Όγκος στο νωτιαίο μυελό: Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται – Ποια είναι τα πιο σοβαρά

Συγκίνηση προκάλεσε η τραγουδίστρια Γιάννα Τερζή, η οποία ανήμερα των γενεθλίων της αποκάλυψε πως πριν από τρία χρόνια διαγνώστηκε με όγκο στο νωτιαίο μυελό. Οι όγκοι αυτοί δεν είναι συχνοί, αλλά ακόμα κι αν είναι καλοήθεις μπορεί να προκαλούν πόνο, νευρολογικά προβλήματα και μερικές φορές παράλυση.

Όπως αναφέρουν γιατροί από την Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, οι όγκοι αυτοί αρχίζουν στον ίδιο το νωτιαίο μυελό ή στα περιβλήματά του (τις μήνιγγες). Υπάρχουν πολλοί τύποι όγκων στο νωτιαίο μυελό, αλλά σε αδρές γραμμές μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο κύριες κατηγορίες:

• Ενδομυελικοί όγκοι. Αυτοί αρχίζουν από τα ίδια τα κύτταρα του νωτιαίου μυελού. Σε αυτή την ομάδα ανήκουν τα γλοιώματα, τα αστροκυττώματα και τα επενδυμώματα.
• Εξωμυελικοί όγκοι. Οι όγκοι αυτοί αναπτύσσονται είτε στις μήνιγγες είτε στις ρίζες των νεύρων που βγαίνουν από το νωτιαίο μυελό. Παρότι δεν αρχίζουν στο εσωτερικό του, μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του (λ.χ. επειδή τον πιέζουν). Παραδείγματα εξωμυελικών όγκων είναι το μηνιγγίωμα, το νευροΐνωμα, το νευρίνωμα κ.ά.

Οι όγκοι στο νωτιαίο μυελό μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Οι καλοήθεις όγκοι είναι οι μη-καρκινικοί που δεν εξαπλώνονται σε άλλα σημεία του σώματος, αναφέρουν ειδικοί από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, στη Νέα Υόρκη. Τα νευροϊνώματα, τα μηνιγγιώματα, τα νευρινώματα, τα αστροκυττώματα κ.λπ. είναι μερικά παραδείγματα όγκων που κατά κανόνα είναι καλοήθεις.

Οι κακοήθεις όγκοι είναι οι καρκινικοί. Προκαλούν βλάβες στους παρακείμενους ιστούς και να μπορεί να εξαπλωθούν (να κάνουν μεταστάσεις) σε άλλα τμήματα του σώματος. Κακοήθεις όγκοι είναι λ.χ. το χόρδωμα, το σάρκωμα Ewing κ.ά.

Οι όγκοι στο νωτιαίο μυελό αναπτύσσονται με διαφορετικό ρυθμό, αναλόγως με το είδος τους. Οι καλοήθεις συχνά είναι βραδέως εξελισσόμενοι.

Που οφείλονται

Η αιτία των όγκων στο νωτιαίο μυελό δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένη. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι παίζουν ρόλο κάποια ελαττωματικά γονίδια. Συνήθως όμως δεν γνωρίζουν εάν τα ελαττώματα αυτά αναπτύχθηκαν στην πορεία της ζωής ή έχουν κληρονομηθεί από τους γονείς. Μπορεί λ.χ. να προκληθούν από κάτι στο περιβάλλον, όπως ορισμένα χημικά.

Πάντως μερικές φορές οι όγκοι σχετίζονται με γνωστά κληρονομούμενα σύνδρομα, όπως η νευροϊνωμάτωση 2 και η νόσος von Hippel-Lindau.

Οι όγκοι που αναπτύσσονται στο νωτιαίο μυελό συνήθως είναι πρωτοπαθείς. Αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσονται επιτόπου και σπανίως προέρχονται από μετάσταση από καρκίνο άλλου οργάνου. Οι μεταστάσεις στη σπονδυλική στήλη που κάνει, π.χ., ο καρκίνος του προστάτη ή του πνεύμονα, αφορούν τα οστά της σπονδυλικής στήλης, όχι το μυελό.

Τι συμπτώματα προκαλούν

Καθώς όμως μεγαλώνει, μπορεί να προκαλεί ποικίλα συμπτώματα, αναλόγως με το πόσο πιέζεται ο μυελός ή οι ρίζες των νεύρων, τα αιμοφόρα αγγεία της περιοχής ή και τα οστά της σπονδυλικής στήλης.

Σε γενικές γραμμές, το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο πόνος, λένε οι ειδικοί του Κολούμπια. Ακολουθούν νευρολογικά συμπτώματα όπως αδυναμία/μούδιασμα σε χέρια ή πόδια ή αλλαγές στις συνήθειες της κύστης ή του εντέρου.

Ειδικότερα, στα πιθανά συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται τα εξής, σύμφωνα με τους επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο:

• Πόνος στο σημείο όπου αναπτύσσεται ο όγκος
• Πόνος στην πλάτη, που συχνά αντανακλάται σε άλλα σημεία οτυ σώματος
• Αίσθημα μειωμένης ευαισθησίας στον πόνο, τη ζέστη και το κρύο
• Απώλεια της λειτουργίας του εντέρου ή της κύστης
• Δυσκολίες στη βάδιση, που μερικές φορές οδηγούν σε πτώσεις
• Πόνος στη μέση που επιδεινώνεται τη νύχτα
• Απώλεια αίσθησης ή μυϊκή αδυναμία, ιδίως στα χέρια ή στα πόδια
• Μυϊκή αδυναμία, που μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρή, σε διάφορα σημεία του σώματος

Ο πόνος στη μέση και στην πλάτη είναι ένα συχνό πρώιμο σύμπτωμα των όγκων του νωτιαίου μυελού. Ο πόνος μπορεί να εξαπλώνεται στα ισχία, τα πόδια ή στα χέρια και να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, ακόμα κι αν γίνεται θεραπεία.

Πότε να πάτε στον γιατρό

Ωστόσο ο πόνος στην μέση και στην πλάτη είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα, και συνήθως δεν οφείλεται σε όγκο. Επειδή, όμως, είναι σημαντικό να διαγιγνώσκονται εγκαίρως οι όγκοι στο νωτιαίο μυελό, απευθυνθείτε σε έναν ιατρό εάν ο πόνος σας:

• Είναι επίμονος και προοδευτικά εντείνεται
• Δεν σχετίζεται με τη δραστηριότητα
• Επιδεινώνεται τη νύχτα
• Έχετε ιστορικό καρκίνο και ο πόνος στη μέση είναι νέο σύμπτωμα
• Έχετε άλλα συμπτώματα ύποπτα για καρκίνο, όπως ναυτία, εμέτους, ζάλη

Άμεση ιατρική αξιολόγηση χρειάζεστε εάν παρουσιάσετε:

• Προοδευτικά εντεινόμενη μυϊκή αδυναμία στα πόδια ή στα χέρια σας
• Αλλαγές στη λειτουργία του εντέρου ή της ουροδόχου κύστεως

Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση είναι πολύ σημαντική, διότι οι όγκοι πιέζουν τα νεύρα στη σπονδυλική στήλη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της κίνησης ή της αίσθησης από το σημείο όπου έχει αναπτυχθεί ο όγκος και κάτω. Η βλάβη στα νεύρα μπορεί να είναι μόνιμη.

Αν όμως οι όγκοι γίνουν αντιληπτοί εγκαίρως και αντιμετωπισθούν επιθετικά, μπορεί να αποτραπεί η περαιτέρω βλάβη και να ανακτήσει ο ασθενής τη λειτουργία των νεύρων του. Αναλόγως, δε, με την θέση του, ένας όγκος που πιέζει το νωτιαίο μυελό μπορεί ακόμα και να απειλήσει τη ζωή.

Η θεραπεία που θα χρειαστεί ένας όγκος στο νωτιαίο μυελό μπορεί να είναι χειρουργική, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή άλλα φάρμακα, αναλόγως με το είδος και τη βαρύτητά του.

Φωτογραφία: iStock