Στο προσκήνιο ήρθε τις τελευταίες ώρες η νόσος του Crohn, μετά την τηλεοπτική συνέντευξη που έδωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος πάσχει από αυτήν. Τι πρέπει, όμως, να γνωρίζουμε για τη νόσο και πόσο σοβαρή είναι; Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα που ποτέ δεν πρέπει να αμελούμε;
Όπως αναφέρουν ειδικοί από την Mayo Clinic, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, η νόσος του Crohn είναι μία φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Προκαλεί φλεγμονή στους ιστούς της πεπτικής οδού, σε διάφορα τμήματά της. Πιο συχνά εκδηλώνεται στο λεπτό έντερο, όπου η φλεγμονή μπορεί να φθάσει έως τις βαθύτερες στοιβάδες του τοιχώματός του.
Η νόσος μπορεί να είναι επώδυνη και εξαντλητική, ενώ μερικές φορές οδηγεί σε σοβαρές ή ακόμα και επικίνδυνες επιπλοκές. Μπορεί λ.χ. να προκαλέσει απόφραξη του εντέρου, θρομβώσεις, αναιμία έλκη (πληγές) σε οποιοδήποτε σημείο της πεπτικής οδού, συρίγγια, υποσιτισμό, ακόμα και καρκίνο του παχέος εντέρου.
Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται στους πάσχοντες τακτικός προληπτικός έλεγχος, όπως μία κολονοσκόπηση ανά δεκαετία το αργότερο, μετά την ηλικία των 45 ετών. Αν, όμως, η νόσος προσβάλλει σημαντικό τμήμα του παχέος εντέρου, η κολονοσκόπηση συνιστάται να αρχίζει περίπου 8 έτη μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Ύστερα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 1-2 χρόνια.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
Η ακριβής αιτία της νόσου του Crohn δεν είναι γνωστή. Η διατροφή και το στρες μπορεί να την επιδεινώσουν, αλλά δεν την προκαλούν. Πιθανώς στην ανάπτυξή της εμπλέκονται ποικίλοι παράγοντες, όπως τα γονίδια και η αντίδραση του ανοσοποιητικού σε κάποιον ιό ή βακτήριο.
Διαβάστε ακόμα Παύλος Μαρινάκης: «Ο γιατρός μου είπε ότι έχω νόσο του Crohn. Του έκανα μόνο μία ερώτηση: θα πεθάνω;»
Εκείνο που γνωρίζουν οι επιστήμονες είναι ότι υπάρχουν μερικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή της. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται:
- Η ηλικία. Αν και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι πιο συχνή στους νέους. Στους περισσότερους ασθενείς διαγιγνώσκεται πριν τα 30 έτη.
- Το οικογενειακό ιστορικό. Υπολογίζεται ότι ένας στους πέντε ασθενείς έχει τουλάχιστον έναν συγγενή με τη νόσο. Περισσότερο κινδυνεύουν να την αναπτύξουν όσοι έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού που νοσούν.
- Το κάπνισμα. Είναι ο πιο σημαντικός, τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξή της. Οδηγεί επίσης σε πιο σοβαρή νόσο και αυξάνει τις πιθανότητες να χρειασθεί ο πάσχων χειρουργική θεραπεία.
- Η εθνικότητα. Προσβάλλει συχνότερα τα άτομα της καυκάσιας φυλής.
Στους παράγοντες κινδύνου για επιδείνωση των συμπτωμάτων ανήκει η τακτική λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ). Τα φάρμακα αυτά όπως η ιβουπροφαίνη, η ναπροξένη κ.λπ. μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στο έντερο, που επιδεινώνει τη νόσο του Crohn.
Τα ύποπτα συμπτώματα
Η νόσος του Crohn εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε ασθενή, διότι προσβάλλει διαφορετικό τμήμα της πεπτικής οδού και σε διαφορετικό βάθος. Έτσι, μπορεί να αφορά το παχύ ή το λεπτό έντερο, ένα ή περισσότερα σημεία τους που βρίσκονται μακριά ή δίπλα το ένα στο άλλο. Σε μερικούς ασθενείς αναπτύσσεται μόνο στο κόλον έντερο, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του παχέος εντέρου.
Έτσι, τα συμπτώματά της κυμαίνονται από ήπια έως πολύ έντονα. Συνήθως αναπτύσσονται βαθμιαία, αλλά μερικές φορές εκδηλώνονται ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση. Ο ασθενής μπορεί επίσης να περνά περιόδους ύφεσης, δηλαδή χωρίς συμπτώματα. Όταν η νόσος του Crohn είναι ενεργή, τα δυνητικά συμπτώματά της τυπικά είναι:
- Διάρροια
- Πυρετός
- Κούραση
- Κοιλιακός πόνος και κράμπες
- Αίμα στα κόπρανα
- Πληγές στο στόμα
- Μειωμένη όρεξη και απώλεια βάρους
- Πόνος ή υγρό κοντά ή γύρω από τον πρωκτό, λόγω φλεγμονής από μια «σήραγγα» στο δέρμα (συρίγγιο)
Η νόσος του Crohn μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπτώματα εκτός εντερικής οδού, όπως:
- Φλεγμονή του δέρματος, των ματιών και των αρθρώσεων
- Φλεγμονή του ήπατος ή των χοληφόρων πόρων
- Πέτρες στους νεφρούς (νεφρολιθίαση)
- Σιδηροπενική αναιμία
- Καθυστερημένη σωματική ή σεξουαλική ανάπτυξη στα παιδιά
Πότε να πάτε στον γιατρό
Στον γιατρό πρέπει να απευθυνθείτε όταν βλέπετε επίμονες αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου σας ή αν έχετε συμπτώματα ύποπτα για νόσο Crohn όπως:
- Κοιλιακό άλγος (πόνο)
- Αίμα στα κόπρανα
- Ναυτία και έμετο
- Διάρροια που διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Πυρετό σε συνδυασμό με οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα συμπτώματα
Οι ειδικοί τονίζουν πως δεν υπάρχει τρόπος ίασης γι’ αυτήν. Οι υπάρχουσες θεραπείες όμως μειώνουν τα συμπτώματα και μπορεί να επιφέρουν μακροχρόνια ύφεση και επούλωση της φλεγμονής.
Φωτογραφία: iStock