Ωχρά κηλίδα: Μπορεί η σωστή αντιμετώπιση να έχει διαφορά στο αποτέλεσμα;

γράφει ο Βασίλης Σκουτέρης, MD, FEBO,  χειρουργός οφθαλμίατρος , εξειδικευμένος στο John Radcliffe Hospital της Οξφόρδης

Τι είναι όμως η εκφύλιση της ώχρας κηλίδας; Είναι μια χρόνια πάθηση που εμφανίζεται συνήθως σε ανθρώπους άνω των 60 ετών αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί και νωρίτερα. Αφορά το κεντρικό κομμάτι του αμφιβληστροειδούς που λέγεται ωχρά κηλίδα και αυτός είναι και ο λόγος που η κεντρική όραση είναι αυτή που επηρεάζεται. Το καλό με την συγκεκριμένη πάθηση δεν θα οδηγήσει ποτέ σε πλήρη απώλεια της όρασης και δεν είναι επώδυνη.

Η κυριότερη αιτία είναι είναι η ηλικία αλλά έχουν βρεθεί ότι και η κληρονομικότητα παίζει κάποιο ρόλο αφού σε ορισμένες οικογένειες εμφανίζεται πολύ συχνότερα από άλλες.
Τα συμπτώματα διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά συνήθως το πρώτο σύμπτωμα είναι η δυσκολία να διακρίνουν λεπτομέρειες. Μπορεί να έχουν δυσκολία στο διάβασμα ακόμα και με τα γυαλιά κοντινής όρασης ή να υπάρχει μια θόλωση σε κάποιο σημείο της κεντρικής όρασης. Συχνά οι ευθείες γραμμές φαίνονται παραμορφωμένες η κυματοειδείς.

Υπάρχουν δύο τύποι, η ξηρά μορφή, που είναι και ο πιο συχνός τύπος η οποία συνήθως εξελίσσεται αργά και προκαλεί σταδιακή απώλεια της κεντρικής όρασης. Για να φτάσει στο τελικό της στάδιο θέλει συνήθως αρκετά χρόνια και σε αυτό υπάρχει ένα σημείο στο κέντρο του οπτικού πεδίου από το οποίο ο ασθενής δεν βλέπει.
Στην υγρά μορφή αντιθέτως η εξέλιξη είναι γρήγορη και όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση τόσο το καλύτερο. Στην μορφή αυτή αναπτύσσονται παθολογικά αγγεία (νεοαγγεία) από τους υποκείμενους ιστούς προς την ωχρά κηλίδα.

Τα αγγεία αυτά δεν είναι σωστά σφραγισμένα με αποτέλεσμα να διαρρέει υγρό από αυτά το οποίο συσσωρεύεται στην ωχρά κηλίδα δημιουργώντας οίδημα. Συχνό είναι επίσης αυτά τα αγγεία να αιμορραγούν. Η μακροχρόνια παρουσία οιδήματος και αιμορραγίας οδηγεί στην δημιουργία ουλής και απώλειας της κεντρικής όρασης.

Η θεραπεία της υγράς μορφής γίνεται κυρίως με ενδουαλοειδικές ενέσεις. Οι ενέσεις αυτές πρέπει να γίνονται σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και με προκαθορισμένα πρωτόκολλα. Είναι βασικό να αποφύγουμε τις υποτροπές καθώς σε κάθε υποτροπή υπάρχει απώλεια όρασης η οποία μπορεί να μην είναι αναστρέψιμη. Το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να διαφέρει σημαντικά με την σωστή παρακολούθηση και θεραπεία.

Απαραίτητα είναι τα γυαλιά ηλίου τις ηλιόλουστες μέρες καθώς έχει βρεθεί ότι η έκθεση στο ηλιακό φως για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να επιβαρύνει την εξέλιξη αλλά και η διακοπή του καπνίσματος. Τέλος ένας ακόμα παράγοντας που παίζει σημαντικό ρόλο είναι η διατροφή. Από πολυκεντρικές μελέτες ξέρουμε πλέον ότι άνθρωποι με διατροφή πλούσια σε πράσινα λαχανικά και λιπαρά ψάρια έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν εκφύλιση της ώχρας κηλίδας. Έτσι συνιστούμε στους ασθενής που έχουν ωχροπάθεια να προσπαθήσουν να ακολουθήσουν μια τέτοια διατροφή. Η εκτενής ενημέρωση από το γιατρό και οι μικρές συμβουλές μπορεί να κάνουν τη διαφορά.