Μηνιγγίωμα: Τύποι, συμπτώματα, παράγοντες κινδύνου και διάγνωση

Μιχάλης Θερμόπουλος
07 Δεκεμβρίου 2021 | 11:30

Το μηνιγγίωμα είναι ο πιο κοινός τύπος πρωτοπαθούς όγκου εγκεφάλου. Αντιπροσωπεύει περίπου το 30% όλων των όγκων του εγκεφάλου.

Το μηνιγγίωμα προέρχεται από τους μήνιγγες, τα εξωτερικά τρία στρώματα ιστού μεταξύ του κρανίου και του εγκεφάλου, που καλύπτουν και προστατεύουν τον εγκέφαλο ακριβώς κάτω από το κρανίο.

Τα μηνιγγιώματα αναπτύσσονται από το μεσαίο στρώμα των μηνίγγων, που ονομάζεται αραχνοειδές. Αναπτύσσονται αργά και μπορεί να υπάρχουν για χρόνια πριν ανιχνευθούν.

Μηνιγγίωμα: Ποιοι τύποι υπάρχουν

Το κυρτό μηνιγγίωμα (convexity meningioma) αναπτύσσεται στην επιφάνεια του εγκεφάλου ακριβώς κάτω από το κρανίο. Αντιπροσωπεύει περίπου το 20% των μηνιγγιωμάτων. Τα κυρτώδη μηνιγγιώματα μπορεί να μην παρουσιάζουν συμπτώματα έως ότου ο όγκος γίνει αρκετά μεγάλος ώστε να πιέζει τον εγκέφαλο.
Μηνιγγιώματα Falcine και Parasagittal: Σχηματίζεται μέσα ή δίπλα σε ένα πολύ λεπτό στρώμα ιστού μεταξύ των δύο πλευρών του εγκεφάλου.
Το ενδοκοιλιακό μηνιγγίωμα (Intraventricular meningioma) σχηματίζεται εντός του κοιλιακού συστήματος στον εγκέφαλο, όπου παράγεται και διανέμεται το εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Ένα ενδοκοιλιακό μηνιγγίωμα μπορεί να προκαλέσει απόφραξη της ροής του υγρού αυτού, οδηγώντας σε υδροκεφαλισμό.
Το μηνιγγίωμα της βάσης του κρανίου (Skull base meningioma) αναπτύσσεται στα οστά που σχηματίζουν το κάτω μέρος του κρανίου και στην οστική ράχη στο πίσω μέρος των ματιών. Αυτά είναι πιο δύσκολο να αφαιρεθούν χειρουργικά από τα κυρτώδη μηνιγγιώματα.
Το μηνιγγίωμα σφηνοειδούς πτέρυγας (Sphenoid wing meningioma) σχηματίζεται στη βάση του κρανίου πίσω από τα μάτια. Περίπου το 20% των μηνιγγιωμάτων είναι αυτού του τύπου.
Το μηνιγγίωμα στην οσφρητική δίοδο (Olfactory groove meningioma) σχηματίζεται κατά μήκος των νεύρων που εκτείνονται μεταξύ του εγκεφάλου και της μύτης. Αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των μηνιγγιωμάτων. Αυτός ο τύπος όγκου μπορεί να προκαλέσει απώλεια όσφρησης και μπορεί να μεγαλώσει αρκετά, ώστε να προκαλέσει προβλήματα και με την όραση.
Το μηνιγγίωμα οπίσθιας οπής (Posterior fossa / petrous meningioma) σχηματίζεται στην κάτω πλευρά του εγκεφάλου και αποτελεί περίπου το 10% των μηνιγγιωμάτων. Μπορεί να πιέσει τα κρανιακά νεύρα, προκαλώντας προβλήματα στο πρόσωπο και στην ακοή. Αυτά τα μηνιγγιώματα μπορούν να πιέσουν το τρίδυμο νεύρο, προκαλώντας μια κατάσταση που ονομάζεται νευραλγία του τριδύμου νεύρου.
Το υπερελικό μηνιγγίωμα (Suprasellar meningioma) εμφανίζεται στην βάση του κρανίου κοντά στην υπόφυση και το οπτικό νεύρο. Οι όγκοι σε αυτή την περιοχή μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα όρασης και δυσλειτουργία της υπόφυσης.
Υποτροπιάζον μηνιγγίωμα (Recurrent meningioma): Αυτό είναι οποιοδήποτε μηνιγγίωμα μπορεί να επανέλθει. Όταν ένα μηνιγγίωμα υποτροπιάζει, μπορεί να είναι του ίδιου βαθμού, ή πιο επιθετικής, ή κακοήθους μορφής.

Μηνιγγίωμα: Συμπτώματα

Εάν εμφανιστούν συμπτώματα, μπορεί να είναι πολύ ελαφριά και να ξεκινούν αργά, καθώς ο όγκος μεγαλώνει και πιέζει τον εγκέφαλο, ή τον νωτιαίο μυελό.

Ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση του μηνιγγιώματος, τα κοινά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Πονοκέφαλοι
Επιληπτικές κρίσεις
Θολή όραση
Αδυναμία στα χέρια, ή στα πόδια
Μούδιασμα

Άλλα, λιγότερο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Απώλεια ισορροπίας
Απώλεια ακοής
Απώλεια μνήμης

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για μηνιγγίωμα

Τα μηνιγγιώματα είναι περίπου τρεις φορές πιο συχνά στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες. Οι όγκοι είναι πιο συχνοί σε ηλικιωμένους ασθενείς, με το υψηλότερο ποσοστό σε άτομα ηλικίας 70 και 80 ετών.

Η αιτία του μηνιγγιώματος δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου:

Ακτινοθεραπείες
Νευροϊνωμάτωση τύπου 2: Μια σπάνια, κληρονομική (γενετική) διαταραχή του νευρικού συστήματος. Τα άτομα με νευροϊνωμάτωση τύπου 2 συχνά εμφανίζουν καλοήθεις όγκους των νεύρων σε όλο το σώμα.

Μηνιγγίωμα: Πώς γίνεται η διάγνωση

Φυσική εξέταση: Ο γιατρός σας θα εξετάσει τα συμπτώματά σας, το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό υγείας. Επίσης θα σας κάνει φυσική εξέταση και εξετάσεις όρασης και αντανακλαστικών.
Νευρολογική εξέταση: Περιλαμβάνει την αξιολόγηση της όρασης, της ακοής, της ισορροπίας, του συντονισμού, των αντανακλαστικών και της ικανότητας σκέψης και μνήμης.
Σαρώσεις εγκεφάλου: Η μαγνητική και η αξονική τομογραφία είναι οι πιο κοινές εξετάσεις, που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση όγκων εγκεφάλου.
Παθολογική επιβεβαίωση: Εάν αφαιρεθεί ο όγκος, ένας παθολόγος θα εξετάσει τον ιστό στο μικροσκόπιο, για να καθορίσει τα παθολογικά χαρακτηριστικά των κυττάρων και τον βαθμό.

Πηγή: https://www.hopkinsmedicine.org

φωτό: iStock