Η πανδημία που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός έχει διαταράξει την πρόσβαση στο σύστημα Υγείας και οι συνέπειες είναι συχνά απρόσμενες. Μία από αυτές, που παρατηρείται στη χώρα μας σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλες προηγμένες χώρες, είναι η αύξηση των πασχόντων από φυματίωση.
Η αύξηση αυτή παρατηρήθηκε το 2020 και εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη μετά το τέλος της πανδημίας με μια σαφή επιδημιολογική επιβάρυνση ως προς την φυματίωση, την οποία θα κληθεί να διαχειριστεί ένα εξαντλημένο σύστημα Υγείας.
Την δυσοίωνη αυτή εκτίμηση κάνουν ειδικοί επιστήμονες από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ), με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης.
Όπως αναφέρουν, ο κορωνοϊός οδηγεί τον πλανήτη σε σημαντικό «πισωγύρισμα» όσον αφορά την φυματίωση. Ειδικότερα, υπολογίζεται ότι έως το 2025 θα αυξάνεται ετησίως κατά 1 εκατομμύριο ο αριθμός των πασχόντων από τη νόσο. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, εξ άλλου, θα χάνουν τη ζωή τους, όπως ήδη συνέβη πέρυσι.
Η φυματίωση σε αριθμούς
Η φυματίωση αποτελεί μείζον πρόβλημα δημοσίας υγείας σε όλο τον κόσμο, καθώς αποτελεί:
- Μία από 10 κυριότερες αιτίες θανάτου
- Την πρώτη αιτία θανάτου μεταξύ των νοσημάτων που οφείλονται σε έναν μεμονωμένο λοιμώδη παράγοντα
Επιπλέον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι το 2019:
- 10 εκατομμύρια άνθρωποι νόσησαν παγκοσμίως από φυματίωση. Τα 5,6 εκατομμύρια ήσαν άντρες και το 1,2 εκατομμύρια παιδιά.
- 206.030 άνθρωποι είχαν πολυανθεκτική ή ανθεκτική στην ριφαμπικίνη φυματίωση, μία αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία. Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 10% σε σχέση με το 2018
- Το 87% των κρουσμάτων καταγράφηκαν σε 30 χώρες. Οι οκτώ από αυτές ευθύνονται για τα δύο τρίτα των κρουσμάτων. Είναι η Ινδία, η Ινδονησία, η Κίνα, οι Φιλιππίνες, το Πακιστάν, η Νιγηρία, το Μπαγκλαντές και η Νότιος Αφρική.
- 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν λόγω φυματίωσης. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται 208.000 πάσχοντες από HIV/AIDS.
Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης
Παρ’ όλα αυτά, η φυματίωση μπορεί να προληφθεί, ενώ υπάρχουν και αποτελεσματικές θεραπείες εναντίον της. Υπολογίζεται ότι χάρη στη διάγνωση και τη θεραπεία της σώθηκαν σχεδόν 60 εκατομμύρια ζωές μεταξύ 2000 και 2019.
Η αιτία της νόσου είναι το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης (M. tuberculosis), το οποίο διασπείρεται από άτομα με φυματίωση του αναπνευστικού συστήματος. Η νόσος μπορεί να προσβάλει όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος, αλλά συνήθως εντοπίζεται στους πνεύμονες.
Το υπαίτιο βακτήριο ανακάλυψε στις 24 Μαρτίου 1882 ο φημισμένος γερμανός ιατρός Ρόμπερτ Κοχ. Γι’ αυτό τον λόγο η 24η Μαρτίου κάθε έτους ορίστηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης.
Το θέμα της εφετινής Ημέρας είναι «The clock is ticking» (το ρολόι χτυπά). Με αυτό το σύνθημα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θέλησε να υπενθυμίσει ότι περιορίζεται ο χρόνος που απομένει για δράση, ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις των ηγετών παγκοσμίως για το οριστικό τέλος της νόσου.
Στο πλαίσιο αυτό είναι επιτακτική η ανάγκη για επαγρύπνηση και, ειδικά για τη χώρα μας, για δημιουργία Εθνικού Μητρώου Φυματίωσης, όπως έγινε για τη νόσο COVID-19. Απαραίτητο είναι ακόμα να καταρτιστεί ένα εθνικό πρόγραμμα κατά της φυματίωσης, λένε οι ειδικοί της ΕΠΕ.
Την Επιστημονική Ομάδα Φυματίωσης της ΕΠΕ απαρτίζουν η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας Κατερίνα Μανίκα (ΑΠΘ), η πνευμονολόγος Αγγελική Λουκέρη (Σωτηρία) και ο διευθυντής πνευμονολόγος Απόστολος Παπαβασιλείου (Σωτηρία). Συντονιστής της Ομάδας εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου της ΕΠΕ είναι ο πνευμονολόγος Χαράλαμπος Μόσχος (Σωτηρία).