Νέες οδηγίες για τον εμβολιασμό ενηλίκων για αναπνευστικά νοσήματα

Νέες οδηγίες για τον εμβολιασμό των ενηλίκων με αναπνευστικά νοσήματα και των καπνιστών εναντίον του πνευμονιοκόκκου, της γρίπης, του κορωνοϊού, του κοκκύτη και του έρπητα ζωστήρα, εξέδωσε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ).

Τις οδηγίες παρουσίασαν οι πνευμονολόγοι σε συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης (24-30 Απριλίου 2023).

Η εκδήλωση διεξήχθη μαζί με την Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων και την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία, καθώς οι τρεις επιστημονικές εταιρείες ένωσαν τις δυνάμεις τους για να ενημερώσουν το κοινό για την προστασία από σοβαρά λοιμώδη νοσήματα.

Για τον πνευμονιόκοκκο

Σύμφωνα με τις οδηγίες, οι ενήλικες πρέπει να εμβολιάζονται κατ’ αρχάς εναντίον του πνευμονιοκόκκου, ο οποίος είναι συχνή αιτία πνευμονίας.

Όπως εξήγησε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας Παρασκευή Κατσαούνου, το εμβολιαστικό σχήμα εναντίον του απλοποιείται με την διάθεση νέου, 20δύναμου (PCV20) εμβολίου.

Το εμβόλιο αυτό χορηγείται μία φορά. Αντικαθιστά τον έως πρότινος τριπλό εμβολιασμό με το 13δυναμο εμβόλιο PCV13 και με το 23δυναμο PPSV23 που γινόταν δύο φορές, ανά πενταετία.

Το νέο εμβόλιο αναιρεί τα βασικά μειονεκτήματα του PPSV23, είπε η κυρία Κατσαούνου, η οποία είναι μέλος ΔΣ στην ΕΠΕ. Αυτά είναι:

• Η προοδευτική ελάττωση των αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό (γι’ αυτό απαιτείται επανάληψη του εμβολίου μετά από 5 χρόνια)
• Η έλλειψη σημαντικού οφέλους κάλυψης έπειτα από δύο εμβολιασμούς (γι’ αυτό δεν γίνεται τρίτος)

Για τον κορωνοϊό

Οι οδηγίες τονίζουν επίσης τη σημασία της εμβολιαστικής κάλυψης εναντίον του κορωνοϊού των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Αυτές είναι:

• Οι ηλικιωμένοι
• Οι ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα

Στα νοσήματα υψηλού κινδύνου συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

• Οι καρδιαγγειακές παθήσεις
• Ο σακχαρώδης διαβήτης
• Η χρόνια αναπνευστική νόσος
• Η αρτηριακή υπέρταση
• Η παχυσαρκία
• Ο καρκίνος

Εξίσου σημαντικό είναι να εμβολιάζονται οι καπνιστές, τονίζεται στις οδηγίες. Ειδικά όσον αφορά τους ασθενείς με πνευμονολογικά νοσήματα, είναι απαραίτητο να εμβολιάζονται όσοι έχουν:

• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
• Σοβαρό βρογχικό άσθμα
• Κυστική ίνωση
• Αναπνευστική ανεπάρκεια σε θεραπεία με κορτικοειδή

«Οι ασθενείς αυτοί διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για πιο σοβαρή επιβάρυνση της νόσου και διπλάσιο κίνδυνο θνησιμότητας, σε σύγκριση με τους υγιείς ενήλικες», είπε η κυρία Αδαμαντία Λιαπίκου, υπεύθυνη της Ομάδας Λοιμώξεων Αναπνευστικού Συστήματος της ΕΠΕ, επιμελήτρια Α’ στο Νοσοκομείο Σωτηρία. «Επομένως, πρέπει να εμβολιάζονται κατά προτεραιότητα κατά της COVID-19».

Οι οδηγίες συνιστούν αναμνηστική δόση με επικαιροποιημένο, διδύναμο εμβόλιο έναντι του κορωνοϊού. Το εμβόλιο αυτό πρέπει να περιλαμβάνει την παραλλαγή Όμικρον (ΒΑ.1, ΒΑ.4/ΒΑ.5). Η δόση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 3 μήνες μετά την τελευταία δόση του εμβολίου τους ή τη νόσηση από κορωνοϊό.

Για τη γρίπη

Εξίσου σημαντικός είναι ο εμβολιασμός για τη γρίπη. Οι νέες οδηγίες συνιστούν αντιγριπικό εμβολιασμό στους πάσχοντες από:

• ΧΑΠ
• Διάμεσες πνευμονοπάθειες (ILD)
• Βρογχικό άσθμα
• Βρογχεκτασίες
• Κυστική ίνωση

Όπως εξήγησε η κυρία Βασιλική Γεωργακοπούλου, υπεύθυνη Ομάδας Λοιμώξεων Αναπνευστικού Συστήματος της ΕΠΕ, επιμελήτρια Β’ στο Λαϊκό Νοσοκομείο, ο εμβολιασμός μπορεί να μειώσει τη νοσηρότητα και τη θνητότητα της νόσου στους ασθενείς με ΧΑΠ.

Συνιστάται επίσης στους πάσχοντες από διάμεσες πνευμονοπάθειες (ILD), με δεδομένο ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι όλα τα άτομα με χρόνιες πνευμονικές παθήσεις πρέπει να λαμβάνουν ετησίως αντιγριπικό εμβόλιο, παρότι τα επιστημονικά δεδομένα είναι περιορισμένα.

Η σύσταση για τους ασθενείς με βρογχικό άσθμα είναι εναρμονισμένη με τις οδηγίες της Παγκόσμιας Πρωτοβουλία για το Άσθμα (Global Initiative for Asthma- GINA). Τέλος, συνιστάται στους ασθενείς με βρογχεκτασίες και κυστική ίνωση διότι μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο νόσησης και θανάτου.

Για τον κοκκύτη

Όσον αφορά τον εμβολιασμό έναντι του κοκκύτη, οι οδηγίες επισημαίνουν πως οι ενήλικες με υποκείμενα νοσήματα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο νόσησης. Και αυτό διότι ο εμβολιασμός που έγινε στην παιδική ηλικία δεν τους καλύπτει πια.

Γι’ αυτό τον λόγο, προτείνεται ο επανεμβολιασμός τους. Με αυτόν, το 97% των εφήβων και των ενηλίκων να αναπτύσσουν αντισώματα τα οποία διατηρούνται για 10 έτη, είπε η κυρία Κατσαούνου.

Για τον έρπητα ζωστήρα

Ο έρπης ζωστήρας είναι ένα επώδυνο νόσημα που μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές στους ασθενείς. Η ΕΠΕ συνιστά εμβολιασμό με το ανασυνδυασμένο εμβόλιο, το οποίο είναι αποτελεσματικό και σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.

Είναι επίσης πιο αποτελεσματικό, σε σύγκριση με το εμβόλιο με ζώντα εξασθενημένο ιό, καθώς το δεύτερο είχε επιπρόσθετα προβλήματα διαθεσιμότητας, επεσήμανε η κυρία Κατσαούνου.

Ο κίνδυνος να εκδηλώσει ένας ενήλικας έρπη ζωστήρα είναι σημαντικός, πρόσθεσε. Όπως εξήγησε, περισσότερο από το 90% των ενηλίκων ηλικίας 50 ετών και άνω είναι ήδη φορείς του ιού που τον προκαλεί. Επιπλέον, σε έναν στους τρεις ο αδρανοποιημένος ιός θα ενεργοποιηθεί, προκαλώντας τον έρπη ζωστήρα.

Οι καπνιστές

Η κυρία Κατσαούνου υπογράμμισε ακόμα πως εμβολιασμό χρειάζονται και οι καπνιστές, ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή μη υποκείμενων νοσημάτων. Και αυτό, διότι αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου που χρήζει εμβολιασμού.

Κλείνοντας την ομιλία της διευκρίνισε, τέλος, ότι οι οδηγίες της ΕΠΕ δεν αντανακλούν απαραιτήτως τις οικονομικές πολιτικές αποζημίωσης των εμβολίων.

Φωτογραφία: iStock