Μήπως »χορεύουν» τα πόδια σας το βράδυ;

Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη

Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια νευρολογική πάθηση που περιλαμβάνει διαταραχές της αισθητικότητας και της κινητικότητας των κάτω άκρων. Οι ασθενείς αναφέρουν μια σχεδόν ακαταμάχητη ανάγκη για κίνηση των ποδιών, η οποία είναι σαφώς ενοχλητική και ο μόνος τρόπος για να ανακουφιστούν από την ταλαιπωρία είναι να σηκωθούν και να κινηθούν.

Έτσι τα άτομα που πάσχουν συχνά αλλάζουν θέση στα πόδια τους ενώ κάθονται, τα χτυπάνε ρυθμικά στο πάτωμα και στριφογυρίζουν στο κρεβάτι τους. Το σύνδρομο συχνά συνοδεύεται με διαταραχές στον ύπνο και μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και στη ψυχική υγεία του ασθενή.

Περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1945 και σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού (7-8,5%) πάσχει από το σύνδρομο με το γυναικείο φύλο να υπερτερεί.

Μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμα και κατά τη διάρκεια της παιδικής. Πολλοί ενήλικες που πάσχουν θυμούνται ότι όταν ήταν παιδιά πονούσαν τα πόδια τους και οι γονείς τους τα έτριβαν προκειμένου να κοιμηθούν.

Η διαταραχή βέβαια είναι πιο συχνή με την αύξηση της ηλικίας.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται δυσάρεστες αισθήσεις στα κάτω άκρα ενώ σπάνια εμφανίζονται στα χέρια και το κεφάλι, οι οποίες περιγράφονται σαν ανατριχίλα, μυρμήγκιασμα, κάψιμο, πόνος ή τράβηγμα.

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων κυμαίνεται από ήπια έως ανυπόφορη. Τα συμπτώματα δεν είναι μόνιμα και η σοβαρότητα μπορεί επίσης να ποικίλλει μεταξύ των επεισοδίων. Ένα κλασικό χαρακτηριστικό είναι ότι τα συμπτώματα είναι χειρότερα το βράδυ με μια ασυμπτωματική περίοδο νωρίς το πρωί.

Άλλες καταστάσεις που πυροδοτούν την εμφάνιση του συνδρόμου είναι οι επί μακρόν περίοδοι ακινησίας, όπως τα μακρινά ταξίδια με το αυτοκίνητο και το αεροπλάνο, η ακινητοποίηση του μέλους με γύψο, ακόμα και το θέατρο ή ο κινηματογράφος.

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία του συνδρόμου είναι άγνωστη. Ωστόσο, μπορεί να έχει μια γενετική προδιάθεση, καθώς συχνά εμφανίζεται κληρονομικότητα σε οικογένειες όπου η έναρξη των συμπτωμάτων έγινε πριν από την ηλικία των 40 ετών.

Σημαντικά στοιχεία δείχνουν ότι το σύνδρομο σχετίζεται με μία δυσλειτουργία στα βασικά γάγγλια του εγκεφάλου που χρησιμοποιούν την ντοπαμίνη, η οποία είναι απαραίτητη για την εκούσια μυϊκή δραστηριότητα και κίνηση.

Η διακοπή αυτών των οδών συχνά οδηγεί σε ακούσιες κινήσεις. Τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον, μια άλλη διαταραχή των οδών της ντοπαμίνης στα βασικά γάγγλια, συχνά υποφέρουν και από το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.

Στοιχεία δείχνουν ότι τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί επίσης να είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση του συνδρόμου.

Οι παρακάτω παράγοντες φαίνεται ότι σχετίζονται, αλλά ακόμα δεν έχει τεκμηριωθεί αν όντως συμβάλλουν στην πρόκληση του συνδρόμου.

Χρόνιες ασθένειες, όπως νεφρική ανεπάρκεια, διαβήτης και περιφερική νευροπάθεια. Η αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου συχνά παρέχει ανακούφιση από τα συμπτώματα του συνδρόμου.

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Για παράδειγμα τα αντιψυχωσικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιισταμινικά και τα χάπια κατά της ναυτίας.

Εγκυμοσύνη. Μερικές γυναίκες βιώνουν για πρώτη φορά τα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα κατά το τελευταίο τρίμηνο. Ωστόσο, για τις περισσότερες από αυτές τα συμπτώματα συνήθως εξαφανίζονται γρήγορα μετά τον τοκετό.

Μερικές φορές η αντιμετώπιση του υποκείμενου αιτίου, όπως για παράδειγμα η έλλειψη σιδήρου, βοηθάει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Αν όμως έχετε σύνδρομο ανήσυχων ποδιών χωρίς να οφείλεται σε κάποια πάθηση τότε η θεραπεία επικεντρώνεται στις αλλαγές στον τρόπο ζωής και αν αυτές δεν είναι αποτελεσματικές στα φάρμακα.

Ποιες είναι όμως οι αλλαγές στη ζωή σας που πρέπει να υιοθετήσετε;

Δοκιμάστε ένα ζεστό μπάνιο και κάντε μασάζ στα πόδια σας για να χαλαρώσουν οι μύες. Εφαρμόστε ζεστές ή κρύες κομπρέσες ή εναλλασσόμενη χρήση των δύο για ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Το στρες μπορεί να επιδεινώσει το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, γι’αυτό μάθετε να χαλαρώνετε, ειδικά πριν πάτε για ύπνο το βράδυ.

Η γιόγκα είναι αρκετά ευεργετική για πολλούς ασθενείς. Αντίθετα η κούραση τείνει να επιδεινώνει τα συμπτώματα, γι 'αυτό είναι σημαντικό να ξεκουράζεστε και να κοιμάστε σε ένα δροσερό, ήσυχο και άνετο περιβάλλον.

Η τακτική άσκηση μπορεί να σας ανακουφίσει, αλλά μην το παρακάνετε για να μη φέρετε αντίθετα αποτελέσματα.

Τέλος, αποφύγετε την καφεΐνη, το αλκοόλ και το κάπνισμα γιατί σε πολλά άτομα ενοχοποιούνται για την επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Χριστίνα Ι. Μπουντούρη

Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός

www.bountouri.gr

email: cbountouri@gmail.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Τελικά τι έχω κρυολόγημα ή αλλεργία;

Όταν πονούν τα νεφρά: Δείτε τα πρώτα συμπτώματα

Πέντε tips για να διώξτε το καθημερινό άγχος!

Οικογενειακός γιατρός: Αυτός ο άγνωστος!