Νευραλγία τριδύμου νεύρου: Τι είναι και τι επιλογές θεραπείας έχετε

Η νευραλγία τριδύμου είναι μια νευρολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από επεισόδια πόνου στην περιοχή του προσώπου. Ο πόνος είναι ιδιαίτερα οξύς, διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα και συχνά προκαλείται από ήπια ερεθίσματα, όπως η μάσηση, το χαμόγελο, το άγγιγμα της πάσχουσας περιοχής, το ξύρισμα, βούρτσισμα δοντιών και άλλα. Σε συχνές περιπτώσεις είναι πόνος αφόρητος που επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ανθρώπου και απαιτεί επιθετική θεραπεία.

Το αίτιο της νευραλγίας τριδύμου είναι πλέον γνωστό. Ένας μικρός αγγειακός κλάδος, συνήθως μια αρτηρία, πιέζει το νεύρο στο σημείο που «φυτρώνει» από τον εγκέφαλο. Το αγγείο μεταδίδει το σφυγμό του, «σφυροκοπώντας» το νεύρο και προκαλώντας τη νευραλγία. Η νευραλγία τριδύμου παρατηρείται συχνά σε ασθενείς που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας. Υπάρχουν και σπάνιες περιπτώσεις όπου το αίτιο της νευραλγίας είναι κάποιος όγκος ή φλεγμονή στην περιοχή, οπότε η θεραπεία είναι η αφαίρεση του όγκου και η αντιμετώπιση της φλεγμονής.

Οι ασθενείς που πάσχουν από νευραλγία τριδύμου, περιγράφουν τον πόνο τους, ως τον «χειρότερο πόνο που μπορούν να φανταστούν». Δυστυχώς πολλοί ασθενείς, μην αντέχοντας το βασανιστήριο αυτό, έχουν κάνει ακόμη και απόπειρες αυτοκτονίας. Ευτυχώς όμως, τώρα πια η νευραλγία αντιμετωπίζεται με επιτυχία και υπάρχουν 3 βασικές ιατρικές μέθοδοι για να λυθεί το πρόβλημα.

Συντηρητική θεραπεία

Η πρώτη αντιμετώπιση της νευραλγίας γίνεται με φαρμακευτική αγωγή. Χρησιμοποιούνται φάρμακα όπως η καρβαμαζεπίνη, η πρεγκαμπαλίνη και άλλα, μερικά από τα οποία ανήκουν στην κατηγορία των αντιεπιληπτικών φαρμάκων. Στο 50% των ασθενών ελέγχουν επαρκώς τα συμπτώματα του πόνου. Αν παρόλα αυτά ο ασθενής συνεχίζει να πονάει, ή υπάρξουν παρενέργειες και πρέπει να διακοπούν τα φάρμακα, τότε καταφεύγουμε στις επεμβατικές θεραπείες με πολύ θετικά αποτελέσματα.

Παραδοσιακές Ελάχιστα Επεμβατικές Θεραπείες

Διήθηση του τριδύμου νεύρου ή κλάδων του:

Μπορεί να προσφέρει προσωρινή ή και μεσοπρόθεσμη ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Διαδερμική Στερεοτακτική Ριζοτομή (PSR):

Με καθοδήγηση από ακτινογραφία, το τρίδυμο νεύρο πλήττεται με ραδιοσυχνότητες (θερμική καταστροφή) ή έγχυση γλυκερόλης (χημική καταστροφή), ή με μηχανική πίεση με ειδικό μπαλονάκι. Προσφέρει ανακούφιση σε σημαντικό ποσοστό. Παρενέργειες μπορεί να υπάρξουν, η πιο σημαντική είναι η «επώδυνη αναισθησία» (anesthesia dolorosa), μια κατάσταση που αντιμετωπίζεται δύσκολα.

Χειρουργική θεραπεία

Γίνεται με ολική αναισθησία και περιλαμβάνει μια μικρή αφαίρεση οστού (κρανιεκτομή) στην περιοχή πίσω από το αυτί και αποσυμπίεση του νεύρου στο σημείο που έρχεται σε επαφή με αγγεία της περιοχής. Όπως προαναφέραμε, είναι πλέον αποδεδειγμένο από την κλινική και χειρουργική εμπειρία, ότι η νευραλγία προκαλείται από τη στενή γειτονία του τρίδυμου νεύρου με τα αγγεία της περιοχής όπου εκφύεται από τον εγκέφαλο. Η χειρουργική θεραπεία έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Είναι η πλέον οριστική θεραπεία σε ποσοστό επιτυχίας άνω του 90%, χωρίς να επιφέρεται καταστροφική βλάβη του νεύρου. Μειώνεται η ανάγκη λήψης φαρμάκων, άρα και οι συχνά σοβαρές τους παρενέργειες, ιδίως σε μακροχρόνια χρήση. Παράλληλα όμως δεν παύει να αποτελεί μια βαριά χειρουργική επέμβαση με ποσοστό 1% θνητότητας και 10-15% προσωρινής ή μόνιμης νοσηρότητας (αιμορραγία, μηνιγγίτιδα, εκροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού από το τραύμα, νευρολογική βλάβη). Απαιτεί περίπου μια εβδομάδα νοσηλείας στο νοσοκομείο.

Σύγχρονη Ελάχιστα Επεμβατική Μέθοδος

Θερμοπηξία με ραδιοσυχνότητες, υπό ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο, με στόχευση στον Αξονικό Τομογράφο:
Eίναι η πλέον σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική και ασφαλέστερη μέθοδος αντιμετώπισης της νευραλγίας. Η χρήση του αξονικού τομογράφου κάνει 100% ακριβή την προσπέλαση του στόχου, ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα τραυματισμού του εγκεφάλου, του νεύρου, ή ενός σημαντικού αιμοφόρου αγγείου. Έτσι, η επέμβαση γίνεται με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Έχοντας ιδανική στόχευση, εισάγουμε ένα ειδικό ηλεκτρόδιο σε μορφή βελόνας, μέσα στο ωοειδές τρήμα που βρίσκεται στη βάση του κρανίου και αποτελεί το σημείο εξόδου του τριδύμου νεύρου, όπως αυτό διακλαδώνεται για να νευρώσει το πρόσωπο. Παράλληλα, για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα πρόκλησης επώδυνης αναισθησίας του νεύρου, γίνεται ταυτόχρονα και ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος και δοκιμαστική θερμοπηξία, για άμεση εκτίμηση και ακριβέστερη εντόπιση του θεραπευτικού αποτελέσματος, το οποίο αντιλαμβάνεται άμεσα ο ασθενής.

Επειδή στο τρίδυμο νεύρο περιέχονται και νευρικές ίνες με τις οποίες κινούνται οι μασητήρες μυς (από τον τρίτο κλάδο του νεύρου), ελέγχουμε με ασφάλεια ότι η θερμοπηξία δεν θα πλήξει καθόλου τη λειτουργία της μάσησης. Οι ραδιοσυχνότητες μπλοκάρουν τις νευρικές ίνες που μεταδίδουν το αίσθημα του πόνου, όμως δεν βλάπτουν τις νευρικές ίνες της αφής και της κίνησης, επομένως το πρόσωπο δεν παραμένει μουδιασμένο μετά την επέμβαση (ή μένει για πολύ λίγο).

Μ΄ αυτή τη μέθοδο έχουμε πιθανότητα επιτυχίας πάνω από 92,5%, όση και με την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, χωρίς όμως τους κινδύνους των επιπλοκών που συνεπάγεται η ανοιχτή επέμβαση.

Η μέθοδος έχει εφαρμοστεί σε μεγάλο πλήθος ασθενών και έχουν δημοσιευτεί άριστα αποτελέσματα.

Το μόνο μειονέκτημα της μεθόδου είναι ότι θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 2-4 χρόνια, ώστε να διατηρείται το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η επέμβαση διαρκεί περίπου 30 λεπτά, γίνεται με χρήση τοπικής αναισθησίας και μέθης και με ημερήσια νοσηλεία.

Νικόλαος Λ. Μαραθεύτης
Διευθυντής Νευροχειρουργός Ευρωκλινικής Αθηνών
www.maratheftis.gr