Ο ιός HPV προκαλεί το 5% των καρκίνων – Κοστίζει ετησίως 450 ζωές στην Ελλάδα

Περισσότεροι από 730.000 ενήλικες σε όλο τον κόσμο μαθαίνουν ετησίως ότι πάσχουν από κάποιον καρκίνο που οφείλεται στη μόλυνση με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Ωστόσο οι καρκίνοι αυτοί θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί με τον εμβολιασμό εναντίον του.

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), από τους ασθενείς αυτούς η πλειονότητα (πάνω από 660.000) είναι γυναίκες και οι 70.000 άνδρες. Οι ασθενείς αυτοί εκδηλώνουν καρκίνους όπως:

• Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Αποτελεί το 90% των καρκίνων που σχετίζονται με τον ιό στις γυναίκες. Υπολογίζεται ότι το 2022 κόστισε τη ζωή σε 350.000 ασθενείς
• Ο καρκίνος του κόλπου
• Ο καρκίνος του αιδοίου
• Καρκίνοι κεφαλής & τραχήλου (π.χ. στόμα, στοματοφάρυγγας, λάρυγγας)
• Ο καρκίνος του πέους
• Ο καρκίνος του πρωκτού

Συνολικά, οι καρκίνοι που προκαλεί ο ιός αντιστοιχούν στο περίπου 5% των κρουσμάτων της νόσου. Όπως εξηγεί ο ΠΟΥ, ο ιός HPV έχει περισσότερους από 200 γονότυπους, αλλά ογκογόνοι είναι λίγοι από αυτούς. Στο 90% των περιπτώσεων οι άνθρωποι που μολύνονται ελέγχουν τη λοίμωξη χωρίς θεραπεία. Ωστόσο οι επίμονες λοιμώξεις με υψηλού κινδύνου γονότυπους του ιού μπορεί να οδηγήσει στον καρκίνο, τονίζει ο ΠΟΥ.

Στην πραγματικότητα, οι λοιμώξεις από τον ιό είναι από τις συχνότερες στον κόσμο. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 8 στους 10 ανθρώπους θα εκτεθούν σε κάποιο στέλεχος του ιού στη διάρκεια της ζωής τους.

Στην Ελλάδα και την ΕΕ

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ετησίως καταγράφονται στη χώρα μας σχεδόν 450 θάνατοι που σχετίζονται με τον ιό. Το 2022 ήταν 443 θάνατοι και οφείλονταν σε 11 διαφορετικούς καρκίνους.

Οι 148 από αυτούς οφείλονταν στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Το 13,2% οφείλονται στον καρκίνο του κόλπου και το 9,6% στα κακοήθη νεοπλάσματα του πρωκτού.

Σε περισσότερο από το 16% των περιπτώσεων, τα θύματα του ιού HPV ήταν άνδρες. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι μολονότι ο ιός θεωρείται περισσότερο ζήτημα υγείας των γυναικών, στην πραγματικότητα απειλεί και τα δύο φύλα. Μάλιστα σε ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως αυτές του πρωκτού και του ρινοφάρυγγα, η θνησιμότητα στους άνδρες ξεπερνά εκείνη των γυναικών.

Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) περίπου 33.000 γυναίκες μαθαίνουν ετησίως ότι πάσχουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Άλλες 15.000 χάνουν τη ζωή τους ετησίως από τη νόσο, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC).

Οι περισσότερες ασθενείς είναι νέες γυναίκες, ηλικίας έως 44 ετών. Τα εμβόλια εναντίον του ιού HPV, όμως, είναι πολύ αποτελεσματικά και θα μπορούσαν να αποτρέψουν αυτούς τους θανάτους, τονίζει το ECDC.

Χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη

Μολονότι όμως υπάρχουν ήδη από το 2008 τα εμβόλια αυτά για τα κορίτσια, το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης παραμένει χαμηλό. Φθάνει το 55,4% στις ηλικίες 11-18 ετών και το 43,8% στις ηλικίες 11-14 ετών. Ωστόσο ο ΠΟΥ στοχεύει στην κάλυψη του 90% των κοριτσιών έως το 2030, με στόχο να εξαλειφθεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

Από το 2022 τα εμβόλια έχουν εγκριθεί και για τα αγόρια ηλικίας 9 ετών και άνω στη χώρα μας. Ο εμβολιασμός αποζημιώνεται επίσης για ανεμβολίαστες γυναίκες και άνδρες ηλικίας έως 45 ετών που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου. Αποζημιώνεται επίσης σε ανεμβολίαστες γυναίκες που έχουν υποβληθεί ή πρόκειται να υποβληθούν σε κωνοειδή εκτομή του τραχήλου λόγω προκαρκινικών αλλοιώσεων.

Τα εμβόλια παρέχουν προστασία όχι μόνο από τους καρκίνους που προκαλεί ο ιός HPV, αλλά και από καλοήθεις αλλοιώσεις όπως:

• Τα κονδυλώματα
• Η αναπνευστική θηλωμάτωση (είναι η ανάπτυξη καλοηθών όγκων οπουδήποτε στην αναπνευστική οδό, από τη μύτη και το στόμα έως τους πνεύμονες)

Φωτογραφία: iStock