Ο ρατσισμός δρα ύπουλα στον εγκέφαλο μας

Επιστημονική μελέτη από τα τμήματα ψυχολογίας των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Νέας Υόρκης, δείχνει ότι ο ρατσισμός μπορεί να λειτουργήσει σε ένα υποσυνείδητο επίπεδο και να «μολύνει» ακόμα και ανθρώπους που σε συνειδητό επίπεδο έχουν τις «πολιτικά ορθές» απόψεις. Και το συμπέρασμα είναι ότι, οι άνθρωποι μπορεί υποσυνείδητα να είναι ρατσιστικά προκατειλημμένοι χωρίς να το αντιλαμβάνονται, καθώς τα νευρωνικά κυκλώματα που χρησιμοποιούνται για να κρίνει κάποιος διαφορετικές ομάδες (έθνη, χρώμα δέρματος, ακόμη και διαφορετικότητα από ασθένειες πχ. AIDS), επικαλύπτονται με τα κυκλώματα του εγκεφάλου που γενικότερα καθοδηγούν τις συναισθηματικές αποφάσεις ενός ανθρώπου.

Οι ερευνητές από τα Τμήματα Ψυχολογίας των 2 πανεπιστημίων, με επικεφαλής τη δρα Ελίζαμπεθ Φελπς, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Nature Neuroscience», υποστηρίζουν ότι ακόμα και οι σωστά σκεπτόμενοι άνθρωποι, χωρίς να το συνειδητοποιούν, τελικά λαμβάνουν αποφάσεις επηρεασμένοι από τη φυλή και τη διαφορετικότητα του άλλου. Η νευροαπεικόνιση του εγκεφάλου δείχνει ότι στην επικοινωνία με ανθρώπους άλλου χρώματος και φυλής, ενεργοποιούνται συναισθηματικά κυκλώματα, τα οποία παραμένουν απολύτως εκτός του «ραντάρ» της συνείδησης του ατόμου.

Η διαπίστωση αυτή των νευροεπιστημόνων πιθανώς θα οδηγήσει τους ερευνητές να δουν τον ρατσισμό με άλλο «μάτι», αφού ακόμα και καλοπροαίρετοι άνθρωποι, χωρίς συνειδητά ρατσιστικές απόψεις, κατά βάθος έχουν τέτοιες τάσεις, χωρίς να το ξέρουν. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ένα δίκτυο εγκεφαλικών περιοχών, αποτελούμενο από την αμυγδαλή, τον πλαγιοπίσθιο προμετωπιαίο φλοιό και τον πρόσθιο προσαγώγιο φλοιό, είναι σημαντικό για την ασυνείδητη έκφραση αυτών των ρατσιστικών τάσεων.

Όπως δήλωσε η Φελπς, μέχρι πρόσφατα ήταν αδιανόητο ότι θα μπορούσε να μελετηθεί ο τρόπος που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιδρά στη θέα ενός άλλου ανθρώπου διαφορετικής εθνικότητας. Η Αμερικανίδα νευροεπιστήμων, που είναι από τους πρώτους ερευνητές που ήδη από το 2000 έχουν εστιαστεί σε αυτό το πεδίο (τη λεγόμενη «νευροεπιστήμη της φυλής»), δήλωσε ότι η έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση, που συνδέει δηλαδή τις υποκρυπτόμενες προτιμήσεις των «κανονικών» ανθρώπων με τις επιλογές και τις αποφάσεις τους, μπορεί να αναδείξει το πρόβλημα της ασυνείδητης επιρροής και, έτσι, να μειώσει τις ανεπιθύμητες συνέπειες της ρατσιστικής προκατάληψης στην κοινωνία.

Τελικά είμαστε όλοι σαν τον μύθο με τον βάτραχο και τον σκορπιό. Ο σκορπιός παρακάλεσε τον βάτραχο να τον πάρει στην πλάτη του και να τον περάσει στην απέναντι όχθη του ποταμού. Ο βάτραχος δέχτηκε με την προϋπόθεση να μην τον τσιμπήσει ο σκορπιός. “Αν το κάνεις”, είπε ο βάτραχος “θα πεθάνω εγώ και εσύ θα πνιγείς, όπως θα σε κουβαλάω,μέσα στο ποτάμι”. Ο σκορπιός υποσχέθηκε πως δεν θα το κάνει και σκαρφάλωσε στην πλάτη του βατράχου. Στα μέσα της διαδρομής ο βάτραχος ένιωσε το κεντρί του σκορπιού να του τρυπάει την πλάτη. Πριν πεθάνει και βουλιάξει, γύρισε και τον ρώτησε γιατί το έκανε. “τώρα θα πνιγείς και εσύ” του είπε. Ο σκορπιός απάντησε: “το ξέρω, αλλά δεν μπορούσα να κάνω διαφορετικά, είναι στο αίμα μου να τσιμπάω…”