Καλύτερη θεραπεία της νόσου Πάρκινσον υπόσχονται εξελιγμένες, φορητές ιατρικές συσκευές, οι οποίες χρησιμοποιούνται στο σπίτι και αξιολογούν αντικειμενικά τα κινητικά συμπτώματα των ασθενών.
Η χρήση τους αποκτά ιδιαίτερη σημασία εν μέσω της πανδημίας που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός. Και αυτό διότι επιτρέπει στον ιατρό να παρακολουθεί εξ αποστάσεως την πορεία των ασθενών του και να προσαρμόζει ανάλογα την θεραπεία.
Οι έως τώρα κλινικές μελέτες με τις συσκευές αυτές δείχνουν ότι έχουν υψηλό ποσοστό αποτελεσματικότητας. Αναλόγως με το σύμπτωμα που αξιολογείται, η αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από 85% έως και 95%.
Όπως εξηγεί ο νευρολόγος Παναγιώτης Ι. Ζήκος, υπεύθυνος του Ιατρείου Νόσου Πάρκινσον & Συναφών Διαταραχών του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας και του Κέντρου Πάρκινσον & Διαταραχών Μνήμης Γαλατσίου, υπάρχουν δύο ειδών φορητές συσκευές για την αξιολόγηση των ασθενών:
- Το Parkinson Holter, το οποίο τοποθετείται στη ζώνη του ασθενούς για επτά ημέρες
- Το PD Monitor το οποίο μπορεί να έχει ο ασθενής στο σπίτι του όσο καιρό επιθυμεί.
Το Holter
Το Holter για τη νόσο Πάρκινσον είναι μία συσκευή σε μέγεθος κινητού τηλεφώνου. Ο ασθενής την χρησιμοποιεί για λίγες ημέρες και ύστερα την επιστρέφει στον ιατρό για ανάλυση. Τη συσκευή φέρει ειδική ζώνη, που φορά ο ασθενής κάθε πρωί. Το βράδυ τη βγάζει για να την φορτίσει.
Ο γιατρός ρυθμίζει αρχικά το Holter, εισάγοντας τα στοιχεία και τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά του ασθενούς. Αμέσως μετά την ενεργοποίησή του, το Holter αρχίζει να καταγράφει τα κινητικά συμπτώματα του ασθενούς, όπως:
- Τη βραδυκινησία
- Την υπερκινησία
- Την ακινησία
- Τις πτώσεις
- Το freezing
Η συσκευή διαθέτει επίσης πλήκτρο το οποίο πατά ο ασθενής κάθε φορά που παίρνει τα φάρμακά του.
Οι ενδείξεις
«Τα χαρακτηριστικά αυτά καθιστούν τη συσκευή αυτή ιδανική για ασθενείς με κινητικές διακυμάνσεις (ON-OFF, υπερκινησία κ.λπ.), freezing (είναι το «πάγωμα» κατά την κίνηση) ή/και πτώσεις», λέει ο κ. Ζήκος.
Το Holter ενδείκνυται επίσης για ετήσιο προληπτικό έλεγχο της κινητικής κατάστασης και τη σταδιοποίηση της νόσου. Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιλογή των κατάλληλων ασθενών για επεμβατική θεραπεία της νόσου Πάρκινσον.
Τα δεδομένα που συλλέγονται στο Holter αναλύονται αυτόματα με τη χρήση ειδικών αλγορίθμων. Όταν ο ασθενής επιστρέψει τη συσκευή στον γιατρό, εκείνος βλέπει τα δεδομένα και αξιολογεί την κατάστασή του. Ελέγχει επίσης την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που παίρνει και, αν χρειαστεί, κάνει τις απαιτούμενες προσαρμογές στη θεραπεία.
«Με αυτό τον τρόπο πολλοί ασθενείς με σοβαρές κινητικές δυσκολίες, λαμβάνουν εξατομικευμένη αγωγή και βλέπουν σημαντική βελτίωση της κατάστασής τους», τονίζει ο ειδικός. Μελέτες έχουν δείξει, π.χ., ότι το Holter αξιολογεί με αποτελεσματικότητα 95% τη δυσκινησία. Αντίστοιχα, αξιολογεί με αποτελεσματικότητα:
- 88% την βραδυκινησία
- 85% το freezing
- 92% τις κινητικές διακυμάνσεις (ON-OFF) της νόσου Πάρκινσον
Το Monitor
Το Monitor για τη νόσο Πάρκινσον είναι ένα σύστημα αποτελούμενο από πέντε φορητές συσκευές (αισθητήρες). Τις τέσσερις από αυτές φορά ο ασθενής σαν βραχιόλια στα χέρια και στα πόδια. Την πέμπτη φορά στην ζώνη του.
Το σύστημα αυτό μπορεί να αγοράσει ή να νοικιάσει ο ασθενής για όσο καιρό επιθυμεί. Το χρησιμοποιεί, όμως, σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ο κ. Ζήκος διευκρινίζει ότι συνιστάται χρήση για τουλάχιστον 3 ημέρες τον μήνα, ώστε να υπάρχει συστηματική παρακολούθηση.
Το Monitor καταγράφει περισσότερες κινητικές παραμέτρους από το Holter και επιπλέον λαμβάνει δεδομένα για τη διατροφή του ασθενούς. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί:
- Για να στείλει μήνυμα ο ασθενής στον ιατρό
- Για να σημειώσει στοιχεία για την κινητική κατάστασή του
Όλα τα δεδομένα αποστέλλονται μέσο διαδικτύου καθημερινά στον θεράποντα ιατρό, για ανάλυση και λήψη αποφάσεων.
«Με το PDMonitor η παρακολούθηση του ασθενούς είναι συνεχής, αντικειμενική και ακριβής για όσο χρονικό διάστημα επιθυμεί ο ασθενής», εξηγεί ο κ. Ζήκος. «Αυτό μπορεί να γίνει, π.χ., αρκετές ημέρες πριν από ένα προγραμματισμένο ραντεβού, ώστε να αποκομίσει ο γιατρός λεπτομερή εικόνα για την κινητικότητα του ασθενούς».
Μηνιαία παρακολούθηση
Το πλεονέκτημα του PDMonitor είναι ότι επιτρέπει τη μηνιαία παρακολούθηση του ασθενούς, προσθέτει. Αυτό παρέχει τη δυνατότητα:
- Της έγκαιρης ανίχνευσης τυχόν διαφοροποίησης στα κινητικά συμπτώματα των ασθενών
- Άμεσης τροποποίησης της αγωγής, ώστε να διατηρηθεί η ποιότητα ζωής στα επιθυμητά επίπεδα
Επιπρόσθετα, αν υπάρξει κάποιο σύμπτωμα που απαιτεί πολυήμερη διερεύνηση, αυτή μπορεί να γίνει εύκολα, χωρίς ταλαιπωρία και επιβάρυνση του ασθενούς.
«Με τις συσκευές αυτές έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο παρακολουθούμε και αντιμετωπίζουμε τη νόσο Πάρκινσον», υπογραμμίζει ο κ. Ζήκος. «Μέχρι τώρα αξιολογούσαμε τους ασθενείς μας με βάση ό,τι βλέπαμε στη διάρκεια της επίσκεψης στο ιατρείο. Επομένως, τους αξιολογούσαμε με δεδομένα ενός ημιώρου, στην καλύτερη περίπτωση. Βασιζόμασταν επίσης σε όσα μας έλεγαν οι ίδιοι και οι φροντιστές τους.
»Η αντικειμενική καταγραφή από το Parkinson-Holter ή το PDMonitor είναι πολύ ακριβέστερη και επιτρέπει την εξατομίκευση της θεραπείας. Πόσο μάλλον τώρα, εν μέσω της πανδημίας που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός, όπου πλέον έχουμε τη δυνατότητα να ελέγχουμε αξιόπιστα τους ασθενείς μας χωρίς να χρειασθεί να έρθουν στο ιατρείο».