εξασφαλίζουν τη ροή του αίματος προς συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Οι δύο από τις βαλβίδες βρίσκονται στην δεξιά πλευρά της καρδιάς, η οποία ωθεί αίμα προς τους πνεύμονες. Οι βαλβίδες αυτές σπανίως δημιουργούν πρόβλημα, κατά την δρα Otto, η οποία ήταν επικεφαλής της επιτροπής της AHA που συνέγραψε τις κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της καρδιακής βαλβιδοπάθειας.

Αντιθέτως, τα προβλήματα είναι συχνά με τις βαλβίδες που βρίσκονται στην αριστερή πλευρά της καρδιάς και ωθούν αίμα σε όλο το σώμα. «Εάν κάποια από αυτές τις βαλβίδες αναπτύξει στένωση, το αίμα δεν μπορεί να διέλθει δίχως να αναγκαστεί να εργαστεί σκληρά η καρδιά», εξηγεί η ειδικός. «Και εάν κάποια από αυτές τις βαλβίδες παρουσιάσει διαφυγή, η καρδιά πρέπει να εξωθεί περισσότερο αίμα για να την αντισταθμίσει».

Και στις δύο περιπτώσεις, η καρδιά καταπονείται και φθάνει στο σημείο να μην μπορεί να επιτελέσει σωστά το έργο της.

«Οι βαλβίδες της καρδιάς είναι πολύ ευαίσθητες», συνηγορεί ο δρ Robert Ο. Bonow, καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Northwestern, ο οποίος συμμετείχε στην επιτροπή των οδηγιών της AHA. «Με τον καιρό μπορεί να αποκτήσουν μια μικρή πάχυνση από τη συσσώρευση ασβεστίου ή λίγο ουλώδη ιστό».

Παράγοντες κινδύνου

Υπάρχει βέβαια μικρό ποσοστό ανθρώπων οι οποίοι γεννιούνται με δύσμορφες καρδιακές βαλβίδες. Ωστόσο πολλοί από αυτούς ζουν επί δεκαετίες χωρίς προβλήματα.

Ακόμα, όμως, κι αν γεννηθεί κάποιος με φυσιολογικές βαλβίδες, αυτές θα ανοίγουν και θα κλείνουν σε κάθε παλμό της καρδιάς. Ο δρ Bonow έχει κάνει τους σχετικούς υπολογισμούς. Στον μέσο άνθρωπο, με μέσο καρδιακό παλμό, που θα ζήσει 80 χρόνια, οι βαλβίδες θα ανοιγοκλείσουν σχεδόν 3 δισεκατομμύρια φορές!

«Είναι ένα από τα όργανα του σώματος που μοιραία φθείρονται, εάν ζήσει κανείς πολλά χρόνια», αναφέρει ο καθηγητής.

Οι παράγοντες που επιβαρύνουν τις βαλβίδες της καρδιάς είναι ίδιοι με αυτούς που προκαλούν καρδιοπάθεια. Η αυξημένη χοληστερόλη, το κάπνισμα, η υπέρταση και ο διαβήτης επιταχύνουν τη φθορά τους.

Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως όποιος δεν έχει τέτοιους παράγοντες, δεν κινδυνεύει. «Και αθλητής να είναι, μπορεί να πάθει βαλβιδοπάθεια», τονίζει ο δρ Bonow.

Τα ύποπτα συμπτώματα

Όταν η καρδιακή βαλβίδα ενός ατόμου νοσεί, ο ασθενής μπορεί να εκδηλώσει διάφορα συμπτώματα, όπως:

* Πόνο στο στήθος (στηθάγχη) ή «φτερουγίσματα» της καρδιάς

* Δύσπνοια

* Κόπωση

* Αίσθημα ζάλης

* Πρήξιμο στους αστραγάλους, στα πόδια ή την κοιλιά.

Τα προειδοποιητικά συμπτώματα, όμως, «μπορεί να είναι αδιόρατα», διευκρινίζει η δρ Otto. Όντως, ο Τζάγκερ εθεάθη να παίζει με την φίλη και τον γιο τους στο Miami Beach, αμέσως μετά την ανακοίνωση ότι αναβάλλεται η τουρνέ των Rolling Stones λόγω της επικείμενης εγχείρησης καρδιάς.

Η δρ Otto προσθέτει πως το πιο συχνό σύμπτωμα που βλέπει στους ασθενείς της είναι η μειωμένη ικανότητα άσκησης. Αυτή οφείλεται στο ότι «κόβεται» η ανάσα των ασθενών, κουράζονται εύκολα ή νιώθουν πως δεν έχουν τις δυνάμεις για να ασκηθούν.

«Αν φτάσουν στο σημείο να νιώσουν πόνο στο στήθος την ώρα της σωματικής καταπόνησης (στηθάγχη) ή δύσπνοια ή ζάλη ή αν χάσουν τις αισθήσεις τους, τότε έχουν τα πιο σοβαρά συμπτώματα της βαλβιδοπάθειας», εξηγεί η ειδικός.

Αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας

Οι φθαρμένες βαλβίδες μπορούν να αντικατασταθούν με νέες από μέταλλο ή από ζωικό ιστό.

Η αντικατάσταση βαλβίδων έχει «μεταμορφωθεί» τα τελευταία χρόνια με μία μέθοδο που λέγεται διαδερμική αντικατάστατη αορτικής βαλβίδας (ή TAVR), σύμφωνα με τους ειδικούς. Η αορτική βαλβίδα βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της καρδιάς και ωθεί αίμα στην κύρια αρτηρία του σώματος: την αορτή.

Έως πριν από λίγα χρόνια, η αντικατάστασή της γινόταν με πολύπλοκη εγχείρηση ανοικτής καρδιάς. Με την μέθοδο TAVR, όμως, η αντικατάσταση γίνεται συνήθως με μια σχετικά αναίμακτη διαδικασία, μέσω μιας αρτηρίας στο πόδι και με τη βοήθεια ενός καθετήρα.

«Είναι μια πολύ σύντομη διαδικασία», λέει η δρ Otto. «Διαρκεί μία ή το πολύ δύο ώρες».

Ο ασθενής μένει το βράδυ στο νοσοκομείο, ίσως και για δύο ημέρες, και έπειτα αναρρώνει στο σπίτι για μία ή δύο εβδομάδες. Με την παλαιού τύπου επέμβαση οι ασθενείς χρειάζονταν 6 εβδομάδες έως 3 μήνες για να αναρρώσουν.

Η διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας είναι προς το παρόν εγκεκριμένη για ασθενείς στους οποίους θεωρείται ριψοκίνδυνη η εγχείρηση ανοικτής καρδιάς. Ωστόσο πρόσφατη μελέτη έδειξε πως η μέθοδος παρέχει συγκρίσιμα αποτελέσματα με την παραδοσιακή εγχείρηση ακόμα και σε ασθενείς χαμηλού κινδύνου.

Η θεραπεία για την μιτροειδή

Εάν το πρόβλημα εντοπιστεί στην μιτροειδή βαλβίδα, πάλι μπορεί να γίνει διαδερμική αντικατάσταση, αν και είναι πιθανότερο να απαιτηθεί εγχείρηση ανοικτής καρδιάς.

Η μιτροειδής βαλβίδα είναι αυτή που παρεμβάλλεται μεταξύ του αριστερού κόλπου και της αριστερής κοιλίας της καρδιάς.

Πάντως για έναν ασθενή στην ηλικία του Μικ Τζάγκερ (είναι 75 ετών) είναι μάλλον απίθανο το πρόβλημα να εντοπίζεται στην μιτροειδή βαλβίδα, λένε οι ειδικοί.

Τα καλά νέα είναι πως η αντικατάσταση βαλβίδων συνήθως είναι επιτυχημένη, αν και υπάρχουν κάποιες πιθανότητες επιπλοκών. «Η έκβασή τους συνήθως είναι άριστη και τα προβλήματα που είχαν οι ασθενείς, υποχωρούν σχεδόν τελείως», καταλήγει η δρ Otto.