Iatropedia

Ο έρπης ζωστήρας μπορεί να ανοίγει τον δρόμο στην άνοια

herpes zoster

Ανησυχητικά ευρήματα από νέα μελέτη. Πόσο αυξάνεται ο κίνδυνος έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών.

Ο έρπης ζωστήρας είναι μία από τις πιο επίφοβες λοιμώξεις, επειδή προκαλεί αφόρητο πόνο που χρειάζεται καιρό για να περάσει. Τώρα μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι ακόμα και ένα επεισόδιο είναι αρκετό για να αυξήσει τις πιθανότητες να εκδηλώσουμε άνοια αργότερα στη ζωή μας.

Στην πραγματικότητα, οι εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν κατά 20% περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν έκπτωση των νοητικών λειτουργιών τους όταν είχαν περάσει έστω και μία φορά τη λοίμωξη.

Ο κίνδυνος αυτός ήταν ιδιαιτέρως έντονος στους άνδρες που έφεραν ένα γονίδιο το οποίο σχετίζεται με την άνοια. Το γονίδιο αυτό λέγεται APOE4 και σχετίζεται με ανάπτυξη της άνοιας σε πρωιμότερη ηλικία σε ορισμένους πληθυσμούς.

Ο έρπης ζωστήρας προκαλείται από τον ιό της ανεμευλογιάς. Ο ιός αυτός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση (ανενεργός) στον οργανισμό. Αν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες ενεργοποιείται εκ νέου προκαλώντας έρπη.

Σχεδόν όλοι οι ενήλικες άνω των 50 ετών στις μέρες μας είναι πιθανό να φέρουν τον ιό, λόγω της αυξημένης συχνότητάς της στην παιδική ηλικία τους.

Ο μόνος τρόπος για να αποφύγει κανείς την ενεργοποίησή του και την ανάπτυξη έρπη ζωστήρα είναι να εμβολιαστεί. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολισμών Ενηλίκων, το εμβόλιο συνιστάται στη χώρα μας σε όλα τα άτομα ηλικίας 60-75 ετών. Συνιστάται επίσης στους ενήλικες (18 ετών και άνω) με ανοσοκαταστολή.

Η νέα μελέτη

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Alzheimer’s Research & Therapy. Οι επιστήμονες εξέτασαν δεδομένα από 149.327 εθελοντές, για να διερευνήσουν τη σχέση που έχει ο έρπης ζωστήρας με την υποκειμενική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών.

Με τον όρο αυτό περιγράφεται το να αισθάνεται ο πάσχων ότι οι νοητικές λειτουργίες του δεν είναι όπως παλαιότερα. Η κατάσταση αυτή είναι ήπια. Προγενέστερες μελέτες όμως έχουν δείξει πως οι πάσχοντες έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν αργότερα ήπια νοητική διαταραχή. Η διαταραχή αυτή συχνά εξελίσσεται σε άνοια.

Η νέα μελέτη έδειξε πως ο έρπης ζωστήρας σχετιζόταν με 20% περισσότερες πιθανότητες για υποκειμενική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Οι άνδρες με το γονίδιο APOE4 είχαν, όπως προαναφέρθηκε, ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο. Ανάλογη συσχέτιση, όμως, δεν παρατηρήθηκε στις γυναίκες.

Πώς θα μπορούσε ο έρπης ζωστήρας να βλάψει τον εγκέφαλο; Μία πιθανή εξήγηση είναι ότι προκαλεί βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία του αίματος, πλήττοντας με την πάροδο του χρόνου και τον εγκέφαλο, λένε οι ερευνητές.

Φωτογραφία: iStock