Η μυωπία, ή η αδυναμία να βλέπει κανείς καλά μακριά, έχει γίνει πολύ πιο συχνό φαινόμενο τις τελευταίες δεκαετίες. Ορισμένοι μάλιστα θεωρούν ότι έχουμε να κάνουμε με επιδημία. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι αν η αυξητική τάση συνεχιστεί, μέχρι το 2050 ο μισός πληθυσμός του πλανήτη θα χρειάζεται διορθωτικούς φακούς για τη μυωπία, από 23% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό το 2000 και λιγότερο από 10% σε ορισμένες χώρες.
Πώς εξηγείται, όμως, η ραγδαία αύξηση της μυωπίας;
Πώς αναπτύσσεται η μυωπία
Όπως εξηγεί σε άρθρο του ο Andrew Herbert, καθηγητής Ψυχολογίας και Οπτικής αντίληψης στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ρότσεστερ, αν και το να έχετε δύο μυωπικούς γονείς σημαίνει ότι έχετε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξετε μυωπία, δεν παίζουν ρόλο μόνο τα γονίδια, αλλά τα αίτια της μυωπίας είναι περισσότερο συμπεριφορικά παρά γενετικά.
Δύο πρόσφατες μελέτες που περιλαμβάνουν εκτεταμένες έρευνες σε παιδιά και στους γονείς τους παρέχουν ισχυρή υποστήριξη στην ιδέα ότι ένας σημαντικός παράγοντας της αύξησης της μυωπίας είναι ότι οι άνθρωποι περνούν περισσότερο χρόνο εστιάζοντας σε αντικείμενα που βρίσκονται ακριβώς μπροστά στα μάτια του, είτε πρόκειται για μια οθόνη, είτε για ένα βιβλίο, είτε για ένα μπλοκ ζωγραφικής. Όσο περισσότερο χρόνο περνάμε εστιάζοντας σε κάτι που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το πρόσωπό μας τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να αναπτύξουμε μυωπία.
Το εξωτερικό φως κρατά τη μυωπία μακριά
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι η εξέλιξη αυτή μπορεί να διακοπεί από το ηλιακό φως.
Μία μελέτη του 2022, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι τα ποσοστά μυωπίας ήταν υπερτετραπλάσια στα παιδιά που δεν περνούσαν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους -λ.χ. μία ή δύο φορές την εβδομάδα- σε σύγκριση με εκείνα που έβγαιναν καθημερινά έξω. Ταυτόχρονα, τα παιδιά που περνούσαν περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα, ενώ δεν ήταν στο σχολείο, διαβάζοντας ή κοιτάζοντας μία οθόνη, είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν μυωπία σε σχέση με εκείνα που περνούσαν μια ώρα ή λιγότερο κάνοντας το ίδιο.
Σε άλλη μελέτη, από το 2012, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια μετα-ανάλυση επτά μελετών που συνέκριναν τη διάρκεια του χρόνου που περνούσαν οι συμμετέχοντες στην ύπαιθρο με τη συχνότητα εμφάνισης μυωπίας. Διαπίστωσαν και αυτοί ότι όσο περισσότερο χρόνο περνούσαν έξω τόσο χαμηλότερη ήταν η συχνότητα εμφάνισης και εξέλιξης της μυωπίας. Οι πιθανότητες εμφάνισης μυωπίας μειώνονταν κατά 2% για κάθε ώρα που περνούσαν έξω την εβδομάδα.
Κι άλλοι ερευνητές ανέφεραν παρόμοια αποτελέσματα, υποστηρίζοντας την ανάγκη για πολύ περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους και αλλαγές στη σχολική εκπαίδευση στις μικρές ηλικίες, ώστε να μειωθεί ο επιπολασμός της μυωπίας.
Αντιμετωπίζοντας τη μυωπία
Ευτυχώς, λίγα λεπτά την ημέρα με γυαλιά ή φακούς επαφής που διορθώνουν την όραση σταματούν την εξέλιξη της μυωπίας, γι’ αυτό και ο έγκαιρος έλεγχος και η διόρθωση της όρασης είναι σημαντικά για τον περιορισμό της ανάπτυξης της μυωπίας.
Τα άτομα με υψηλή μυωπία, ωστόσο, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να χάσουν την όρασή τους, καθώς και να παρουσιάσουν άλλα σοβαρά προβλήματα στα μάτια, όπως είναι η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Οι πιθανότητες εκφύλισης της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με τη μυωπία αυξάνονται επίσης σημαντικά όσο αυξάνεται η μυωπία.
Φαίνεται όμως ότι υπάρχουν δύο σίγουροι τρόποι για να αντισταθμίσετε ή να καθυστερήσετε αυτές τις επιπτώσεις: Να περνάτε λιγότερο χρόνο εστιάζοντας σε αντικείμενα που βρίσκονται κοντά στο πρόσωπό σας, όπως βιβλία και smartphones, και να περνάτε περισσότερο χρόνο έξω στο φυσικό φως. Δεδομένου ότι το πρώτο είναι κάτι μάλλον δύσκολο στην εποχή μας, το αμέσως καλύτερο είναι να κάνετε συχνά διαλείμματα – ή ίσως να περνάτε περισσότερο χρόνο διαβάζοντας και κάνοντας scrolling έξω στον ήλιο.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Covid: Μέσα σε 2 χρόνια γύρισε το προσδόκιμο ζωής 10 χρόνια πίσω επιβεβαιώνει ο ΠΟΥ
Διαβήτης: Τεράστια η σημασία της έγκαιρης θεραπευτικής παρέμβασης δείχνει νέα έρευνα ορόσημο
Στυτική δυσλειτουργία: Ποιες τροφές μπορεί να σας βοηθήσουν και ποιες να αποφεύγετε