Οι 10 προληπτικές οδηγίες που πρέπει να ακολουθεί ευλαβικά η κάθε γυναίκα

Οι αμερικανικές Υπηρεσίες Πρόληψης για τις Γυναίκες (Women’s Preventive Services Initiative) έχουν εντοπίσει δέκα τομείς της γυναικείας υγείας και προτείνουν τις αντίστοιχες προληπτικές ενέργειες, τις οποίες θα πρέπει να πραγματοποιούν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Των:

Γιώργου Φαρμακίδη, MD, PhD*

Ειρήνης Παρασκευά, Μαίας, MSc

«Κάλλιον το προλαμβάνειν, παρά το θεραπεύειν», είχε πει ο Ιπποκράτης πριν από σχεδόν 2500 χρόνια. Σήμερα, η προληπτική ιατρική είναι πιο επιτακτική από ποτέ και θέμα προτεραιότητας μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας. Οι υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής είναι εκείνες που κρατάνε υγιή έναν πληθυσμό. Μας βοηθάνε, επίσης, να ανιχνεύουμε τις διάφορες παθήσεις σε πρώιμα στάδια και έτσι αυτές να είναι πιο εύκολα αντιμετωπίσιμες ή διαχειρίσιμες.

Η προληπτική ιατρική περιλαμβάνει τα προληπτικά τεστ διαλογής των πληθυσμών υψηλού κινδύνου, την εκπαίδευση και τη συμβουλευτική του υγιούς πληθυσμού σε θέματα υγείας.

Από που, λοιπόν, πρέπει να αρχίσουμε τη συζήτηση; Τι πρέπει να συζητάνε οι γυναίκες με τους επαγγελματίες υγείας; Πότε θα πρέπει να αρχίσουν να επισκέπτονται το γυναικολόγο ή τη μαία και κάθε πότε θα πρέπει να ελέγχουν την υγεία τους; Να θυμάστε πάντοτε πως κανείς άλλος δε γνωρίζει το σώμα σας καλύτερα από εσάς.

Η Πρωτοβουλία για τις υπηρεσίες πρόληψης για τις γυναίκες στην Αμερική (Women’s Preventive Services Initiative) έχει ξεχωρίσει δέκα τομείς που αφορούν τη γυναικεία υγεία και προτείνει τους προληπτικούς ελέγχους που θα πρέπει να πραγματοποιούν οι γυναίκες στη διάρκεια της ζωής τους.

Αυτοί είναι:

1. Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας (τεστ Παπανικολάου). Από την ηλικία των 21 έως τα 65 όλες οι σεξουαλικά ενεργές γυναίκες συστήνεται να επισκέπτονται τον γυναικολόγο ή τη μαία κάθε ένα με δύο χρόνια, αναλόγως το ιστορικό τους, για το προληπτικό τεστ Παπανικολάου. Το τεστ Παπ ανιχνεύει τις πρώιμες αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας και μας επιτρέπει να παρέμβουμε στα πολύ αρχικά στάδια της νόσου.
2. Καρκίνος του μαστού (μαστογραφία, υπέρηχος μαστού, ψηλάφηση). Αναλόγως την ηλικία, το ιστορικό και την πυκνότητα του μαστού συστήνονται διαφορετικά τεστ ή συνδυασμός αυτών. Ο προληπτικός ετήσιος έλεγχος με μαστογραφία και συμπληρωματικά με υπέρηχο μαστών για τον γενικό πληθυσμό συστήνεται να ξεκινάει μετά τα 40 έτη. Συστήνεται, επίσης, όλες οι γυναίκες να εκπαιδεύονται στην ψηλάφηση των μαστών τους, ξεκινώντας από την ηλικία των 17 ετών.
3. Θηλασμός. Ο θηλασμός είναι μια πρακτική που προλαμβάνει πολλές ασθένειες τόσο για το παιδί, όσο και για την μητέρα. Ενδεικτικά 12 μήνες θηλασμού μειώνουν 11% την ατομική πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού της μητέρας και οι 24 μήνες θηλασμού, μειώνουν την πιθανότητα κατά 24%. Όλες οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερώνονται από μαία για τα οφέλη του μητρικού θηλασμού και να υιοθετούν υγιή κουλτούρα θηλασμού, ιδανικά από την εφηβική ηλικία ή τουλάχιστον κατά την προγεννητική περίοδο.
4. Σακχαρώδης διαβήτης κύησης. Στις 24-28 εβδομάδες της εγκυμοσύνης όλες οι γυναίκες θα πρέπει να κάνουν την καμπύλη σακχάρου για τη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη κύησης και να παρακολουθούνται από ενδοκρινολόγο σε περίπτωση που τα αποτελέσματα βγουν παθολογικά.
5. Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 μετά την εγκυμοσύνη. Σε περίπτωση που διαγνωστείτε με σακχαρώδη διαβήτη κύησης, θα πρέπει να επισκεφθείτε και πάλι τον ενδοκρινολόγο μετά την εγκυμοσύνη για την πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2.
6. Αντισύλληψη. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μέθοδοι αντισύλληψης. Όλες οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται για τη σωστή χρήση όλων των μεθόδων από την εφηβική ηλικία. Συζητήστε με έναν γυναικολόγο ή με μια μαία για την μέθοδο που ταιριάζει περισσότερο στην δική σας περίπτωση.
7. Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ). Κάθε γυναίκα που είναι σεξουαλικά ενεργή, θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε επιστημονική ενημέρωση για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και πως να προστατευθεί από αυτά ή πως να τα αντιμετωπίσει. Ιδανικά η ενημέρωση και η εκπαίδευση συστήνεται να γίνεται από γιατρό ή μαία στην εφηβική ηλικία και στα δύο φύλα. Για ερωτήσεις ή ανησυχίες ρωτήστε έναν γυναικολόγο ή μία μαία.
8. Ακράτεια ούρων. Μήπως αισθάνεστε διαφυγή ούρων κατά τη διάρκεια της ημέρας; Κάθε γυναίκα και σε κάθε ηλικία, θα πρέπει να γνωρίζει πως η ακράτεια ούρων είναι μία πολύ συχνή ενόχληση που μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε ηλικία. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ακράτειας και υπάρχουν μέθοδοι πλήρους αποκατάστασης για όλους, ξεκινώντας από απλές ασκήσεις πυελικού εδάφους μέχρι και πιο επεμβατικές, όπως είναι η χειρουργική αντιμετώπιση. Επικοινωνήστε με έναν γυναικολόγο, μία μαία ή έναν ουρογυναικολόγο για να δείτε σε ποια κατηγορία ανήκετε και τι επιλογές έχετε.
9. Βία κατά των γυναικών σε όλες τις κοινωνικές εκφάνσεις. Όλες οι γυναίκες, κάθε ηλικίας πρέπει να γνωρίζουν πως μπορούν να απευθυνθούν στο γυναικολόγο ή τη μαία τους οποιαδήποτε στιγμή αισθανθούν την ανάγκη. Να γνωρίζουν από την εφηβική ηλικία για τις υγιείς και ασφαλείς ανθρώπινες σχέσεις και να ξέρουν που μπορούν να απευθυνθούν όταν νιώσουν οποιαδήποτε απειλή.
10. Προληπτικές ετήσιες επισκέψεις στο γιατρό. Κάθε γυναίκα από την ηλικία των 13 και έπειτα συστήνεται να επισκέπτεται έναν γυναικολόγο ή μία μαία σε ετήσια βάση και να συζητάει τις ανησυχίες της όσον αφορά την υγεία της. Ο γυναικολόγος ή η μαία θα παραπέμψει και σε άλλες ειδικότητες, όποτε χρειάζεται. Κρίνεται πολύ σημαντική η ενημέρωση και η εκπαίδευση σε θέματα υγείας από επαγγελματίες, εξατομικευμένα για την κάθε γυναίκα με το προσωπικό της ιστορικό και τρόπο ζωής, έτσι ώστε να περιοριστεί η παραπληροφόρηση από το διαδίκτυο ή από το κοινωνικό περιβάλλον.

*Ο κ. Γιώργος Φαρμακίδης, MD, PhD, είναι Καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας & Εμβρυομητρικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Stony – Brook N.Y. U.S.A.