Του Άγι Γραφάκου Δερματολόγου
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τις ρυτίδες γύρω από τα μάτια;
Όπως ξέρουμε η πρόληψη είναι καλύτερη από την αντιμετώπιση και αυτό ισχύει και για τις ρυτίδες των ματιών. Σωστή διατροφή με αυξημένες ποσότητες φρούτων και λαχανικών και των αντίστοιχων αντιοξειδωτικών που αυτά περιέχουν προστατεύει από το οξειδωτικό στρες που προκαλούν ο ήλιος, το κάπνισμα, η ρύπανση του περιβάλλοντος ,το άγχος και διάφορα φάρμακα ή παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Η επαρκής διάρκεια του ύπνου είναι πολύ βασική για την πρόληψη των ρυτίδων, τόσο λόγω της γενικότερης ξεκούρασης όσο και της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών που αυτό χρειάζεται. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η ώρες που είναι εντονότερη η ανάπλαση του δέρματος και η απορρόφηση των ωφέλιμων συστατικών από το αίμα αλλά και από την επιφάνεια του είναι από τη 1 έως τις 3 το βράδυ, ώρες που πολλοί μάλλον δεν αφιερώνουν στον ύπνο.
Η αποφυγή απευθείας έκθεσης στον ήλιο και η χρήση αποτελεσματικών αντιηλιακών, ιδιαίτερα τις ώρες που είναι έντονη η ηλιοφάνεια (11-4 το μεσημέρι) είναι μια πρακτική που μπορούμε να υιοθετήσουμε από νεαρή ηλικία και όχι όταν οι ρυτίδες έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους.
Οι διάφορες κρέμες, οροί και άλλα καλλυντικά που κυκλοφορούν βοηθούν όχι μόνο στην αντιμετώπιση αλλά και στην πρόληψη των ρυτίδων, ενυδατώνοντας το δέρμα, διατηρώντας την ελαστικότητα του και εν μέρει αναστρέφοντας τις βλαπτικές επιδράσεις του περιβάλλοντος. Έιναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούνται σκευάσματα από αξιόπιστες εταιρείες, χωρίς αλλεργιογόνους παράγοντες και επικίνδυνα συντηρητικά. Οι καταναλωτές πρέπει να επιλέγουν προϊόντα που αντιστοιχούν στο ηλικιακό γκρουπ που ανήκουν, ώστε να έχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Καλό είναι επίσης να θυμούνται ότι οι πρωινές κρέμες πρέπει να είναι ενυδατικές με ή χωρίς αντιηλιακό ενώ οι βραδινές να έχουν αντιρυτιδική δράση.
Οι δραστικές ουσίες που αποδεδειγμένα επάγουν την παραγωγή κολλαγόνου και μειώνουν τις ρυτίδες είναι το ρετινοικό οξύ, η βιταμίνη C και τα α-υδροξυοξέα. Ακόμα όμως και αν περιέχονται αυτές οι ουσίες σε κάποιο σκεύασμα, η περιεκτικότητα, η χημική μορφή, τα έκδοχα και ο τρόπος αποδέσμευσης είναι αυτά που θα καθορίσουν σημαντικά το τελικό αποτέλεσμα. Είναι λογικό λοιπόν οι ενδιαφερόμενοι να απευθύνονται στους πλέον ειδικούς, που δεν είναι άλλοι από τους δερματολόγους για τη σωστή καθοδήγηση και για τα καλλυντικά.
Όταν οι ρυτίδες έχουν πλέον εγκατασταθεί τα τοπικά σκευάσματα βοηθάνε μεν, όχι θεαματικά δε. Τότε πρέπει να περάσουμε σε πιο δραστικά μέσα όπως η χρήση της βοτουλινικής τοξίνης, που ακινητοποιεί τους μύες και βελτιώνει ή απαλείφει τις ρυτίδες. Αν το αποτέλεσμα δεν είναι επαρκές, μπορούμε να 'γεμίσουμε' τις ρυτίδες με ενέσιμα εμφυτεύματα όπως για παράδειγμα το υαλουρονικό οξύ. Και εδώ η επιλογή του κατάλληλου σκευάσματος είναι πολύ σημαντική για τη διάρκεια και την ασφάλεια του αποτελέσματος, κάτι που δυστυχώς αντανακλάται και στην τιμή της συνεδρίας, όπου ισχύει η κλασσική ρήση 'ότι πληρώνεις παίρνεις' Πρέπει να ζητάτε πάντα από το γιατρό σας να σας πληροφορήσει γραπτώς το σκεύασμα που χρησιμοποίησε, ενώ στο εξωτερικό συχνά κολλάνε το μοναδικό αυτοκόλλητο που συνοδεύει το σκεύασμα στο φάκελο του ασθενούς για ακόμα μεγαλύτερη αξιοπιστία. Αυτό εξασφαλίζει τόσο το γιατρό όσο και τον ασθενή ενώ βοηθάει και τους συναδέλφους για να γνωρίζουν το ιστορικό ενός μελλοντικού ασθενούς τους.
Εναλλακτικά μπορούμε να εφαρμόσουμε σε διαδοχικές συνεδρίες αυξητικούς παράγοντες από αυτόλογο πλάσμα που παίρνουμε από την ίδια την ενδιαφερόμενη, ή υλικά μεσοθεραπείας. Τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί και μια σειρά από laser που προκαλούν κυρίως θερμική βλάβη στο δέρμα, διεγείροντας έτσι τα κύτταρα για παραγωγή κολλαγόνου και επομένως για εξάλειψη των ρυτίδων και της γενικότερης χαλάρωσης. Αν πλέον η κατάσταση είναι πολύ επιβαρυμένη, μπορούμε να συστήσουμε εφαρμογές πλαστικής χειρουργικής όπως η βλεφαροπλαστική και το λίφτινγκ.
Ραγάδες ή ραβδώσεις δέρματος.Πώς μπορούμε να τις προλάβουμε;
Μπορούμε να προτείνουμε τρόπους που βελτιώνουν την αντοχή του δέρματος, ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα στην αυξημένη τάση. Η καλή ενυδάτωση τόσο με την πρόσληψη αρκετού νερού καθημερινά όσο κυρίως με την εφαρμογή ειδικών σκευασμάτων που κάνουν πιο ανθεκτικό το δίκτυο ελαστίνης και κολλαγόνου του χορίου μπορεί να περιορίσει την έκταση των ραβδώσεων. Τα προϊόντα αυτά πρέπει να είναι εγκεκριμένα και ασφαλή ιδιαίτερα για την περίοδο της κύησης, ώστε να μην απορροφώνται από τον οργανισμό και να μην επηρεάσουν την ανάπτυξη του εμβρύου.
Πως μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε;
Το θέμα που απασχολεί τον περισσότερο κόσμο είναι τι γίνεται αν παρά τα προληπτικά μέτρα οι ραβδώσεις δημιουργηθούν τελικά. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι όσο πιο νωρίς αρχίσει η αντιμετώπισή τους τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα. Επίσης πρέπει από την αρχή να ξεκαθαριστεί ότι είναι πρακτικά αδύνατο να επιστρέψει το δέρμα στην ποιότητα που είχε στο παρελθόν, μπορούμε όμως να το βελτιώσουμε σημαντικά, τόσο στην εμφάνιση όσο και στην υφή.
Όλες οι μέθοδοι αντιμετώπισης των ραβδώσεων στοχεύουν στην δημιουργία νέου συνδετικού ιστού με υγιή δομή που να μοιάζει με αυτή του φυσιολογικού δέρματος. Συνήθως διεγείρουμε κατά διαστήματα την αιμάτωση της περιοχής των ραβδώσεων και προκαλούμε ήπιο τραυματισμό του χορίου ώστε να κινητοποιηθούν οι ινοβλάστες, τα κύτταρα που παράγουν το κολλαγόνο και την ελαστίνη και να δημιουργήσουν νέο δίκτυο συνδετικού ιστού. Αυτή η διέγερση μπορεί να γίνει με συσκευές ακτινοβολίας, όπως τα IPL, οι ραδιοσυχνότητες ή ορισμένοι τύποι lasers. Ειδικά από τα τελευταία, μια νεότερη γενιά lasers, με την μέθοδο της κλασματικής φωτοθερμόλυσης επιτυγχάνουν την ομοιόμορφη κινητοποίηση των ινοβλαστών με αποτέλεσμα την μείωση του εύρους των ραβδώσεων και του ‘κενού΄ που δίνουν στην ψηλάφηση, ενώ παράλληλα μειώνουν τη χρωματική αντίθεση και τη χαλάρωση όλης της περιοχής. Κύριος εκπρόσωπος αυτής της μορφής laser είναι το fractional Er:glass laser στα 1550nm , με αντιπροσωπευτικά μηχανήματα από διάφορες εταιρείες. Φυσικά όπως έχουμε τονίσει πρέπει πάντα να ρωτάτε το είδος του μηχανήματος που σας προτείνουν, τον αριθμό συνεδριών, τις πιθανές αντενδείξεις και τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλεί.
Μετά την αρχική διέγερση με κάποια πηγή φωτός, συστήνουμε την ενίσχυση της αναπλαστικής δράσης με κάποια ειδική κρέμα στην οποία προσθέτουμε την κατάλληλη ποσότητα τρετινοίνης, φαρμακευτικής ουσίας που αποδεδειγμένα διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου. Η χρήση των τοπικών σκευασμάτων πρέπει να είναι καθημερινή και παρατεταμένη για να έχουν ένα καλό αισθητικά αποτέλεσμα , πάντα όμως με την καθοδήγηση και την επίβλεψη από δερματολόγο που θα μπορεί να αξιολογήσει την επιθυμητή βελτίωση αλλά και να αντιμετωπίσει σωστά τις σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Αυξημένη τριχοφυία-αποτρίχωση
Στόχος αποτρίχωσης:
Στόχος όλων των πηγών φωτός στην αποτρίχωση είναι η μελανίνη ( η σκούρα χρωστική δέρματος), που είναι συγκεντρωμένη στο θύλακο της τρίχας, οπότε δίνοντας κατάλληλη ενέργεια και διάρκεια παλμού που απορροφάται από αυτή, καταστρέφουμε την τρίχα χωρίς να καίμε το γύρω δέρμα. Στην πράξη, μελανίνη υπάρχει και στην επιδερμίδα οπότε το φως που δίνουμε ‘ ξεγελιέται’ δεν συγκεντρώνεται όλο στο θύλακο αλλά πάει και στο γύρω δέρμα, με τελικό αποτέλεσμα τη μειωμένη αποτελεσματικότητα και την πιθανότητα εγκαύματος. Γι’ αυτό το λόγο ιδανικός συνδυασμός για αποτρίχωση είναι το λευκό δέρμα με σκούρα τρίχα.
Συσκευές αποτρίχωσης και πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα
Στην Ελλάδα σε γενικές γραμμές υπάρχουν 3 κατηγορίες lasers για αποτρίχωση (ανάλογα με το μήκος κύματος που χρησιμοποιούν) και τα IPL ( intense pulsed light= έντονο παλμικό φως)) που ΔΕΝ είναι lasers. Θεωρητικά για την εφαρμογή των lasers απαιτείται ιατρική παρουσία και αξιολόγηση των παραμέτρων και του αποτελέσματος, ενώ για τα IPL αρκεί η αισθητικός. Στην Ελλάδα συνήθως δεν τηρούνται και πολύ αυστηρά τα παραπάνω κριτήρια.
Οι τρεις κατηγορίες lasers είναι ο αλεξανδρίτης στα 755nm,το διοδικό στα 800-810nm και το Nd-YAG στα 1064nm. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος κύματος τόσο βαθύτερα πηγαίνει η δέσμη της ακτινοβολίας (οπότε θερμαίνει και καταστρέφει ολόκληρο το θύλακο της τρίχας) αλλά δυστυχώς τόσο λιγότερο απορροφάται από τη μελανίνη (οπότε συγκεντρώνεται λιγότερο στην τρίχα). Συνεπώς ο αλεξανδρίτης μένει πιο επιφανειακά αλλά ‘έλκεται από το σκούρο’ οπότε είναι ιδανικός για σκούρες τρίχες σε λευκό δέρμα, ενώ σε σκούρο ή μαυρισμένο δέρμα μπορεί να κάνει εύκολα έγκαυμα) .Τα πιο μεγάλα μήκη κύματος πάνε βαθύτερα αλλά δεν απορροφώνται τόσο καλά από τη μελανίνη. Συνεπώς το διοδικό και το Nd-YAG laser είναι καλύτερα για πιο σκούρα δέρματα που έχουν περισσότερη μελανίνη στην επιδερμίδα (πιο δύσκολο να προκληθεί έγκαυμα) και για πιο βαθειές τρίχες (πχ ανδρικές) αλλά πονάνε και περισσότερο.
Τα IPL δεν έχουν ένα μήκος κύματος όπως στα lasers αλλά ένα μεγάλο εύρος από τα 590-1200 nm οπότε δεν απορροφώνται μόνο από τη μελανίνη. Είναι αρκετά αποτελεσματικά σε ανοιχτόχρωμα δέρματα, σε μη ορμονοεξαρτώμενες περιοχές (όπως μασχάλες και μπικίνι) αλλά μπορεί να προκαλέσουν εύκολα έγκαυμα αν ανεβάσουμε την ένταση. Γενικά χρειάζονται περισσότερες συνεδρίες από τα lasers ενώ δεν είναι τόσο αποτελεσματικά, γι'αυτό έχουν πάρει έγκριση για μείωση τριχοφυίας και όχι μόνιμη αποτρίχωση.
Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι για αποτρίχωση είναι ότι ακόμα και αν ΄καούν’ όλες οι τρίχες στην περιοχή αποτρίχωσης (δηλαδή η ένταση και το βάθος του φωτός είναι αρκετό και η ακρίβεια του χειριστή κατά τη συνεδρία πλήρης ώστε να επηρεάσει όλες τις τρίχες ) μόνο το 15-20% του συνόλου θα φύγει μόνιμα . Αυτό συμβαίνει γιατί μόνο τόσες τρίχες βρίσκονται στην αναγενή φάση του κύκλου ζωής τους (φάση ανάπτυξης) και αν τις χτυπήσουμε σωστά δεν θα εμφανιστούν πάλι. Οι υπόλοιπες θα πέσουν μεν (όλες αν έγινε σωστά η αποτρίχωση) αλλά θα ξαναβγούν μετά από 4-8 εβδομάδες ανάλογα με την περιοχή. Αυτός είναι και ο λόγος που απαιτούνται περισσότερες συνεδρίες ανά περιοχή.
Το τρίτο και πολύ βασικό στοιχείο είναι αν οι τρίχες βρίσκονται σε ορμονοεξαρτώμενες ή μη περιοχές. Στις μη ορμονοεξαρτώμενες περιοχές που είναι το μπικίνι, τα χέρια (αντιβράχια) οι μασχάλες και οι κνήμες η αποτρίχωση αν γίνει σωστά (δηλαδή με επαρκή ενέργεια, χρόνο παλμού, καλή ψύξη και σωστά μεσοδιαστήματα συνεδριών) αρκούν 6-8 συνεδρίες (υπολογίστε οτι αφαιρείται οριστικά το 15-20% των τριχών που μένουν από την προηγούμενη φορά). Για αυτό το λόγο μπορούμε να υποσχεθούμε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και φυσικά κόστος στις ενδιαφερόμενες όπως επίσης μια σοβαρή έκπτωση αν χρειαστούν περισσότερες φορές. Αντίθετα στις ορμονοεξαρτώμενες περιοχές όπως το πρόσωπο (ιδίως πηγούνι,λαιμός) στο στήθος ή την κοιλιά το να δίνουμε αριθμό συνεδριών είναι παρακινδυνευμένο καθώς οι τρίχες μπορεί να ξαναβγαίνουν συνεχώς και είναι πιο σωστό να ορίζουμε εξαρχής ποσό χρημάτων με κριτήριο το τελικό αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από αριθμό συνεδριών που θα χρειαστούν. Σε κάθε περίπτωση πάντως και ανεξάρτητα από το είδος της περιοχής, ακόμα και αν έχουμε πετύχει ένα άριστο αποτέλεσμα (μείωση τριχοφυίας 90-95%) στον αρχικό κύκλο συνεδριών, θα χρειαστεί στη συνέχεια μια συντήρηση περίπου 1 φορά το 6μηνο για να διατηρηθεί το καλό αποτέλεσμα.
Διαβάστε στη συνέχεια 7 tips για τη σωστή laser αποτρίχωση:
-Πριν ξεκινήσετε ή συμφωνήσετε για τη θεραπεία ρωτήστε αν το μηχάνημα που θα χρησιμοποιηθεί είναι laser ή IPL(που όπως είπαμε δεν είναι laser) και ζητήστε να μάθετε την εταιρεία και το μοντέλο του. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά μηχανήματα με διαφορετική αποτελεσματικότητα και ασφάλεια για τα οποία μπορείτε να μάθετε πολλά στοιχεία τόσο από το internet και τις γνώμες άλλων χρηστών όσο και από γιατρούς της εμπιστοσύνης σας. Μην κλείνετε πακέτα αν προηγουμένως δεν ενημερωθείτε σωστά και διασταυρώσετε τις πληροφορίες.
-Το ιδανικό σενάριο πριν την έναρξη της σειράς των συνεδριών είναι να γίνουν λίγες δοκιμαστικές βολές στην περιοχή προς αποτρίχωση για να δει ο γιατρός αν προκαλείται περιθυλακίτιδα (μικρά κοκκινωπά εξογκώματα-δείγμα αποτελεσματικής προσβολής του θυλάκου) και ο ασθενής να αντιληφθεί το επίπεδο του πόνου και το αν θα χρειαστεί αναισθητική κρέμα ή όχι.
– Μην παρασύρεστε από τις χαμηλές τιμές και τις προσφορές που μπορεί να βρίσκετε. Μπορεί η τιμή ανά συνεδρία να σας φαίνεται (ή και να είναι ) πολύ χαμηλή αλλά η συνεδρία να γίνεται τόσο βιαστικά και με χαμηλή ένταση που να χρειαστείτε πολύ περισσότερες φορές και τελικά να πληρώσετε αθροιστικά μεγαλύτερο ποσό και με αμφίβολο αποτέλεσμα. Ζητήστε από την αρχή ένα πιθανό χρονοδιάγραμμα με το συνολικό (περίπου) αριθμό συνεδριών ανάλογα με την περιοχή που σας ενδιαφέρει, το κόστος ανά συνεδρία και το συνολικό κόστος για ένα καλό αποτέλεσμα (μείωση τριχοφυίας 85-95%). Διαπραγματευτείτε σοβαρές εκπτώσεις αν χρειαστούν έξτρα συνεδρίες.
-Προτιμήστε γιατρούς ή κέντρα που κρατάνε αρχείο ασθενών και σημειώνουν κάθε φορά τις παραμέτρους που χρησιμοποίησαν, τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες κατά ή μετά τη συνεδρία (μεταβολή χροιάς δέρματος, έγκαυμα, θυλακίτιδα ή έρπης κ.α), που αξιολογούν το αποτέλεσμα κάθε συνεδρίας και αλλάζουν αντίστοιχα τις ρυθμίσεις (ένταση ,διάρκεια παλμού,συχνότητα) ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα. Όσο και αν σας φαίνεται απλή διαδικασία η αποτρίχωση, πρέπει να τηρούνται ορισμένοι κανόνες και καλό είναι να απαιτείτε σοβαρή αντιμετώπιση.
-Αν η αιτία της αυξημένης τριχοφυίας είναι ορμονική διαταραχή (πχ αυξημένα ανδρογόνα σε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) συζητήστε με το δερματολόγο σας για συνδυασμένη θεραπεία με lasers και αντισυλληπτικά ή/και αντιανδρογόνα από το στόμα. Γενικά δεν συστήνεται να διακόπτετε τη συστηματική από του στόματος αγωγή όταν ξεκινάτε το laser, γιατί όπως είπαμε και στο προηγούμενο άρθρο το ορμονικό υπόβαθρο δυσκολεύει την αποτρίχωση, απαιτώντας περισσότερες συνεδρίες.
-Η περιοχή προς αποτρίχωση πρέπει να είναι ξυρισμένη και να εφαρμόζεται ήπια αποστείρωση πριν τη συνεδρία (πχ με διάλυμα οκτενιδίνης) ενώ μετά καλό είναι να πλένεται για 1-2 ημέρες με σαπούνι χλωρεξιδίνης για την πρόληψη θυλακίτιδας. Αν παρόλα αυτά προκύψει θυλακίτιδα (ιδίως σε καμμένες, παχειές τρίχες) με τοπική εφαρμογή διαλύματος κλινδαμυκίνης υποχωρεί γρήγορα.
-Δεν πρέπει να γίνεται laser αποτρίχωση σε άτομα που λαμβάνουν για την ακμή ισοτρετινοίνη από το στόμα εως 6 μήνες μετά τη διακοπή της, που παίρνουν φωτοευαισθητοποιούς παράγοντες (όπως τετρακυκλίνες) και σε πρόσφατα μαυρισμένη επιδερμίδα, ενώ μετά πρέπει να φοράτε αντιηλιακό με δείκτη προστασίας τουλάχιστον SPF30 το λιγότερο για 1 μήνα. Επίσης καλό είναι να αποφεύγονται κρέμες με ερεθιστικούς παράγοντες όπως τοπικά ρετινοειδή και ΑΗΑ πριν και μετά τη συνεδρία.
Άγις Γραφάκος, Δερματολόγος
Αισθητική Δερματολογία-δερματοχειρ/κή
agis_grafakos@yahoo.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Όλα αυτά τα πλάσματα ζουν στο κορμί μας. ΒΙΝΤΕΟ
Φοράτε ψηλά τακούνια; Ξανασκεφτείτε το
Τι πρέπει να έχει το κουτί Α βοηθειών που θα πάρουμε στις διακοπές μας
Πονάει ο λαιμός σας; κρυώσατε ενώ βρίσκεστε σε διακοπές;