Ο καρκίνος του μαστού ανιχνεύεται ολοένα συχνότερα στις γυναίκες, με τον ρυθμό της αύξησης να είναι μεγαλύτερος στις ηλικίες κάτω των 50 ετών – ακόμα και στις ηλικίες 20-29 ετών, σύμφωνα με νέα έκθεση της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου (ACS).
Όπως δείχνουν τα στοιχεία της, μία στις 50 γυναίκες θα εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού πριν από την ηλικία των 50 ετών. Η μεγαλύτερη αύξηση στις νέες γυναίκες παρατηρείται στις ηλικίες 20-29 ετών. Από το 2012 έως το 2021 τα κρούσματα αυξάνονταν κατά 2,2% κάθε χρόνο. Ωστόσο ο απόλυτος κίνδυνος παρέμεινε χαμηλός, αφού η αναλογία είναι 6,5 κρούσματα ανά 100.000 γυναίκες.
Συνολικά, σε όλες τις ηλικίες ο καρκίνος του μαστού αυξήθηκε κατά 1% τον χρόνο μεταξύ 2012 και 2021, αναφέρει η ACS. Ωστόσο οι αντίστοιχες αυξήσεις ήταν:
- Στις γυναίκες 20-49 ετών: κατά 1,4% ετησίως
- Στις γυναίκες 50 ετών και άνω: κατά 0,7% ετησίως
Πάντως, ο καρκίνος του μαστού γενικώς παραμένει ακόμα μία νόσος των προχωρημένων ηλικιών. Η συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων και των θανάτων εξακολουθεί να καταγράφεται στις γυναίκες άνω των 60 ετών. Ωστόσο η νέα έκθεση είναι μία από τις πολλές που υποδηλώνουν μία ανησυχητική αύξηση της κακοήθειας στις νέες γυναίκες.
Αυτού του είδους οι πρώιμης έναρξης καρκίνοι, όπως λέγονται, θέτουν ορισμένες προκλήσεις, αναφέρουν οι New York Times. Καθώς εκδηλώνονται στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής ή στη μέση ηλικία, τείνουν να είναι επιθετικοί.
Επιπλέον συχνά δεν γίνονται αντιληπτοί εγκαίρως, διότι δεν είναι αναμενόμενοι και οι προληπτικές εξετάσεις (προσυμπτωματικός έλεγχος) απευθύνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η καθυστέρηση στη διάγνωση, όμως, οδηγεί σε καθυστερημένη θεραπεία και πιο προχωρημένη νόσο.
Αυτοί είναι και οι λόγοι για τους οποίους νωρίτερα εφέτος άλλαξαν οι συστάσεις για την έναρξη της μαστογραφίας. Πλέον συνιστάται να γίνεται για πρώτη φορά στα 40 έτη.
Η πρόγνωση
Τα καλά νέα είναι πως μολονότι αυξάνονται τα κρούσματα, οι θάνατοι που προκαλεί ο καρκίνος του μαστού μειώνονται συνεχώς. Η μείωση έφτασε το 10% την τελευταία δεκαετία. Ήταν επίσης συνολικώς 44% τα τελευταία 30 χρόνια, χάρη στην πρόοδο στη διάγνωση και τη θεραπεία.
Βελτιώνεται επίσης συνεχώς η πρόγνωση των ασθενών. Το ποσοστό της πενταετούς επιβίωσης (σηματοδοτεί την ίαση) για τις γυναίκες με τοπικούς όγκους (αρχικού σταδίου) είναι πια 99%.
Όταν οι όγκοι είναι τοπικά προχωρημένοι, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 87%. Μειώνεται όμως στο 32% στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού.
Πόσα κρούσματα καταγράφονται
Σύμφωνα με τη νέα έκθεση, ο καρκίνος του μαστού θα διαγνωστεί εφέτος σε 310.720 γυναίκες στις ΗΠΑ. Από αυτές:
- Το 4,2% από αυτές θα έχουν ηλικία κάτω των 40 ετών
- Το 12,1% θα έχουν ηλικία 40-49 ετών
Θα καταγραφούν επίσης 2.790 κρούσματα σε άνδρες. Επιπλέον, ο καρκίνος του μαστού θα κοστίσει τη ζωή σε 42.250 γυναίκες και 530 άνδρες.
Για λόγους συγκρίσεως, στην Ελλάδα καταγράφηκαν το 2022 σχεδόν 9.000 κρούσματα καρκίνου του μαστού στις γυναίκες. Επιπλέον, πέθαναν 2.431 γυναίκες από τη νόσο, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Καρκίνου (GCO).
Ο αριθμός των κρουσμάτων είναι πολύ υψηλός. Στην πραγματικότητα, ο καρκίνος του μαστού ήταν ο πιο συχνός καρκίνος στη χώρα μας και στα δύο φύλα (ξεπέρασε και εκείνον του πνεύμονα).
Οι πιθανές αιτίες
Σύμφωνα με τη νέα έκθεση, οι καρκίνοι του μαστού που αυξάνονται περισσότερο είναι οι ορμονοεξαρτώμενοι, δηλαδή εκείνοι που «τρέφονται» από τις ορμόνες (οιστρογόνα ή προγεστερόνη). Αυτό ισχύει και στις νέες γυναίκες, ανεξαρτήτως του σταδίου της νόσου τους κατά τη διάγνωση.
Γιατί αυξάνεται όμως ο καρκίνος του μαστού στις νέες γυναίκες; Οι αλλαγές στην αναπαραγωγική ζωή τους ευθύνεται εν μέρει γι’ αυτό, απαντά ο Dr. Ahmedin Jemal, αντιπρόεδρος Επιτήρησης & Επιστήμης Ισότητας Υγείας της ACS, που συνυπογράφει τη νέα έκθεση.
Όπως εξηγεί, πολλές γυναίκες καθυστερούν την τεκνοποίηση και κάνουν λιγότερα παιδιά απ’ ό,τι παλαιότερα. Άλλες δεν θηλάζουν τα μωρά τους (ο θηλασμός θεωρείται προστατευτικός).
Η πρώιμη έναρξη της ήβης είναι επίσης παράγοντας κινδύνου. Τα κορίτσια σήμερα αποκτούν έμμηνο ρύση νωρίτερα παρά ποτέ. Άλλος παράγοντας κινδύνου είναι η όψιμη (καθυστερημένη) εμμηνόπαυση.
Όλοι οι προαναφερθέντες παράγοντες αυξάνουν την έκθεση του σώματος στα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Έτσι, αυξάνεται ο κίνδυνος να αναπτυχθεί καρκίνος του μαστού.
Η κατανάλωση αλκοόλ και η έστω και σποραδική κατάχρηση επίσης αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο, προσθέτει η Dr. Rebecca L. Siegel, επιδημιολόγος στην ACS. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι ακόμα και ένα ποτηράκι αλκοόλ την ημέρα, αυξάνει τον κίνδυνο.
Ρόλο παίζει και η παχυσαρκία, που αυξάνεται ολοένα περισσότερο. Ωστόσο τα πολλά περιττά κιλά αυξάνουν περισσότερο τον κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος του μαστού μετά τα 50 έτη.
Στο όλο θέμα εμπλέκονται ενδεχομένως και περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. οι επιπτώσεις των χημικών) που όμως δεν έχουν ακόμα διερευνηθεί πλήρως.
Φωτογραφία: iStock