Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου ή κοινώς Σπαστική Κολίτιδα, είναι ίσως η συχνότερη γαστρεντερολογική διαταραχή, από την οποία πάσχει περίπου το 12%-20% του πληθυσμού της γης κυρίως γυναίκες.
Εμφανίζεται συνήθως σε ηλικίες 20-40 χρόνων και είναι εξαιρετικά σπάνιο μετά την ηλικία των 60 χρόνων. Η ακριβής αιτιολογία – παθογένεια του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου δεν είναι απολύτως γνωστή. Στην πραγματικότητα είναι πολύπλοκη.
«Τα κύρια συμπτώματα του συνδρόμου είναι το κοιλιακό άλγος, η κοιλιακή δυσφορία, το φούσκωμα και οι αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου χωρίς να υπάρχει κάποια οργανική νόσος» επισημαίνει ο Διευθυντής του Κέντρου Πεπτικών Διαταραχών, γαστρεντερολόγος – μικροενδοσκόπος, Δρ. Γεώργιος Αναγνωστόπουλος.
«Τα συμπτώματα, συμπλήρωσε ο Δρ. Αναγνωστόπουλος, βελτιώνονται συχνά ή υποχωρούν μετά την κένωση. Oι πάσχοντες παρουσιάζουν συχνότερα (σε σχέση με το γενικό πληθυσμό) γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, πονοκεφάλους, πόνους στον αυχένα ή στη μέση, κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές».
Όπως διευκρίνισε από την πλευρά της η ψυχολόγος κα Στεφανί Χριστοδούλου, μελέτες δείχνουν πως το 60% των ασθενών με την πάθηση αυτή υποφέρουν από κάποια ψυχολογική διαταραχή, όπως αγχώδεις διαταραχές ή διαταραχές της διάθεσης.
Και συνεχίζει: «Κάποιοι ασθενείς αντιμετωπίζουν καθημερινά έντονο άγχος, το οποίο έχει προκληθεί από μια δύσκολη κατάσταση της ζωής τους και επηρεάζει τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχική τους υγεία. Η ψυχολογική υποστήριξη θα βοηθήσει τον ασθενή να κάνει τις συνδέσεις ανάμεσα στην ασθένεια και στα προσωπικά του βιώματα, με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητάς του».
Επίσης, πολλοί ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα που δεν εμπίπτουν ακριβώς στον ορισμό του Ευερέθιστου Εντέρου, τα οποία όμως έχουν λειτουργικό χαρακτήρα και ονομάζονται αντίστοιχα λειτουργικός μετεωρισμός ή λειτουργικός κοιλιακός πόνος κλπ.
Τα συμπτώματα αυτά αντιμετωπίζονται αιτιοπαθογενετικά με παρόμοιο τρόπο.Το σύνδρομο μπορεί να εμφανισθεί υπό τη μορφή διάρροιας ή δυσκοιλιότητας, ή με εναλλαγή αυτών, ή με μικτό τρόπο. Συχνά μπορεί να ξεκινήσει μετά από μία λοίμωξη του γαστρεντερικού ή μετά από ένα επεισόδιο οξείας εκκολπωματίτιδας.
Επίσης, όπως τόνισε η διαιτολόγος – διατροφολόγος κα Αστερία Σταματάκη, το σύνδρομο μπορεί να οξύνεται και από δυσανεξίες που έχουν κάποιοι άνθρωποι σε τρόφιμα.
«Κάθε άτομο με Σ.Ε.Ε. έχει διαφορετική συμπεριφορά στις τροφές. Αυτό που αποτελεί τροφή για κάποιον, για κάποιον άλλο μπορεί να είναι φαρμάκι» τόνισε η κ Σταματάκη, και πρόσθεσε
«Εμείς έχουμε ως εργαλείο τις εξατομικευμένες εξετάσεις όπως είναι οι αιματολογικές και οι διαγνωστικές εξετάσεις αναπνοής για να πιστοποιήσουμε τυχόν τροφικές δυσανεξίες.
Στη συνέχεια, εφαρμόζοντας όλες τις μεθόδους π.χ. δίαιτα αποκλεισμού, προχωρούμε στην εκπόνηση εξατομικευμένου διαιτολογίου για την ανακούφιση του ασθενούς αλλά και για την κάλυψη των διατροφικών του αναγκών».
Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται πολλές μελέτες για να γίνει κατανοητός ο μηχανισμός του συνδρόμου και να αναπτυχθούν αποτελεσματικές μορφές θεραπείας. Είναι γεγονός πως στους ασθενείς με Σ.Ε.Ε. υπάρχει διαταραχή της κινητικότητας του πεπτικού συστήματος ή/και κάποια μορφή σπλαγχνικής υπερευαισθησίας.
Το γεγονός πως πολλοί ασθενείς αναπτύσσουν Σ.Ε.Ε. μετά από ένα επεισόδιο γαστρεντερίτιδας δείχνει πως ο μικροβιακός παράγοντας και η αλλαγή της χλωρίδας παίζει σημαντικό ρόλο.
Άλλες μελέτες αποδεικνύουν την ύπαρξη κάποιας οδού που συνδέει το έντερο με τον εγκέφαλο (brain-gut axis) με αποτέλεσμα μεταβολές στην εντερική χλωρίδα να δρουν σε εξειδικευμένα κέντρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ενώ και το άγχος δρα στο έντερο μέσω των οδών αυτών.
Οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του συνδρόμου είναι μεταξύ άλλων:
Μικροβιακή χλωρίδα (καταστρέφεται από φάρμακα, τρόφιμα, μόλυνση)
Διατροφικοί παράγοντες – δυσανεξία σε τρόφιμα
Συνεκτικότητα εντερικού τοιχώματος
Γενετικοί παράγοντες (άγνωστοι)
Ψυχολογικοί παράγοντες
Διαταραχές κινητικότητας του εντέρου
Σπλαγχνική υπερευαισθησία