Οδήγηση: Γιατί είναι σημαντικό να βλέπετε καθαρά «με την άκρη» του ματιού σας

Η εμφάνιση πίσω από το τιμόνι ενός οδηγού που δεν βλέπει καθαρά μπροστά του, δύσκολα εμπνέει εμπιστοσύνη σε όποιον μπαίνει στο αυτοκίνητο μαζί του. Ωστόσο μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι εξίσου επικίνδυνο είναι και ένα άλλο οφθαλμολογικό πρόβλημα.

Το πρόβλημα αυτό είναι η μείωση της περιφερειακής όρασης, η οποία μπορεί να αυξήσει «δραματικά» τον κίνδυνο τροχαίου, ανέφεραν επιστήμονες από την Αυστραλία στο 127ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ 2023).

Οι κλασικοί έλεγχοι της όρασης αφορούν την οπτική οξύτητα, δηλαδή την ικανότητα να βλέπει κανείς καθαρά ό,τι βρίσκεται μπροστά του. Ωστόσο η νέα μελέτη εστιάσθηκε στο οπτικό πεδίο που είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Και αυτό διότι αφορά ό,τι βλέπει ένα άτομο τόσο ευθεία μπροστά του, όσο και περιφερειακά.

Όταν το οπτικό πεδίο είναι ευρύ, ο οδηγός μπορεί να αντιληφθεί «με την άκρη του ματιού του» έναν κίνδυνο που τον πλησιάζει. Μπορεί λ.χ. να έρχεται από το πλάι καταπάνω του ένα αυτοκίνητο και εκείνος να το αντιληφθεί, μολονότι κοιτάζει τον δρόμο μπροστά του.

Η νέα μελέτη

Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα της περιόδου 1990-2019 που αφορούσαν 31.295 οδηγούς. Οι οδηγοί είχαν ηλικία 50 ετών και άνω. Το 14% εξ αυτών (οι 4.307) είχαν εμπλακεί τουλάχιστον μία φορά σε τροχαίο ατύχημα με αυτοκίνητο ή μηχανή.

Το συνολικώς 39% όλων των οδηγών είχαν κάποια μείωση στο οπτικό πεδίο τους. Ωστόσο απ’ όσους είχαν εμπλακεί σε τροχαίο, μειωμένο οπτικό πεδίο είχαν σχεδόν οι έξι στους δέκα (το 59%)!

Στην πραγματικότητα, όσοι είχαν μειωμένο οπτικό πεδίο και στα δύο μάτια είχαν 84% περισσότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε τροχαίο! Τον κίνδυνο αύξανε σημαντικά και:

• Η μέτρια μείωση του οπτικού πεδίου στο ένα μάτι, όταν αφορούσε την αριστερή πλευρά της όρασης (είτε το πάνω, είτε το κάτω αριστερό τεταρτημόριο)
• Η σοβαρή μείωση του οπτικού πεδίου σε οποιοδήποτε τεταρτημόριο

Αντιθέτως, η μείωση της κεντρικής όρασης στο ένα μάτι δεν σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο ατυχήματος με το αυτοκίνητο ή τη μηχανή.

«Πολύς κόσμος νομίζει ότι μόνο η οπτική οξύτητα είναι σημαντική για ασφαλή οδήγηση. Εξίσου σημαντικό όμως είναι να έχει κάποιος και καλό οπτικό πεδίο», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Siobhan Manners, από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας.

Τι μειώνει την περιφερειακή όραση

Πώς μπορεί όμως να μειωθεί η περιφερειακή όραση και έτσι να «στενέψει» το οπτικό πεδίο; Η ΑΑΟ αναφέρει πως είναι πολλές οι παθήσεις που μπορεί να μειώσουν την περιφερειακή όραση, αφήνοντας μάλιστα την κεντρική ανέπαφη.

Άλλες από αυτές τις παθήσεις είναι συστηματικές (δηλαδή αφορούν ολόκληρο τον οργανισμό) και άλλες τοπικές (αφορούν ειδικά τα μάτια). Στις συστηματικές παθήσεις που μπορεί να μειώσουν το οπτικό πεδίο συμπεριλαμβάνονται λ.χ. η νόσος των καρωτίδων και η HIV/AIDS λοίμωξη. Αντίστοιχα, χαρακτηριστικά παραδείγματα οφθαλμοπαθειών που κάνουν τους πάσχοντες να βλέπουν σαν μέσα από τούνελ είναι:

• Το γλαύκωμα
• Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Η ισχαιμική οπτική νευροπάθεια κ.ά.

Φωτογραφία: iStock