Μυρμηγκιές: Γιατί δεν πρέπει να καθυστερεί η θεραπεία τους

Οι μυρμηγκιές προκαλούνται από έναν ιό, ο οποίος είναι εξαιρετικά μεταδοτικός από άτομο σε άτομο και από τη μία περιοχή του σώματος στην άλλη. Για να περιοριστεί μία μυρμηγκιά στο σημείο όπου αρχικά εμφανίζεται, απαιτείται προσοχή και συστηματική φροντίδα.

Αυτό είναι πολύ δύσκολο, ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης και δεν συμμορφώνονται εύκολα με τις οδηγίες.

Έτσι, η άμεση θεραπεία παρέχει προστασία από την εξάπλωσή τους, παρότι η δερματική αυτή πάθηση μπορεί να υποχωρήσει σε μερικούς μήνες ή λίγα χρόνια χωρίς καμία θεραπεία, λέει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Χρήστος Στάμου. Όπως εξηγεί, οι μυρμηγκιές είναι μικρές αναπτύξεις που προκαλούνται από λοίμωξη του δέρματος. Οι ιοί που ευθύνονται για τις μυρμηγκιές είναι μέλη της οικογένειας του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Τα στελέχη αυτά δεν σχετίζονται με τον καρκίνο.

Παιδιά και έφηβοι

Οι μυρμηγκιές είναι πολύ συνηθισμένες. Υπολογίζεται ότι τις αναπτύσσει το 30% των παιδιών. Ο κίνδυνος ανάπτυξής τους αυξάνεται σταθερά από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού έως την ηλικία των 17 ετών. Τα παιδιά τείνουν να τις κολλούν ευκολότερα επειδή το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο. Είναι επίσης πιθανότερο να έχουν κοψίματα και γρατσουνιές στο δέρμα τους, από όπου μπορεί να εισέλθει ο ιός.

Οι έφηβοι που ασχολούνται συχνά με αθλήματα επαφής μπορεί επίσης να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς. Η ύπαρξη άλλων δερματοπαθειών (π.χ. ατοπική δερματίτιδα) αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης τους.

Οι μυρμηγκιές μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε άτομα κάθε ηλικίας και κυρίως σε όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Τρεις κατηγορίες

Ανάλογα με τη θέση και τη μορφολογία τους, οι μυρμηγκιές διακρίνονται σε 3 κατηγορίες:

• Τις κοινές (verruca vulgaris). Είναι μικρά, σαρκώδη εξογκώματα με τραχιά υπερκερατωσική επιφάνεια, στο χρώμα του δέρματος, που εμφανίζονται συνηθέστερα στα δάχτυλα και στα χέρια και σπανιότερα στα γόνατα, τους αγκώνες και το πρόσωπο
• Τις πελματιαίες (verruca plataris). Οι πελματιαίες παρατηρούνται στα πέλματα και δεν μοιάζουν με τις κοινές μυρμηγκιές. Αναπτύσσονται συνήθως εσωτερικά, λόγω του βάρους του σώματος. Συχνά μέσα στις πελματιαίες μυρμηγκιές διακρίνονται μαύρα στίγματα, τα οποία οφείλονται σε αγγεία που έχουν υποστεί θρόμβωση. Λόγω της θέσης τους, τις περισσότερες φορές είναι επώδυνες και εμποδίζουν τη βάδιση.
• Τις ομαλές (verruca plana). Οι ομαλές μυρμηγκιές είναι λείες, στο χρώμα του δέρματος ή καφε-κίτρινα εξογκώματα, στο μέγεθος μιας καρφίτσας. Εμφανίζονται συνήθως στο πρόσωπο, στο πίσω μέρος των χεριών ή των ποδιών. Τείνουν να εκδηλώνονται σε μεγάλους αριθμούς.

Τρόπος μετάδοσης του HPV

Πώς, όμως, κολλάμε τις μυρμηγκιές; Από πού; Όπως λέει ο κ. Στάμου, ο ιός HPV βρίσκεται παντού γύρω μας. Μεταδίδεται από άμεση δερματική επαφή με μια μυρμηγκιά ή με επαφή με μολυσμένη επιφάνεια, αφού η διάρκεια επιβίωσής του είναι μεγάλη.

Τα παιδιά είναι ευκολότερο να τον κολλήσουν μέσα στο σπίτι τους από τους γονείς ή τα αδέλφια τους. Μπορεί επίσης να τον κολλήσουν από συνομηλίκους τους με τους οποίους έχουν άμεση σωματική επαφή κατά το παιχνίδι ή την άθληση.

Οι πελματιαίες μυρμηγκιές είναι πιθανότερο να αποκτηθούν σε σημεία όπου περπατά κάποιος χωρίς παπούτσια. Τέτοιοι χώροι είναι, λ.χ., το γυμναστήριο, τα αποδυτήρια ή οι πισίνες.

Για να εισέλθει στον οργανισμό, όμως, ο HPV πρέπει να βρει ένα άνοιγμα, συνήθως μια εκδορά ή πληγή, προσθέτει ο ειδικός.

Μέτρα προστασίας

Για να μειωθούν, λοιπόν, οι πιθανότητες να μολυνθεί κάποιος και να παρουσιάσει μυρμηγκιές, μόλυνσης πρέπει να ακολουθούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες. Συγκεκριμένα απαιτείται:

• Συχνό πλύσιμο των χεριών, προκειμένου να απομακρύνεται ο ιός HPV από το δέρμα.
• Εντατική ενυδάτωση. Το ξηρό και σκασμένο δέρμα επιτρέπει την είσοδο του ιού στον οργανισμό.
• Αποφυγή κοψίματος των νυχιών και παρωνυχίδων με τα δόντια. Οι πρακτικές αυτές διακόπτουν τη συνοχή του δέρματος και ο ιός μπορεί να εισβάλει στον οργανισμό ευκολότερα.
• Αποκλειστική χρήση των ειδών προσωπικής υγιεινής (π.χ. νυχοκόπτες, πετσέτες, ξυραφάκια ξυρίσματος κ.λπ.).
• Χρήση παπουτσιών στα γυμναστήρια και κυρίως σαγιονάρων στις πισίνες. Ο ιός HPV ευδοκιμεί σε ζεστές, υγρές περιοχές και το μαλακό και υγρό δέρμα είναι ευκολότερο να τραυματιστεί και να μολυνθεί.
• Κάλυψη των εκδορών ή τραυματισμένων περιοχών του δέρματος με αυτοκόλλητα επιθέματα.

Η θεραπεία

Οι μυρμηγκιές μπορεί να υποχωρήσουν και χωρίς θεραπεία. Υπολογίζεται ότι:

• Τα δύο τρίτα των μυρμηγκιών υποχωρούν χωρίς καμία θεραπευτική παρέμβαση σε 2 χρόνια
• Τα τρία τέταρτα σε 3 χρόνια όταν κάποιος έχει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα

Αυτό όμως δεν συνιστάται διότι στο μεσοδιάστημα ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, οδηγώντας σε περισσότερες μυρμηγκιές. Επιπλέον, αυξάνονται κατακόρυφα οι πιθανότητες μετάδοσής του σε άλλα μέλη της οικογένειας και του οικείου περιβάλλοντος.

Γι’ αυτό προτείνεται η άμεση αντιμετώπισή τους. Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές μέθοδοι, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή μήνες. Άλλες γίνονται στο σπίτι και άλλες στο ιατρείο. Η επιλογή εξαρτάται από το σημείο, την προτίμηση του ασθενή και την ηλικία του.

Η πιο ανώδυνη, αποτελεσματική και σύντομη είναι η χρήση χειρουργικού laser CO2, το οποίο εξασφαλίζει και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. Άλλες επιλογές είναι το σαλικυλικό οξύ ή άλλα οξέα, η κρυοθεραπεία και η χειρουργική εκτομή.

Το εμβόλιο HPV

«Το σπουδαιότερο, όμως, όπλο που έχει προστεθεί τα τελευταία χρόνια στη μάχη κατά του ιού HPV είναι η ανάπτυξη και χρήση του εμβολίου», τονίζει ο κ. Στάμου. «Το εμβόλιο αυτό βοηθά στην προστασία καταρχάς από τα κονδυλώματα και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ωστόσο πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι προστατεύει και από τις μυρμηγκιές».

Ο κ. Στάμου επισημαίνει ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία πολίτες μπορεί να μην έχουν αυτήν την επιλογή, καθώς το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό όταν το άτομο που το λαμβάνει δεν έχει εκτεθεί στον ιό. Τα παιδιά όμως έχουν τρόπο πια να προστατευτούν.

«Οι γονείς πρέπει να εμβολιάζουν τα παιδιά τους και να μην τους στερούν την επιλογή να ζήσουν χωρίς να κινδυνεύουν από τις βλάβες που μπορεί να προκαλέσει ο ιός HPV», καταλήγει.