Νόσος στελέχους: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται με stent ή χειρουργείο

Η νόσος στελέχους της αριστερής στεφανιαίας αρτηρίας είναι μια σύμπλοκη ανατομική βλάβη, η οποία απαντάται σε ποσοστό 5-7% των ασθενών που υποβάλλονται σε στεφανιαιογραφία.

Η νόσος έχει ιδιαίτερη κλινική σημασία. Η αριστερή στεφανιαία αρτηρία αρδεύει κατά πολύ μεγάλο ποσοστό το μυοκάρδιο της αριστερής κοιλίας. Επομένως, η σοβαρού βαθμού στένωση του στελέχους επιφέρει υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, ιδίως αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και εγκαίρως.

Η νόσος στελέχους μπορεί να αντιμετωπιστεί με δύο τρόπους:

• Είτε με τη διαδερμική μέθοδο (αγγειοπλαστική με εμφύτευση stent)
• Είτε με ανοιχτό χειρουργείο (bypass ή, αλλιώς, αορτοστεφανιαία παράκαμψη)

«Η εξέλιξη της Επεμβατικής Καρδιολογίας τα τελευταία 40 χρόνια είναι ραγδαία και συνέβαλλε στην επιτυχή αντιμετώπιση με τη διαδερμική μέθοδο, ολοένα περισσότερων σύμπλοκων περιστατικών», λέει ο επεμβατικός καρδιολόγος Θάνος Κολυβήρας, διευθυντής της Δ’ Καρδιολογικής Κλινικής-Κλινική Επεμβατικής Καρδιολογίας του Metropolitan General.

Όπως εξηγεί, η νόσος στελέχους αντιμετωπίζεται διαδερμικά από τον καρπό του χεριού. Με την βοήθεια τοπικής αναισθησίας εισάγονται καθετήρες σε μία αρτηρία της περιοχής (κερκιδική αρτηρία). Οι καθετήρες οδηγούνται στη συνέχεια έως τα αγγεία της καρδιάς.

Μέσω αυτών και με ειδικά υλικά (όπως σύρματα, ειδικούς ασκούς, stent) επιτυγχάνεται στη συνέχεια η ολική διάνοιξη του αγγείου και αποκαθίστανται οι βλάβες στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς.

«Με την ανάπτυξη νέων τεχνικών και τη χρήση των 3ης γενιάς φαρμακευτικώς επικαλυμμένων stent, παρατηρήθηκαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα καθιστώντας την αγγειοπλαστική ως μία από τις μεθόδους εκλογής για να αντιμετωπιστεί η νόσος στελέχους της αριστερής στεφανιαίας αρτηρίας», επισημαίνει ο κ. Κολυβήρας.

Τα πλεονεκτήματα

Σε αντίθεση με το ανοιχτό χειρουργείο (με το bypass), η διαδερμική αντιμετώπιση με αγγειοπλαστική προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα στους ασθενείς στους οποίους έχει διαγνωστεί νόσος στελέχους:

• Η επέμβαση γίνεται χωρίς ανοιχτές τομές
• Διαρκεί μία έως δύο ώρες
• Οι περισσότεροι ασθενείς είναι δυνατόν να επιστρέψουν στο σπίτι τους την ίδια ή την επόμενη ημέρα μετά την επέμβαση
• Ο χρόνος ανάρρωσης είναι σημαντικά πιο σύντομος

Αντίστοιχα, το «ανοιχτό» χειρουργείο καρδιάς γίνεται με στόχο να δημιουργηθούν νέοι οδοί του αίματος, που θα παρακάμψουν τις στενώσεις των αρτηριών της καρδιάς. Στόχος της ανοιχτής επέμβασης είναι η σωστή κυκλοφορία του αίματος μέσα στα στεφανιαία αγγεία.

Οι παρακάμψεις γίνονται με χρήση μοσχευμάτων από τον ίδιο τον ασθενή. Μπορεί λ.χ. να χρησιμοποιηθούν:

• Ένα μέρος από τη φλέβα του ποδιού (σαφηνής φλέβα)
• Μία ή δύο αρτηρίες από τον θώρακα (έσω μαστική αρτηρία)
• Μία αρτηρία του χεριού (κερκιδική αρτηρία)

Η διάρκεια της νοσηλείας στο νοσοκομείο είναι συνήθως 6 ημέρες, μαζί με την παραμονή στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Βέβαια, υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις και στον τομέα της Καρδιοχειρουργικής τα τελευταία χρόνια. Πλέον μπορούν να γίνουν επεμβάσεις χωρίς το μηχάνημα της εξωσωματικής κυκλοφορίας του αίματος (off-pump bypass). Επιπλέον, οι τομές στον θώρακα είναι μικρότερες με τη χρήση ρομποτικών μέσων.

Ασφαλείς και αποτελεσματικές

Σε επιστημονικό επίπεδο, οι μελέτες οι οποίες ξεχώρισαν την τελευταία 5ετία είναι η NOBLE και η EXCEL. Όπως τονίζει ο κ. Κολυβήρας πρόκειται για δύο πολύ σημαντικές μελέτες, οι οποίες θέλησαν να απαντήσουν σε δύο βασικά ερωτήματα:

• Ποια μέθοδος είναι ασφαλέστερη μεταξύ της αγγειοπλαστικής με stent και του bypass για να αντιμετωπιστεί η νόσος στελέχους
• Ποια εκ των δύο μεθόδων προσφέρει καλύτερα μακροχρόνια αποτελέσματα

«Σε πολλά επιστημονικά συνέδρια υπήρξε διχογνωμία μεταξύ των επεμβατικών καρδιολόγων και των καρδιοχειρουργών, καθώς η μελέτη EXCEL έδειξε υπεροχή της αγγειοπλαστικής έναντι του bypass, ενώ η μελέτη NOBLE το αντίθετο», αναφέρει. «Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι και οι δύο μέθοδοι επαναιμάτωσης είναι ασφαλείς για την αντιμετώπιση των ασθενών με νόσο στελέχους».

Ωστόσο οι επεμβάσεις αυτές πρέπει να διενεργούνται σε εξειδικευμένα κέντρα, τονίζει. «Η Δ’ Καρδιολογική Κλινική – Κλινική Επεμβατικής Καρδιολογίας του Metropolitan General στελεχώνεται από εξειδικευμένους επεμβατικούς καρδιολόγους, οι οποίοι αναλαμβάνουν την έγκαιρη διάγνωση, τη θεραπεία και την επεμβατική αντιμετώπιση των ασθενών με σύμπλοκη στεφανιαία νόσο και νόσο στελέχους», καταλήγει ο κ. Κολυβήρας.

Φωτογραφία: iStock