Μύθοι και πραγματικότητα για την Πολλαπλή Σκλήρυνση

γράφει ο Αναστάσιος Ωρολογάς, καθηγητής Νευρολογίας, διευθυντής Α΄Νευρολογικής Κλινικής ΑΠΘ, πρόεδρος ΔΣ ΕΕΣΚΠ

Η πολλαπλή σκλήρυνση αποτελεί μια χρόνια φλεγμονώδη απομυελινωτική νόσο του κεντρικού νευρικού συστήματος, η οποία προσβάλλει 2,5 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και αποτελεί την κύρια αιτία μη τραυματικής αναπηρίας σε νέους ενήλικες. Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μία πολύπλοκη νόσος με εξαιρετικά ποικιλόμορφη κλινική εικόνα για την οποία υφίστανται πολλοί μύθοι και παραπληροφόρηση. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα προσπαθήσουμε να διαλευκάνουμε αρκετούς από τους μύθους που κυκλοφορούν τα τελευταία έτη.

Mύθος 1: Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι θανατηφόρα νόσος.
Η πολλαπλή σκλήρυνση αποτελεί μία μακροχρόνια νόσο, η οποία προσβάλλει κυρίως άτομα ηλικίας 20 με 40 ετών. Σύμφωνα με προγενέστερες μελέτες, η πολλαπλή σκλήρυνση ελαττώνει το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών κατά πέντε με εφτά έτη σε σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό. Η θνητότητα της πολλαπλής σκλήρυνσης οφείλεται στις επιπλοκές της, παρά στην ίδια την νόσο. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου και η κυκλοφορία των νέων τροποποιητικών της νόσου φαρμάκων αναμένεται να αυξήσουν ακόμα περισσότερο το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών.

Μύθος 2: Οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση δεν πρέπει να εργάζονται.
Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μία νόσος με ετερογενή κλινική εικόνα και πορεία, με αποτέλεσμα ο αντίκτυπος της νόσου στην επαγγελματική πορεία του κάθε ασθενή να είναι τελείως ξεχωριστός. Επίσης, σημαντικό ρόλο στη συνέχιση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση διαδραματίζει και η φύση του επαγγέλματος. Οι περισσότεροι νευρολόγοι συνιστούν στους ασθενείς τη συνέχιση της εργασίας τους, με αναγκαία όμως την προσαρμογή των επαγγελματικών συνθηκών στις ξεχωριστές τους ανάγκες.

Μύθος 3: Όλοι οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση με την πάροδο των ετών θα χρειαστούν αναπηρικό αμαξίδιο για τη μετακίνηση τους.
Μεγάλο ποσοστό των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση διατηρούν την ικανότητα βάδισης, ακόμα και πολλά έτη μετά την έναρξη της νόσου, εκτός από τις σπάνιες επιθετικές μορφές της νόσου που οδηγούν ταχέως σε αναπηρία. Επίσης, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η έγκαιρη χορήγηση ανοσοτροποποιητικής αγωγής επιβραδύνει σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη της νόσου.

Μύθος 4: Οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση δεν πρέπει να κάνουν παιδιά.
Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες παρουσιάζουν μικρότερο κίνδυνο υποτροπής σε σύγκριση με την υπόλοιπη περίοδο, ωστόσο ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται 6 μήνες μετά τη γέννα. Σύμφωνα με μελέτες, η εγκυμοσύνη δεν φαίνεται να επηρεάζει μακροπρόθεσμα την πορεία της νόσου, ενώ οι γυναίκες με πολλαπλή σκλήρυνση δεν παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολών, πρόωρων τοκετών ή γενετικών ανωμαλιών σε σύγκριση με τις μη ασθενείς γυναίκες. Όσον αφορά την κληρονομικότητα, πρέπει να διασαφηνιστεί ότι η πολλαπλή σκλήρυνση δεν αποτελεί κληρονομική πάθηση, ενώ τα άτομα με θετικό οικογενειακό ιστορικό παρουσιάζουν μια προδιάθεση για την εμφάνιση της νόσου της τάξης του 2-3%.

Μύθος 5: Οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση δεν πρέπει να εξασκούνται.
Σύμφωνα με διάφορες μελέτες, η μέτριου βαθμού σωματική άσκηση βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Επίσης, βοηθάει στην αντιμετώπιση της σπαστικότητας, η οποία αποτελεί ένα συνηθισμένο σύμπτωμα που επηρεάζει αρνητικά σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής των ασθενών. Ωστόσο, επειδή όπως προαναφέρθηκε, η κλινική εικόνα της νόσου είναι διαφορετική, συνίσταται ο κάθε ασθενής να ακολουθεί εξατομικευμένο πρόγραμμα σωματικής άσκησης, ανάλογα με τις ανάγκες του.