Τον χειμώνα η κύρια αιτία για γαστρεντερίτιδα είναι ιοί. Ένας από αυτούς, ο νοροϊός, αποτελεί το συχνότερο αίτιο επιδημιών ιογενούς γαστρεντερίτιδας σε παιδιά και ενήλικες, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).
Όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα του, επειδή ο νοροϊός επιβιώνει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε άψυχες επιφάνειες, εξαπλώνεται ταχέως σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό πολλών ατόμων.
Ο χρόνος επώασης είναι 24-48 ώρες, ενώ τα συμπτώματα εμφανίζονται αιφνιδίως και διαρκούν 12-60 ώρες. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται διάρροιες (συνήθως υδαρείς) και έμετοι.
Οι ασθενείς μπορεί επίσης να παρουσιάσουν ναυτία, πόνο και κράμπες στην κοιλιά, πονοκέφαλο και μυϊκούς πόνους. Άλλα συμπτώματα είναι κόπωση, ρίγη και σπανιότερα πυρετό. Ωστόσο ο πυρετός είναι κατά κανόνα χαμηλός.
Περίπου 10% των ασθενών θα χρειαστούν ιατρική παρακολούθηση, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η εισαγωγή σε νοσοκομείο.
Επιβίωση επί εβδομάδες στα αντικείμενα
Όπως εξηγεί ο Dr. Daniel Allan, παθολόγος στο Τμήμα Οικογενειακής Ιατρικής της Cleveland Clinic, στο Avon Lake του Οχάιο, ο νοροϊός μπορεί να επιζήσει επί εβδομάδες σε ένα ράφι, στο κουμπί ενός ανελκυστήρα ή ακόμα και στο χερούλι μιας πόρτας.
Αυτό έχει ως επακόλουθο να μπορεί να μεταδοθεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα, εάν οι πάσχοντες από γαστρεντερίτιδα δεν πλένονται πολύ καλά κάθε φορά που χρησιμοποιούν την τουαλέτα.
Στην πραγματικότητα, η υγιεινή των χεριών αποτελεί το βασικότερο μέτρο για τον έλεγχο της μετάδοσης του νοροϊού,σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας με σαπούνι, κάτω από τρεχούμενο ζεστό νερό για 20 δευτερόλεπτα. Τα αντισηπτικά με αιθανόλη σε περιεκτικότητα 70% επίσης μπορεί να είναι αποτελεσματικά έναντι του ιού.
Ο νοροϊός μπορεί να μεταδοθεί σε σχεδόν όλους τους χώρους όπου οι άνθρωποι έρχονται σε στενή επαφή μεταξύ τους.
Οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται είτε με απευθείας επαφή με έναν ασθενή είτε αγγίζοντας μια μολυσμένη επιφάνεια, κατά τον Dr. Allan.
«Ο νοροϊός είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός και πρέπει να εκτεθεί κανείς σε ελάχιστα μόριά του για να μολυνθεί», τονίζει. «Στην πραγματικότητα, είναι πιο μεταδοτικός από πολλούς άλλους ιούς. Και αν βρίσκονται σε έναν χώρο πολλοί άνθρωποι και ένας από αυτούς κάνει έμετο, μπορεί να μολυνθούν οι άλλοι μέσω του αέρα»!
Ο μέσος άνθρωπος μολύνεται από νοροϊό πέντε φορές τη ζωή του, συνεχίζει. Και παρότι οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε 2-3 ημέρες, μερικοί μπορεί να παραμείνουν μεταδοτικοί για ημέρες ή και εβδομάδες αργότερα. Επομένως «η προσεκτική τήρηση των κανόνων υγιεινής πρέπει να συνεχιστεί», τονίζει.
Θεραπεία και αφυδάτωση
Ο νοροϊός δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά, επειδή αυτά καταπολεμούν βακτήρια και όχι ιούς. Έτσι, στους ασθενείς συνιστάται να πίνουν άφθονα υγρά, να ξεκουράζονται και να αποφεύγουν την επαφή με άλλα άτομα για να αποτραπεί η εξάπλωση του ιού.
Οι ασθενείς όμως που δεν μπορούν να πιούν αρκετά υγρά για να αναπληρώσουν όσα χάνουν με τους εμέτους ή τις διάρροιες, κινδυνεύουν από αφυδάτωση.
Τον κίνδυνο αυτό διατρέχουν, μεταξύ άλλων, τα βρέφη, τα μικρά παιδιά, τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν και οι ηλικιωμένοι.
Σε περίπτωση αφυδάτωσης, ένα άτομο μπορεί να έχει μειωμένη ούρηση, ξηροστομία και ζαλάδα. Ένα αφυδατωμένο παιδί μπορεί να κλαίει με λίγα ή καθόλου δάκρυα και να παρουσιάζει ασυνήθιστη υπνηλία.
Επιπλέον, τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν πιο σοβαρά συμπτώματα της νόσου.
Οι συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών μπορεί να χρειαστούν νοσηλεία για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης.
Θνητότητα σχετιζόμενη με τη γαστρεντερίτιδα από νοροϊό αναφέρεται κυρίως σε ειδικές κατηγορίες νοσηλευομένων ασθενών, σε υπερήλικες και σε ασθενείς σε ιδρύματα χρονίως πασχόντων, σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ.